constat, specialiter annotatur, caeteros1 quoque .iii. temporum articulos putamus aliquanto priusquam uulgaria scripta continent, esse notandos.
XXXI. De dispari longuitudine dierum et uario statu umbrarum.
f. 35c
In parte Italiæ quae Venetia appellatur, hisdem horis1 umbra gnomini par fit…In eadem India Patalis celeberrimo portu sol dexter2 oritur, umbrae in meridiem cadunt; septentrionem ibi Alaxandro morante annotatum prima tantum parte noctis aspici. Onesicretus dux eius scripsit, quibus in locis Indiae umbrae non sint, septentrionem non conspici, ex eo loca appellari Ascia3, nec horas denumerari ibi.
f. 35 d
XXXII. Causa inaequalitatis dierum eorundem. Causa inaequalitatis eorundem dierum terrae rotunditas est.…Est enim re uera orbis terrae idem in medio totius mundi positus, non in latitudinis solum gyro, quasi instar scuti rotundus, sed instar potius pylae1 undique uersum aequali rotunditate persimilis2; neque autem in tantae mole magnitudinis, quamuis enormem3 montium ualliumque distantiam, quantum in pila ludicra4 unum digitum, tantum addere uel demere crediderim…Necesse est circuiens orientalibus quibusque5 priusquam occidentalibus sub eadem linea positis mane meridiem uesperum adducat. Sed serius dimittit occidens quam nos6, qui ad septentrionem positi etc.
f. 36a
Sed ne Italia quidem potest uidere Canopum1: non quia lux stellarum longinquioribus paulatim minorando subtrahitur et deficit, sed quia terrae moles obposita spatium praecludit aspectandi. Quae cuncta de monte quolibet pergrandi undique circumhabitato2 ualent facillime probari.
XXXIII. Quibus in locis pares sint umbrae uel dies. Plura sunt, inquit, segmenta3 mundi, quae nostri circulos appellauere…Sequens circulus incipit ab India uergente ad occasum, uadit per Medos, Parthos, Persepolim, citima4 Persidis, Arabiam citeriorem etc.
1: [in marg.] .i. dagrientairisem ⁊ aequinoctium
1: .i. medonlai2: 2. [marg. l.] .i. friu antúaid3: [marg. l.] .i. nephfoscati
1: [marg. l.] .i. liathróitæ[1]2: .i. erchosmil3: .i. dermar4: [in marg.] .i. cluchidi5: .i. sechitat hé[2]6: .i. oldaas dunni
1: [marg. l.] .i. canopia nomen dund egypt2: .i. imatrebdidiu3: [marg. d.] .i. slegtæ4: .i. centarcha
1. i.e. two solstices and an aequinoctium.
1. i.e. of mid-day.2. i.e. to the north of them.3. i.e. unshadowed.
4. i.e. serving for play.5. i.e. whatsoever.
1. i.e. Canopia, nomen for Egypt.
