Tír na n-Iongantas/27

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Tír na n-Iongantas by Pádraic Ó Conaire
XXVII
[ 60 ]

XXVII.

Ní raiḃ leaṫ a ṡáiṫ guil déanta ag an mBúrla gur éalaiġ sé leis ó Ṁáire Ḃáin, agus siúd ar aġaiḋ é go ráinig imeall na coille. Níor ṁoṫaiġ sé dealg ná cloċ ġéar le ċoṁ tiuġ garḃ is ḃí an craiceann ar a ġlúnaiḃ agus ar a ḃosaiḃ ó’n láṁacán ċleaċtuiġeaḋ sé

Bí maċaire áluinn ar imeall na foraoise agus aḃainn ṁór ṁall ag gluaiseaċt ṫríd. Ḃuail sé faoi ar ṗlásóig aoiḃinn cois na haiḃne seo. Ḃí an ġealaċ lán san spéir, agus an ṁuir ṁór n-a braiṫlín luaimneaċ solusṁar ós a ċoṁair amaċ. Aċt ní ar an muir ná ar an ngealaiġ ná ar an aḃainn ḃí a áird, aċt é ġá ṫaċtaḋ le brón agus le doilġeas croiḋe. Ṫáinig raḃarta mór cuṁa air go raiḃ sé i ḃfad ó n-a ṁuinntir. Ḃeireaḋ sé a raiḃ aige ḃeiṫ sa mbaile arís. Ḃí gráin aige ar na hainṁiḋṫib, ar Ḋeaideó, ar Ṁaire féin. Dá mbeaḋ a bealaċ féin aige ceann ní ḟágfaḋ ar ḃeiṫiġeaċ ná ar ḋuine!

Ḃí an ċloċ ṫeine go fluirseac ar ḃruaċ na haiḃne. Rug sé ar ċloiċ díoḃ agus ṡocraiġ go deas sa talaṁ í. Annsin ṫosaiġ air ġá ḃualaḋ le ceann eile leis an aimsir a ċaiṫeaṁ ḋó féin.

Níorḃ ḟada gur leig sé air gur ceann náṁad ḃí ġá ḃualaḋ aige.

[ 61 ]“Anois a Ḋeaideó, naċ n-íosaiḋ tú an ḟeóil ḃronnfas mise ort!” ar sé ag bualaḋ an dá lic i n-aġaiḋ a ċéile go niṁneaċ gur ḃain teine asta.

Ba ṁór an sásaṁ ḋó sin.

“A Ṁáire ṡalaċ a’ mbainfiḋ tú gol asamsa arís!”

Ṫáinig an ċloċ ḃí n-a láiṁ aige anuas go trom ar an gcloiċ eile, ar ċeann Ṁáire mar ḋ’eaḋ.

“A ṁoncaiġ na sróine guirme a’ gcuirfiḋ tú ionga ’mo ċeaṫraṁain aris!”

Ḃain sé splannc as na cloċaiḃ

Ḃí séasúr na triomaċta ann, agus ḃí an caonaċ agus an críonlaċ ḃí ṫart timċeall ċoṁ tirm so-ḟadaiġṫe le púdar gunna. Ṫuit splannc sa gcaonaċ agus ba ġearr go raiḃ sé fré ṫeine.

Ní ḟaca an gasúr teine ó d’ḟág sé an Ḃrídeóg agus ba ṁór an luṫġáir ḃí air na lasraċa breáġa ḟeiceál arís. Ḃailiġ sé a raiḃ de ḃrosna agus de ċríonlaċ coille i ḃfogus dó agus d’ḟadaiġ teine ṁór.

An ġaoiṫ anoir ó’n ḃfairrge ḃí ann an oiḋċe sin, agus ba ġeárr gur fríṫ balaḋ an toiteáin san ḃforaois. Ní raiḃ an balaḋ céadna sin ann ċeana, le cuiṁne an ainṁiḋe ba ṡine dá raiḃ ann agus ṫosaiġeadar uile ag déanaṁ ar an áit go ḃfeicfidís céard a ḃí ar siuḃal. Ḃí an oiread sin iongantais orṫa gur ḋearmad na cinn ḟíoċṁara na cinn ċiúine a ionnsaiġe.

