Мокшанские песни (М. Е. Евсевьев, 1897)/В/12

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Образцы мордовской народной словесности. Выпускъ I. Мокшанскія пѣсни.  (1897) 
Авторхне: Мокшетъ, edited by Евсевьевъ, Макаръ Евсевьевичъ
12-це морась
Образцы мордовской народной словесности. Выпускъ I. Мокшанскія пѣсни. — Казань, типо-литографія Императорскаго университета, 1897. — с. 16—17

[ 16 ]

XII.
1.

С́ин́кан́ Малан́ӓс́ — равд́ж́а ц́иган аван́ӓс́,
Ц́иган аван́ӓс́ — ц́угун потмакс шаман́ӓс́.
Ломат́н́ӓ кшт́ир́д́иш́т́ п́ич́ен́, кузы̃н́ од кутса,
Малаз́ӓ кшт́ир́д́и модан́ з́емл́анкан́аса;

1.

Синькина Маланья — черная цыганка,
Черная цыганка — лицо которой что дно чугуна.
Люди прядутъ въ сосновыхъ, елевыхъ новыхъ избахъ,
Маланья прядетъ въ земляной земляночкѣ.

5.

Ломат́ с́ормадыш́т́ ушы̃са, шин́ каршы̃са,
Мала с́ормады̃ фталда маз́и рошчаса;
Кат́ и рошчаса — с́ед́ин́ ќӓр́ам тошнаса;
Наксада канда — ќелун́ канда алы̃нза,
Л́ӓш́ акша т́евн́ац — сузма т́евн́ац эл́сы̃нза,

5.

Люди вышиваютъ наволѣ — противъ солнца,
Маланья вышиваетъ — назадахъ въ красивой рощѣ,
Хотя и въ рощѣ — въ жгучей сердце тошнотѣ.
Гнилая колода — березовая колода подъ ней.
Какъ иней бѣлая работушка, спорая работушка въ подолѣ у ней.

[ 17 ]
10.

Кат́ и эл́сы̃нза — јоф́с́и ајаш м́ӓл́сы̃нза;
Иҥгы̃л́енза с́т́афт л́еҥгакс олгы̃н́ уж́енза,
Уж́ен́асы̃нза суды̃н́ ќӓр́ен́ н́ур́амн́ац,
Н́ур́амн́асы̃нза сон́ пуланзы̃н-валы̃нзы̃н;
Син́ эзы̃ст ашкы̃тф п́иж́ӓ јожа т́акан́ац.

10.

Хотя и въ подолѣ — но вовсе не въ мысляхъ у ней.
Предъ ней стоятъ изъ лутошекъ сдѣланныя козлы ея.
На козлахъ изъ лубка сдѣланная зыбочка ея.
Въ зыбочкѣ — ея тряпки-лоскутки.
Въ нихъ завернутъ ея маленькій ребеночекъ,

15.

— «Мон т́ут́у бал́у, м́ӓр́ган бал́-бал́у.
Тон с́т́ир́н́ӓ ул́ат маз́и л́емнӓ Ол́она,
Соран́ӓ ул́ат — маз́и л́емн́ӓ Сав́ел́н́ӓ.
Азы̃т́ Сав́ел́н́ӓ, ќит́ ал́ан́т́ӓ—т́ӓр́ан́т́ӓ?»
— «Мон́ т́ӓр́ан́ез́ӓ — сука С́ин́кан́ Малан́ӓс́,

15.

— «Тютю-балю, я скажу — баль-балю!
Если ты дѣвочка — красивое имя твое — Олена,
Если ты мальчикъ — красивое имя твое — Савельюшка.
Скажи-ка, Савельюшка, — кто твои отецъ и мать.»
— «Моя матушка — Синькина Маланья,

20.

С́ин́кан́ Малан́ӓс́ — равд́ж́а ц́иган аван́ӓс́,
Мон́ ал́ан́ез́ӓ — п́ин́ес́ Лајм́ен́ Макс́им́ес́.
Лајм́ен́ Макс́им́ес́ — ш́ит́ алашан́ салајн́ес́,
Шит́ алашан́ салајн́ес́ — в́ет́ уты̃мы̃н́ грабајн́ес́.»
— «Азы̃т́-ка Сав́ел́ ќр́осн ал́ат́н́ен́—т́ӓр́ат́н́ен́?»

20.

Синькина Маланья — черная цыганка.
Мой батюшка — Лайминъ Максимъ,
Лайминъ Максимъ — днемъ коней крадущій,
Днемъ коней крадущій — ночью клѣти грабящій.»
— «Скажи-ка, Савельюшка, — кто твои крестные отецъ и мать?»

25.

— «Мон́ ќр́осн ал́ан — ул́ц́ан́ налќи ц́орат́н́ӓ;
Кр́оснај т́ӓр́ан́ӓ — ул́ц́ан́ морај с́т́ир́н́атн́ӓ.»

25.

Мои крёстные отцы — на улицѣ играющіе парни,
Мои крёстныя матери — въ хороводѣ поющія дѣвицы.»

Ст. Пшенево.