Umtsetfosisekelo WeRiphabhuliki YaseNingizimu Afrika/Sehluko 3

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Umtsetfosisekelo WeRiphabhuliki YaseNingizimu Afrika  (1996) 
Sehluko 3: Hulumende Welubambiswano

40. Hulumende weRiphabhulikhi
1. ERiphabhulikhi, hulumende ubunjwe ngekwemikhakha wavelonkhe, weTifundza newahulumende wasekhaya, lokumikhakha leyehlukene, lencikelene nalesebentelanako.
2. Yonkhe imikhakha yahulumende kumele ibuke iphindze ilandzele timisomgomo letikuleSahluko futsi kumele ichube imisebenti yayo ngaphasi kwetakhiwo leSahluko lesitibekako.

41. Timisomgomo tahulumende welubambiswano nebudlelwano emkhatsini wabohulumende
1. Yonkhe imikhakha yahulumende nato tonkhe tikhungo tembuso kulowo nalowo mkhakha kumele -
a. tigcine kuthula, lubumbano lwavelonkhe kanye nekungachekeki kweRiphabhulikhi;
b. tilondvolote inhlalakahle yebantfu beRiphabhulikhi;
c. tinikete hulumende lonemiphumela, longenamfihlo, lonekutiphendvulela nalosebentela inchubekelembili yeRiphabhulikhi yonkhana;
d. tetsembeke kuMtsetfosisekelo, kuRiphabhulikhi nakubantfu bayo;
e. tihloniphe emagunya ngekwemtsetfosisekelo, tikhungo, emandla nemisebenti yahulumende kuleminye imikhakha;
f. tingatsatsi emandla noma imisebenti ngaphandle kwaleyo letiniketwe yona nguMtsetfosisekelo;
g. tisebentise emandla noma tente imisebenti yato ngendlela lengagcumukeli eminyeleni ekusebenteni nasekutimeleni kwahulumende kulomunye umkhakha; futsi
h. tisebentisane ngekwetsembana nangemoya lomuhle -
i. ngekwakha budlelwano lobunebungani;
ii. ngekwesekelana nekusitana;
iii. ngekwatisana, nekubonisana, ngetintfo letitsintsa timfuno tayo yonkhe imikhakha;
iv. ngekumatanisa tento tato nemitsetfo yato;
v. ngekulandzela tinchubo lekuvunyelenwe ngato; kanye
vi. nekugwema kumangalelana etinkantolo.
2. UMtsetfo wePhalamende kumele -
a. usungule noma wente kube khona takhiwo tekukhutsata tiphindze tente budlelwano emkhatsini wabohulumende; futsi
b. uniketele ngetakhiwo netinchubo letifanele tekucatulula kungcubutana emkhatsini wabohulumende.
3. Sikhungo sembuso lesitsintsekako ekungcubutaneni lokufaka bohulumende kumele sente tonkhe taba letingaphumeleleka tekucatulula lokungcubutana ngekusebentisa letakhiwo netinchubo letibekelwe loko, futsi kumele sitsatse onkhe lamanye emakhambi lafanele ngembi kwekuya enkantolo kutsi icatulule lokungcubutana.
4. Uma ngabe inkantolo ingeneliswa kutsi tidzingo tesigatjana (3) tiye talandzelwa, ingabuyisela loludzaba lwekungcubutana emuva kuleto tikhungo tembuso letitsintsekako.