គតិលោក/ភាគទី៣/4
| ←រឿងអាមាត្យព្រះបាទពិម្ពិសារនិងអជាតសត្រូវកុមារ | គតិលោក,ភាគទី៣ by រឿងធនិយថេរនិងនាយសមុហបញ្ជី |
លោកធម៌ ប្រាំបីប្រការ→ |
រឿងធនិយថេរនិងនាយសមុហបញ្ជី
រឿងនិទាននេះ មានសេចក្ដីពិស្ដារនៅក្នុងព្រះគម្ពីរសុត្តន្តបិដកឯណោះ ឯងស្ដាប់មើលចុះ លោកអ្នកមានសតិសម្បជញ្ញៈ ពិចារណាមើលវត្ថុមើលសម័យកាលគួរដល់កាលនេះ សឹងចំរើននូវយសសក្ដិបរិបូណ៌បាន អ្នកមានសតិស្មារតីនេះ មិនដែលភ្លាត់ភ្លើទៅក្នុងការភ្នាក់ងារដែលខ្លួនធ្វើ គឺនឹងដើរក្ដី អង្គុយក្ដី ដេកក្ដី ឈរក្ដី ឬលើកដៃ លើកជើង លាតបត់ដៃបត់ជើងក្ដី ឬបរិភោគភោជនាហារជាវត្ថុទន់ ឬរឹងក្ដី កាលទំពាស៊ីក្ដី កាលលេបចូលទៅក្នុងពោះក្ដី តែ បើពុំមានសតិស្មារតីនឹកជាមុនហើយ ការអស់នោះសឹងភ្លាត់ទៅផ្សេងៗ មានដួលឬប៉ះត្រូវបន្លាជាដើម បើខាងបរិភោគផឹកស៊ីសោត មានស្លាក់ឆ្អឹងត្រី ត្រូវម្ទេសហើរជាដើម អ្នកគ្មានសតិបញ្ញានោះ លោកថា ជាមនុស្សប្រមាទ សេចក្ដីប្រមាទមួយនេះ មាននៅលើបុគ្គលណា ហើយបុគ្គលនោះនឹងតាំងខ្លួនឲ្យមាំមួនពុំបាន បើធ្វើការអ្វីការនោះខូចបង់វិញ, ដូចនិទានស្មៀនកាន់ភ្នាក់ងាររក្សាឈើរាជការ របស់ព្រះបាទពិម្ពិសាររាជនោះឯង ។
រឿងនោះមានសេចក្ដីថា កាលណោះមានព្រះមហាថេរ ១ អង្គឈ្មោះព្រះធនិយថេរ ជាកូនអ្នកស្មូនឆ្នាំង ថ្ងៃ ១ ព្រះថេរនោះឆយកឈើរាជការអំពីនាយសមុហបញ្ជីថា បណ្ដាឈើព្រៃព្រឹក្សាលតាវល្លិទាំងឡាយនោះ ព្រះបាទពិម្ពិសាររាជ ស្ដេចទ្រង់ព្រះសទ្ធាបានវេរថ្វាយ ដល់ព្រះភិក្ខុសង្ឃមានព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាប្រធានហើយ ឥឡូវអាត្មាភាពត្រូវការឈើធ្វើកុដិ ចូរអ្នកឯងចាត់ចែងឈើគ្រឿងទព្វសម្ភារៈអស់នេះ ដល់អាត្មាភាពចុះ។
ឯនាយសមុហបញ្ជីនោះ ជាមនុស្សពុំមានសតិសម្បជញ្ញៈពិចារណាឲ្យយល់ការថា ឈើនេះគឺគេកាប់ចាំងអារកាត់ ជាគ្រឿងទព្វសម្ភារៈស្រេច ជារបស់រាជការត្រូវការ, មួយទៀតសូម្បីងមានសំបុត្រ ១ ច្បាប់ជំរាបសួរទៅដល់មហាមាត្យជាធំ ឲ្យក្រាបទូលថា ឈើនោះ ឥឡូវលោកសង្ឃមកយកទៅធ្វើកុដិ ជាទ្រង់ប្រគេនឬម្ដេចយ៉ាងនេះពុំមាន និមិត្តតែព្រះធនិយថេរមកឆដូច្នោះក៏ឆោតតាម លើកយកឈើអស់នោះឲ្យទៅព្រះធនិយថេរ ដោយអំពើចិត្តឥតពិគ្រោះ។ ឯព្រះធនិយថេរក៏ដឹកនាំយកឈើនោះទៅ ធ្វើកុដិតាមសេចក្ដីប្រាថ្នារបស់ខ្លួន។
លុះនៅមក នាយជាងចៅភ្នាក់ងារធ្វើរាជការជួសជុលព្រះរាជតំណាក់ អស់ឈើនឹងធ្វើតទៅទៀត ទើបជំរាបដល់មហាមាត្យ ៗ ក៏ឲ្យទៅភ្នាក់ងារទៅនាំយកឈើនោះ។ ឯនាយសមុហបញ្ជីក៏តបមកថា ឈើអស់នោះពុំមានទេ ដ្បិតព្រះធនិយថេរលោកមកយកទៅធញវើកុដិផុតអស់ហើយ។
ពាក្យអស់នោះពុំស្ងាត់ ក៏ឮជ្រាបដល់ព្រះបាទពិម្ពិសាររាជ ៗ ស្ដេចទ្រង់បន្ទោសនាយសមុហបញ្ជីជានាយស្មៀននោះ ជាអនេកបរិយាយផ្សេងៗ ហើយទ្រង់នាំហេតុនោះ ឡើងក្រាបបង្គំទូលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាម្ចាស់ តាមរឿងព្រះធនិយថេរទៅឆយកឈើរាជការមកធ្វើកុដិ។
