Progreso/Triesma Yaro/Numero 29/Pri la nomi di instrumenti

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
TRIESMA YARO
PROGRESO No29
Julio 1910

Pri la nomi di instrumenti
Linguala questioni
[ 292 ]
Pri la nomi di instrumenti.

Por multa nomi di utensili vulgara, esus certe plu naturala adoptar la radiko ipsa, segun la senco quan ol havas en nia lingui ; exemple : broso, cizelo, klefo, limo, pekto (o pekteno ?), piocho, plugo, pumpo (?), raboto, raspo (?), rasto (rastro, rastelo), remo, riglo, sego, shovelo, striglo, same kam ni havas ja : cizo, martelo, e c. To esus tante plu facila, ke ni povas derivar la verbi per ‑agar, e to esas plu konforma a la natural ordino di l’idei (a la sinso di la naturala derivado). Se to longigas per un silabo la verbo, to mallongigas anke per un silabo la nomo di l’instrumento : or (en la citita kazi) la nomo di l’instrumento esas primitiva e konseque plu ofte uzata kam la verbo di ago. On [ 293 ]konservus la derivaji per ‑ilo nur por la (tre multa) utensili, qui derivas reale de verbo : absorb‑, acens‑, amorc‑, aviac‑, bor‑, destil‑, dush‑, ejekt‑, elev‑, filtr‑, frot‑, injekt‑, izol‑, kloz‑, lig‑, muel‑, obtur‑, perkut‑, pist‑, pres‑, projekt‑, purg‑, raz‑, rivel‑, rost‑, shirm‑, sket‑, skrap‑, sond‑, stop‑, sufl‑, suport‑, teg‑, tond‑, lorn‑, vis‑, vish‑, e c., e c.[1]

  1. Kp. No 28, p. 212, e artiklo da So Wormser (No 27, p. 156). Ica autoro uzis ex. en la Teknikal Vortolibro limo vice limilo, pro ke ta esas plu komoda e preske necesa en la multa kompozaji, quin eniras l’ideo di l’instrumento, ne ta di l’ago (limomancho, limtalyisto, limhardigar, e c.)