គតិលោក/ភាគទី៤/3
បកិណ្ណកគតិ និង និទានពីសត្វរៃកម្ជិល ១
គ្រានេះនឹងសំដែងគតិរាយ ហៅថា បកិណ្ណកគតិតទៅ កូនសិស្សតបគ្រូវិញថា សូមទាន តម្រាមនុស្សឆោតខ្លៅនេះ លោកគ្រូបានអធិប្បាយបរិយាយនារូបបុគ្គលប្រៀបជាឧទាហរណ៍មកសំដែងនេះ ខ្ញុំព្រះករុណាស្ដាប់បានហើយ តែតអំពីនេះសូមឲ្យលោកគ្រូសំដែងរឿងប្រៀបជានិទានៗ ដល់ចប់និទានមួយៗ លោកគ្រូកុំចាំបាច់អធិប្បាយប្រាយប្រៀបទៀតឡើយ ទុកឱកាសឲ្យខ្ញុំព្រះករុណានឹងប្រាយប្រៀបដោយបញ្ញាខ្លួនខ្ញុំព្រះករុណាវិញ គ្រូទទួលពាក្យនាំឧទាហរណ៍ជាបកិណ្ណកនិទានតទៅ ។
និទាននេះមានដំណាលក្នុងក្បួនបារាំងសែស មានសត្វរៃមួយជាសត្វខ្ជិល ដល់រដូវកាលខែពិសាខ ជេស្ឋ អាសាធ ជាវស្សានរដូវក៏ហើរច្រៀងលេងតាមអំពើចិត្តខ្លួន ពុំគួរខ្វល់ខ្វាយនឹងរកស្បៀងអាហារទុកដាក់សំរាប់ខ្លួន។ មានសត្វប្រមោចមួយពួកជាសត្វ ឧស្សាហ៍ពាំនាំស្រូវអង្ករទុកដាក់ក្នុងសំបុកខ្លួន គិតក្រែងក្ដីក្រទៅមុខ ។
លុះដល់រដូវភ្លៀងឱរជោកជាំមក សត្វរៃនោះរកអាហារបរិភោគគ្មាន កើតក្ដីឃ្លានចំណីក្រៃពេកទើបហើរទៅខ្ចីអង្ករស្រមោចថា សំឡាញ់អើយសំឡាញ់ខ្លួនអញនេះពុំមានអ្វីអាស្រ័យឡើយ ព្រោះខែនេះភ្លៀងឱរជោកជាំណាស់ នឹងចេញស្វែងរកអាហារពុំបាន យើងមកនេះប្រាថ្នានឹងសូមខ្ចីអង្ករសំឡាញ់អាស្រ័យសិន ទំរាំដល់ខែប្រាំងរាំងរឹះកាលណានឹងរកសងសំឡាញ់ឯងវិញ ចូរសំឡាញ់មេត្តាអាណិតជួយយើងឲ្យផុតអំពីក្ដីក្រម្ដងនេះចុះ សំឡាញ់ ។
ឯស្រមោចកាលបានឮរៃស្រដីអង្វរសូមខ្ចីស្បៀងដូច្នោះ ក៏តបសួរទៅថា « អើរៃ, កាលអំពីដើមឆ្នាំខែប្រាំងរាំងរឹះនោះ តើហេតុម្ដេចអ្នកឯងមិនស្វែងរកអាហារទុកដាក់សម្រាប់ខ្លួន អ្នកឯងមានរវល់កង្វល់ដោយការអ្វី ?។
រៃតបថា « សំឡាញ់អើយ ! យើងនេះពុំមានកិច្ចការអ្វីទេ រវល់តែនឹងហើរទំដោយឈើព្រៃ ស្រែកច្រៀងលេងតាមអំពើចិត្តប៉ុណ្ណេះឯង បានជាពុំបានរកស្បៀងទុកនោះ » ។ ស្រមោចថា « អើ, ពីដើមអ្នកឯងធ្លាប់ច្រៀងយ៉ាងណា ឥឡូវនេះចូរអ្នកឯងរកទំនុកច្រៀងលេងទៅទៀតទៅ វិស័យអ្នកលេងច្រៀងរាំហើយ ត្រូវតែយើងច្រៀងរាំទៅកុំឈប់ ល្បែងច្រៀងរាំនេះ ជាប្រយោជន៍ចិញ្ចឹមជីវិតរបស់អ្នកហើយ អញ្ជើញច្រៀងទៅទៀតមើល ខ្ញុំឯងនឹងស្ដាប់ផង » ។
ឯរៃក៏ឆ្លើយថា « ឱសំឡាញ់អើយ គ្នាអត់បាយស្ទើរតែដាច់ពោះស្លាប់ហើយ តើនឹងទៅច្រៀងរាំឯណាក៏បាន ចូរសំឡាញ់បែងចែកអង្ករ ឲ្យខ្ចីបានអាស្រ័យខ្លះទៅអេះ » ។ ស្រមោចតបថា « អង្ករស្រូវរបស់យើងក៏មានខ្លះដែរ តែយើងទុកល្មមតែកូនចៅញាតិផៅរបស់យើងជាជាតិដូចគ្នា នឹងបានមានច្រើនអាចផ្សាយដល់អ្នកឯងផងនេះពុំបានទេ អ្នកឯងទៅរកខ្ចីគេឯងទៀតទៅ » ។
ឯរៃបានឮស្រមោចពោលកាត់ដូច្នោះ ក៏ទាល់បញ្ញា ទើបហើរចេញចាកទីនោះឆ្ពោះទៅកាន់លំនៅនៃអាត្មា បានក្ដីវេទនាដោយអត់អាហាររកបានដោយកម្រ ខំត្រដរអត់ឃ្លានតាមនិស្ស័យទៅហោង ។
រឿងនេះឯងស្ដាប់មើលចុះ តើចុះប្រៀបដោយគតិយ៉ាងណា ឯងថាទៅចុះ ។
សិស្សតបថា សូមទាន និទានរឿងនេះ បានដល់មនុស្សខ្ជឹលប្រកបការរកស៊ីនឹងគេ គឺដល់រដូវកាលគេធ្វើស្រែចំការ ខ្លួនមិនធ្វើនឹងគេក៏ផុតកាលរដូវនោះទៅ ម្ល៉ោះហើយក្ដីក្រ ក្ដីលំបាក ក៏កើតមានដល់មនុស្សនោះឯង ព្រោះអំណាចល្បែងលេងមិនគិតរកស៊ីធ្វើការ នឹងទៅរកខ្ចីបុលគេស៊ី នរណាឡើយនឹងឲ្យបាន គេក៏បំរុងរូបគេដែរ ខ្លួនក៏តោងទ្រាំវេទនាទៅតាមយថាកម្ម ដូចយ៉ាងសត្វរៃរកខ្ចីអង្ករស្រមោចៗពុំបានឲ្យខ្ចីដូច្នោះហោង ។
ចប់តម្រាខ្ជឹលទី ១ ។