ទើបសម្ដេចព្រះជិនស្រីទ្រង់យកវត្ថុនិទាននោះជាបឋមអទិន្នាទានបារាជិក បញ្ញត្តសិក្ខាបទអទិន្នាទានបារាជិកដល់ភិក្ខុទាំងឡាយក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាតមក ។
រឿងនេះមានសេចក្ដីពិស្ដារនៅក្នុងគម្ពីរព្រះវិនយបិដកឯណោះ គួរចូលចិត្តចុះ។ ក៏ឯរឿងនិទានបុគ្គលមានបញ្ញាចេះពិចារណាមើលជុំវិញនោះ សឹងចំរើនរុងរឿងបាន ដូចនិទាននាយតម្រួតទី ៣ ដែលវិនិច្ឆ័យរឿងក្ដីព្រះអជាតសត្រូវជារាជកុមារនោះឯង។
រឿងបណ្ឌិតវគ្គនេះមានវត្ថុនិទាននៅច្រើនណាស់ យើងពុំឈ្នះនឹងពណ៌នាឲ្យពិស្ដារទៅបាន សំដែងមកតែប៉ុណ្ណោះ ជាន័យសង្ខេបទុកជាបែប ឲ្យចៅឯងគិតមើលជាគតិលោកយោគទៅតាមហេតុដែលកើតឡើង មានឡើងតទៅខាងមុខទៀតចុះ។
បងអើយបណ្ឌិត លោកត្រិះរិះគិត អាការរាក់ជ្រៅផ្លូវណាចម្រើន ក្រវើនត្រាច់ទៅ ផ្លូវណាមិនត្រូវ មិនត្រាច់ទៅត្រាច់។ ហេតុណាកើតផល ផលណាមកពាល់ ប្រាជ្ញប្រៀបផ្សំសាច់ ឆ្លុះកិច្ចឈ្លេចកល យល់មួយរំពេច សតិមិនភ្លេច មិនភ្លាត់តាមភ្លើន។ កូនសិស្សសួរគ្រូថា សូមទានរឿងគតិពាលគតិប្រាជ្ញ "ពាលនាំឲ្យកាច ប្រាជ្ញនាំឲ្យស្លូត" នោះខ្ញុំចូលចិត្តហើយ តែគតិមនុស្សឆោតល្ងង់នោះ ក្ដីឃ្លានបាយ ឃ្លានមាន ឃ្លានស្រឡាញ់ ៣ ប្រការនោះ លោកគ្រូអធិប្បាយពុំទាន់ពិស្ដារ។ ក៏ឯកិរិយាឆោតនោះ អ្នកខ្លះពុំមានក្ដីឃ្លាន ៣ ប្រការនោះទេ តែនៅឆោតក៏មាន សូមទានអធិប្បាយតទៅទៀត"។ គ្រូតបថា "សេចក្ដីឆោតប៉ុន្មាន ៗ នោះនៅរួមក្នុងគតិគ្មានសតិសម្បជញ្ញៈនេះឯង អ្នកគ្មានសតិបញ្ញានឹងពិចារណាមើលហេតុ មើលបច្ច័យ មើលចុងមើលដើមផ្សំហេតុប្រៀបផលឲ្យដល់គ្នាហើយ អ្នកនោះនៅក្នុងឆោតមិនលែង"។
-យើងសួរឯងវិញ បញ្ហាថាអ្វីដែលជ្រៅក្រៃលែងជ្រៅ, អ្វីរាក់ក្រៃលែងរាក់នោះ ចូរឯងសំដែងទៅមើល?។
កូនសិស្សតបថា "ជ្រៅក្រៃលែងជ្រៅនោះ បានខាងព្រះញាណព្រះពុទ្ធ ឬព្រះសទ្ធម្មគម្ភីរភាព, ឯរាក់ហើយក្រៃលែងរាក់នោះបានខាងបញ្ញាកូនក្មេង"។
គ្រូឆ្លើយថា "អើ បញ្ញាកូនក្មេងតូចដូចទឹករាក់ពិត, ក៏ឯជាតិទារកទាំងឡាយ បញ្ញានៅរាក់សតិសម្បជញ្ញៈនៅពុំកើតឡើងក្លាហាន ទើបបាននៅឆោត ឯងស្ដាប់មើលចុះ ជាតិទារកដែលយំកាលណា ចាស់ៗ លោមបញ្ឆោតថា អាវ៉ាកុំយំ ចាំម៉ែទៅវាយអានោះឲ្យមេនោះឲ្យ ជួនណាថា ស្ដោះទឹកមាត់មកលើបាតដៃ សិមម៉ែវាយឲ្យ ជួនណាបញ្ឆោតថា កុំយំខ្លាចទីងមោងវាមកខាំ, ជួនណាថា កុំដេកនៅលើគេ ក្រែងតាព្រេងចាក់ទឹកបាយ លើក្បាល ជួនណាថា កុំលេងអង្ករវាមុខរឹង, ចាស់ៗ បញ្ឆោតយ៉ាងនេះ ទើបឆោតឲ្យចាស់ៗបញ្ឆោតបាន។ ជាតិមនុស្សទាំងឡាយដែលឆោតនោះ ព្រោះពុំមានសតិសម្បជញ្ញៈដូចទារកនោះឯង។ ក៏ឯក្ដីឃ្លាន ក្ដីប្រាថ្នារបស់មនុស្សនោះ ជាផ្លូវឲ្យអាពាលវាបញ្ឆោតបាន ដូចបានសំដែងមកហើយ ក្នុងពាលវគ្គខាងក្រោយ។