Page:Progreso - 1a yaro.pdf/626

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.
612
PROGRESO

nana « civitani » esas nomita « regnanoj » : la vorto regno esas vere malfelica, aplikata a l’Athenal republiko ! Multa propra nomi esas kripligita per forcata Esperantigo : Perikles divenas Periklo, Phidias Fidio, Sokrates Sokrato, e c. On uzas la vorto menso vice mento ; on ne parolas pri bato, sed pri ekbato, e mem on dicas : piedekbato, piedekbati ! On uzas elteni vice suportar, elauskulti vice exaucar ; enshtelighi, spegulighi (divenar spegulo, vice su reflektar o reflektesar), lumigi (igar lumo !), prudento (vice raciono), fieri (vice fieresar). P. 173, l. 3, on uzas malchasto en la sama senco kam, l. 6, malchasteco ; sed on ne oblivyas ul en malchastulino ! On uzas ne una en stranja senco, por signifikar plura, dum ke on esas tentata komprenar : nula. On dicas senpia, senliberigi, quale se pia, libera ne esus adjektivi ; to apartenas a la sama sistemo (o mal-sistemo) kam la famoza senvirgigi !

En la sama lineo, on malgloras ed on senglorigas. Kad glor esas verbo o substantivo ? To memoras ya la tipatra armi, senarmigi !

Fine, pri la tante laudata belsoneso di la linguo, ni citos nur du frazi : « al kiu mi shuldas la plej bonajn inspirojn kaj la plej felichajn ideojn ». — « La netusheblajn kredojn de niaj praavoj ni mokas hodiau, kaj niajn netusheblajn verojn la pranepoj ankau ne indulgos ». Bela penso cetere, quan on devus ya aplikar… a la netuchebleso di Esperanto !

Por honorizar la jubileulo, on sentis la bezono di la vorto homajo, sed on alteris ol en homagio (p. 180), kredeble por evitar la finalo ‑ajo ; sed l’etimologio ipsa justigas hike ta finalo, nam ta vorto signifikas, ke la vasalo esas la « homo » di la suzereno, e konseque la homajo esas vere hom-ajo, analoga ad amik-ajo. Sed la « Vivo » di Esperanto malmulte zorgas pri etimologio, pri filologio, e pri altra teoriala « bagateli » ! — En literatural peceti, ni rimarkas la vorti : kondamnitulo, noviculo ; senkornajhuloj ; omno to esas bona e tradicionala Esperantulo !

Vocho de Kuracistoj (novembro). — Pri la vortaro medicina, Dro S. Mikolajski kritikas la teknikal vortaro da Sro Verax, pro ke ol supresas max ofte la « hh » e vicigas ol per k ; to pruvas, unesme, ke ta vicigo ne esas krimino nur di la malbendikita Idisti ; ol esis de longe komencata da la franca Fundamentisti. Dro M. kredas, ke to venas de la peno evitar la supersigni. To esas erora ; la supreso di hh (quan ni skribas plu lekteble kh) esas questiono di fonetiko. En nia Raporto ni zorge separis la questiono di l’alfabeto o di l’ortografio e la questiono di la fonetiko ; e ni expozis pro qua motivi on devas supresar la sono hh en LI., irge qua litero povos riprezentar ol (ex. x). Tamen Dro M. semblas ne savar, ke ta sono esas malfacila o neposibla a multa populi, e skribas : « Al mi shajnas la anstatauigo de hh per k neoportuna kaj