m. 101, pastwisk m. 10, lasu m. 178, nieużytki i place m. 20, razem m. 807. Bud. drewnianych 7; wś Cz. osad 19, gruntu m. 100; wś Obrąb osad 14, gruntu m. 195; wś Kiełbaski osad 9, gruntu m. 109; Zalesie osada 1, gruntu m. 16. Por. Czarnolas. 7.) Cz., wś, pow. błoński, gm. Młochów, par. Nadarzyn. 8.) Cz., wś, pow. łaski, gm. i par. Buczek. 9.) Cz., wś, pow. piotrkowski, gm. Wadlew, par. Drużbice. 10) Cz., wś, pow noworadomski, gm. i par. Maluszyn, w okolicy nizkiej, błotnistej, między lasami. Ma 5 dm., 24 mk. Ogólna rozległość 30 mórg, wtem 24 m. roli ornej, 6 m. łąk. Grunta piaszczyste, żytnie. 11.) Cz., wś, pow. augustowski, gm. Dembowo, par. Jaminy. Liczy 10 dm. i 91 mieszkańców. Br. Ch.
Czarny Las, ob. Cherson (str. 574–575).
Czarnylas, niem. Schwarzwald, gm., pow. odolanowski; 4 miejsc: 1) Cz. wieś; 2) Zawidze; 3) Laski, 4) Spalony, pustkowia; 118 dm., 1,101 mk., 902 ew., 188 kat., 280 analf. St. poczt. i kol. żel. w Antoninie o 8 kil. M. St.
Czarny las, niem. Schwarzwald lub Czarnilas, w pow. starogrodzkim nad jeziorem, w blizkości traktu bitego ze Starogrodu przez Skurcz do Czerwińska, obejmuje 1.) wś król. włośc. z 14 posiedzicielami i 9 zagrodnikami, obszaru ziemi ma 1,422 mórg; kat. 245, ew. 23, izrael 7, dm. mieszk. 33. We wsi jest kościół stary, murowany, pochodzący co najmniej z czasów krzyżackich; z powodu luterskiej reformacyi znajdował się dłużej niż 20 lat w ręku innowierców; wyratowany przez biskupa Rozrażewskiego w r. 1596, należał jako filia do Pączewa; teraźniejszy biskup Marwicz urządził przy nim osobną parafią, do której przyłączone są wioski: Czarny las, Źelgoszcz, Bukowiec, Wda, Nowy Bukowiec, Marmet, Cisiny, Gęby, Długie, Smolniki, Ziemianek, Zajączek, Drewniaczek i Lasek. Szkoła w miejscu; 2) folw., obejmujący 2,883 mórg ziemi, kat. 123, ew. 32, dm. mieszkal. 9, gorzelnia. Za polskich czasów był ten donośny folw. dobrem starościńskiem; r. 1686 trzymał go jakiś Bystram, obecnie znajduje się w ręku izraelity. Odległość od Starogrodu wynosi 2 mile. Za pruskich rządów puszczony w wieczystą dzierżawę. Kś. F.
Czarny las, wielka puszcza w Galicyi, okrywająca pierwotnemi borami obszar kilku tysięcy mórg między Bystrzycą sołotwińską a Oporem, rozgraniczająca osady Hucułów od osad Bojków. Najwyższe stanowiska Czarnego lasu zowią się Czarnohorą.
Czarny lasek, wś, pow. radomski, gmina Kuczki, par. Skaryszew.
Czarny Łęk, przysiołek Zaszkowa.
Czarny Ostrów, m. w pow. płoskirowskim, nad ujściem rz. Mszańca do Bohu, o 20 w. od Płoskirowa. St. kolei żel. odesko - wołoczyskiej, poczta, telegraf, stan, gmina, sąd okręgowy, fabryka cukru od r. 1849, gorzelnia i młyny. Lud. do 1,000 mk. Była tu długi czas wzorowa szkoła 4-klasowa, utrzymywana przez właścicieli hr. Przeździeckich; przed kilku laty zamknięta. R. 1493 Cz. miał 18 dm. Kościół paraf. murow. Wniebowzięcia Najświęt. Panny z 3,541 par., mieszczący w sobie prześliczny pomnik Laury Przeździeckiej, dłuta znakomitego Brodzkiego. W pałacu, przerobionym z dawnego zamku, jest kilka arcydzieł malarstwa. Jarmarków większych 2, osobliwie 1 paździer. (na Pokrowy), znany w całej okolicy, trwa dni kilka. Cały klucz czarnoostrowski, do którego należy kilka okolicznych wsi, należący dziś do Karola Przeździeckiego, ma ziemi używalnej 3,777 dz. Ziemi włośc. w samym Cz. jest 158 dz. i część rządowa dawniej należąca do kościoła: 120 dusz męz. i 217 dz. ziemi. Niedaleko zamku na wzgórzu jest piękny dom mieszkalny, zwany Willagora, wybudowany przez zmarłego przed kilku laty Mieczysława Przeździeckiego, należący dziś do jego synowca Konstantego (syna Aleksandra.). Przeszłość Cz. sięga bardzo dalekich czasów. W 1366 Kazimierz W. oddaje Czarny-horodok i inne posady ks. Lubartowi; około 1495 r. władali nim Nowodworscy i działem dostał się Annie z Nowodworskich Włodkowej, później siostrze jej Konstancyi Świerczowej, którzy za pozwoleniem Zygmunta Augusta przemienili go na miasto w 1556 r. magdeburskiem prawem. Elźbieta Świerczowa wniosła go w dom Wiśniowieckich, a po wygaśnięciu ich, znowu po kądzieli przeszła do Ogińskich w 1774 roku, a ostatecznie z Katarzyną Ogińską weszło do Przeździeckich, do których i dziś należy. Pamiętny jeszcze Cz. O. tem, że Jerzy Rakoczy ks. Siedmiogrodu, ścigany przez Stefana Czarnieckiego, przybył tu w lipcu 1657 r. i stanął taborem i wozami naładowanemi łupami z różnych stron Polski. Widząc utrudnioną przeprawę przez rz. Boh i będąc otoczony połączonem wojskiem Rewery Potockiego, Pawła Sapiehy, Jerzego Lubomirskiego i Stefana Czarnieckiego, zmuszony był do podpisania pod tem miastem 23 lipca podanych sobie warunków; ocalenie swoje winien tylko wstawieniu się królowej Maryi Ludwiki. St. dr. żel. Cz., leży między Płoskirowem a Wójtowcami, o 475 w. od Odessy. O Cz. wspomina Rzączyński Gabryel S. J. w „Actuarium Historiae naturalis curiosae regni Poloniae, Magni Ducatus Lithuaniae annexarumque provinciarum. Opus posthumum, Gedani 1745.“ Dr. M.
Czarny Potok, wś, par. w Podgórzu, pow. sądecki, dek. łącki, przy dr. gm. między miejscami targowemi Łukawicą i Łąckiem, 6 kil. od Łącka w pagórkach położona, ma 891 m.
