Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Dzibułki

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search


[ 267 ]Dzibułki (z Brudem i Zabawką), wś, pow. żółkiewski, oddalona od rzym. kat. par. w Kulikowie o 9 kil.; przestrzeń pos. więk. roli or. 390, łąk i ogr. 323, past. 31, lasu 4402; pos. mniej, roli or. 1254, łąk i ogr. 1623, past. 55 mr. austr. Ludność 1304 (w tem rzym. kat. 92, gr. kat. 1173, izrael. 49). Gr. kat. par. ma w miejscu, należącą do dekanatu kulikowskiego. Początek pierwotnej fundacyi parafii nieznany, jest tylko wzmianka w aktach erekcyjnych rzym. kat. kościoła w Kulikowie, że ks. arcybiskup lwowski Jakub de Strępa r. 1398 konsekrując kościół w Kulikowie zapisał z dochodów swoich stołowych dziesięcinę z Dzibułek kościołowi kulikowskiemu. Na południe od wioski stoi na pagórku cerkiew drewniana, postawiona w r. 1796. O dawnej cerkwi jest podanie, że wś Dzibułki leżała dawniej na wschód od tego pagórka, na którym cerkiew stoi; po spaleniu tej włości wraz z cerkwią przez Tatarów, nie budowali się ludzie na dawnem otwartem miejscu, ale cofnęli się na zachód, gdzie teraz stoi wioska, a gdzie wówczas był [ 268 ]las równie jak i na tym pagórku. W lesie była kapliczka śś. apostołów: Piotra i Pawła, którzy mieli się w tem miejscu pokazać, i w tej kapliczce odprawiano nabożeństwo aż do czasu postawienia cerkwi, która w r. 1785 spłonęła. Dowodem prawdziwości tego podania jest okoliczność, że na praźnik w dniu śś. apostołów Piotra i Pawła ludzie z całej okolicy się schodzą, dla tego, że i dawniej się schodzili do kapliczki śś. apostołów, choć teraźniejsza cerkiew jest pod wezwaniem śś. Kosmy i Damiana. W lesie jest krzyż dębowy, stojący na miejscu, na którem w czasie strasznej morowej zarazy grasującej w Żółkwi w 1770 r., wielkie mnóstwo żołkiewskiej ludności, uciekłszy do lasu w Dzibułkach, zginęło częścią z głodu, częścią od zarazy. (Pamiątki miasta Żółkwi przez ks. Sadoka Barącza, str. 82). Mieszkańcy są gr. kat. wyznania, rodzin izraelskich jest 2. Część wioski zwana „Wołochy“ powstała z kolonistów wołoskich, zapewne jeńców wojennych, jak to z nazwisk tychże wnosić można np. Zapinka, Czywara, Kerker i t. d. Są tu i inni koloniści, objęci nazwiskiem rodzinnem „Turczyn.“ Włość ta była dawniej własnością: Żółkiewskich, Daniłowiczów, Sobieskich. Wś D. w r. 1398 była własnością Piotra Śniskiego. Władysław Jagiełło darował ją w r. 1398 jakiemuś Jarosławowi; w r. 1402 przeszła w posiadanie Mikołaja dziedzica na Kulikowie. W 1543 roku zostało przeprowadzonem rozgraniczenie tej wsi; w r. 1578 stała się ona własnością Stanisława Żurawnickiego, kasztelana bełzkiego; od tegoż przeszło 1632 do Krzysztofora Żurawnickiego, a od tego w 1634 r. kupili Stanisław Daniłowicz z żoną swoją Zofią z Żółkiewskich miasto Kulików z wsią Dzibułki za 40,000 zł. polskich. W 1639 r. była dziedziczką tej wsi Teofila z Daniłowiczów Sobieska, matka Jana III, i ta darowała wieś Dzibułki pismem z d. 28 września 1658 r. dominikanom, których do Żółkwi sprowadziła, kościół i klasztor im w Żółkwi postawiła, i poleciła modlić się za duszę jej syna, ukochanego Marka Sobieskiego, który zginął w walce z tatarami. W tej wsi jest szkoła etatowa o 1 nauczycielu i kasa pożyczkowa z kapitałem 2814 złr. Właś. więk. pos. konwent OO. dominikanów w Żółkwi.


#licence info
Public domain
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]

This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain that excludes pre-1929 works copyrighted at home.


Ten utwór został pierwszy raz opublikowany przed dniem 1 stycznia 1929 r., i z tego względu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej znajduje się w domenie publicznej. Utwór ten nadal może być objęty autorskimi prawami majątkowymi w innych państwach, i dlatego nie zaleca się przenoszenia go do innych projektów językowych.

PD-US-1923-abroad/PL Public domain in the United States but not in its source countries false false