Ṫáinig an tíogar niṁneaċ fealltaċ agus cé ḃeaḋ le n-a ais aċt an gaḃar coille nár ċuir diúil i ḃfuil ná i ḃfeoil ariaṁ; ḃí giraf an ṁuineáil ḟada ann agus a ċeann sa naér go mórḋálaċ aige; ḃí an t-elefant ann agus toirt tiġe ḃig ann; ḃí míolta beaga ann naċ ḃfeictear aċt go hannaṁ agus iad ag caoċaḋ súl ar a ċéile; ḃí an clann ṁoncaiġ an ár ndóiġ, agus iad ċoṁ soluṁanta le croċaire óg. Ḃí cineál bradán san aḃainn ar gnáṫaċ leó a gcinn ḃeiṫ ós cionn uisge san oiḋċe, agus ḋruideadar leis an mbruaċ ag féaċaint ar an iongantas, aċt ba ró ḃeag an ṁoill orṫa iad ḟéin a ṫumaḋ faoi ’n uisge nuair ṫáinig crogal mór gránda an bealaċ le lán a ḋá ṡúil ḃaint asta!

[ 62 ]Nuair ċonnaic sé an coṁluadar ḃí bailiġṫe timċeall ar an teine, d’osgail sé a ċab mor aṁail is dá mbeaḋ sé ar tí ceann aca a alpaḋ.

Ḃí moncaiġ beag gorm ann. agus ní ṡásóċaḋ aon rud é aċt breiṫ ar ṁaide ḃí ṫrí lasaḋ, agus é ċasad timċeall ar a ċeann go beó tapaiḋ go raiḃ cearcall lasraċ ós a ċionn.

Ṫeangṁaiġ na lasraċa seo le meigeall liaṫ ṗocaide gaḃair aille ḃí i bfogus dó, agus ḃain seisean as ag béiciuġaḋ agus ag sgréaċġail. Céard ġniṫeaḋ an poc aċt aġaiḋ a ṫaḃairt ar ṫum feósaiḋe ḃí i n-aice na háite gur ċuir sé an lusra ṫirm fré ṫeine!

Ċuaiḋ na lasraċa i méid agus i dtréise gan móran aċair. Cuid díoḃ ḃí ag eirġe san aér ar nós teangaċa bána beóḋa, fuaireadar greim ar ġéagaiḃ íoċtaraċa na gcrann lom; cuid eile díoḃ ḃí ag gluaiseaċt leis an talaṁ ḃaineadar rinnce as na hainṁiḋe ar ṫeang- ṁaiġeadar leó!

Ġaḃ aon smaoineaḋ aṁáin an dáil ḃeiṫiġeaċ, agus ḃaineadar as ins na cosaiḃ ’n-áirde agus an uile ċeann díḃ ag sgréaċġail de réir a ċineáil agus a ḋúṫcais féin.

A leiṫéid de ġleó ná cloistear arír ċoidċe!

Gaoiṫ anoir ḃí ann agus séideaḋ an teine go breáġ go raiḃ an roinn sin do’n ḟoraois ḃí ṫiar ndeas o’n aḃainn i n-aon toiteán aṁáin.

Ḃí an suġ ag eirġe i gcuid de na crannaiḃ agus ċuaiḋ sé riġte leis na lasraċaíḃ greim ḟaġail orṫa siúd. Aċt fuair sa deireaḋ, agus is annsin d’ḟeicfiḋe na lasraċa beóḋa ag eirġe sa spéir ós cionn na foraoise agus daṫ faoi leiṫ ar an lasair d’eiriġeaḋ ó gaċ cineál crainn dá raiḃ ann, mar ḃeidís ag iarraiḋ bárráilneaċta ḃreiṫ ó ċéile le éagsaṁlaċt a ndaṫaiḋeaċta.