Progreso/Unesma Yaro/Numero 10/Pola Esperantisto

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
UNESMA YARO
PROGRESO No10
Decembro 1908

Pola Esperantisto
Jurnali

[ 611 ] Pola Esperantisto (novembro) festas la 40-yara jubileo di Alexandro Swietochowski, e publikigas peco de la traduko di sa tragedio Aspazio, facita da Dro Leon Zamenhof. Ta bela peco di literaturo kontenas rigretinde multa « Esperantaji ». La [ 612 ]Athenana « civitani » esas nomita « regnanoj » : la vorto regno esas vere malfelica, aplikata a l’Athenal republiko ! Multa propra nomi esas kripligita per forcata Esperantigo : Perikles divenas Periklo, Phidias Fidio, Sokrates Sokrato, e c. On uzas la vorto menso vice mento ; on ne parolas pri bato, sed pri ekbato, e mem on dicas : piedekbato, piedekbati ! On uzas elteni vice suportar, elauskulti vice exaucar ; enshtelighi, spegulighi (divenar spegulo, vice su reflektar o reflektesar), lumigi (igar lumo !), prudento (vice raciono), fieri (vice fieresar). P. 173, l. 3, on uzas malchasto en la sama senco kam, l. 6, malchasteco ; sed on ne oblivyas ul en malchastulino ! On uzas ne una en stranja senco, por signifikar plura, dum ke on esas tentata komprenar : nula. On dicas senpia, senliberigi, quale se pia, libera ne esus adjektivi ; to apartenas a la sama sistemo (o mal-sistemo) kam la famoza senvirgigi !

En la sama lineo, on malgloras ed on senglorigas. Kad glor esas verbo o substantivo ? To memoras ya la tipatra armi, senarmigi !

Fine, pri la tante laudata belsoneso di la linguo, ni citos nur du frazi : « al kiu mi shuldas la plej bonajn inspirojn kaj la plej felichajn ideojn ». — « La netusheblajn kredojn de niaj praavoj ni mokas hodiau, kaj niajn netusheblajn verojn la pranepoj ankau ne indulgos ». Bela penso cetere, quan on devus ya aplikar… a la netuchebleso di Esperanto !

Por honorizar la jubileulo, on sentis la bezono di la vorto homajo, sed on alteris ol en homagio (p. 180), kredeble por evitar la finalo ‑ajo ; sed l’etimologio ipsa justigas hike ta finalo, nam ta vorto signifikas, ke la vasalo esas la « homo » di la suzereno, e konseque la homajo esas vere hom-ajo, analoga ad amik-ajo. Sed la « Vivo » di Esperanto malmulte zorgas pri etimologio, pri filologio, e pri altra teoriala « bagateli » ! — En literatural peceti, ni rimarkas la vorti : kondamnitulo, noviculo ; senkornajhuloj ; omno to esas bona e tradicionala Esperantulo !