Page:Thesaurus Palaeohibernicus 2.djvu/173

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.
127
Glosses on Priscian (St. Gall).

non dicitur nuraerus sed abusiue, quomodo nomina­tiuus casus non est sed abusiue casus dicitur, quod facit alios casus, quamuis multi de hoc dicant4, quod ideo casus sit dicendus quod a generali nomine5 cadunt omnium speci­alium nomina­tiui. Sed si ob hoc6 casus est dicendus, omnes partes orationis possunt uideri casum habere; et uerbum enim et aduerbium et con­iunctio a generali uerbo7 et aduerbio et con­iunctione cadunt in speciales positi­ones singu­larum8. Alii autem dicunt, quod ipsa termi­natio nomina­tiui cadens in alias diuersas termina­tiones non incongrue casus nominatur, cum naturam habeat, ut cadere possit et cadendo9 faciat omnes casus; quippe si casus dicitur10 non solum illud in quod[1] cadat11 aliquid, sed etiam ipsa res, quae cadit12. Unde aptota dicunt13 illa nomina doctis­simi artium scrip­tores, quae nomina­tiuum tantum habent casum, in quo refutatur illorum ratio14, qui ideo putant eum casum nominatum, quod a generali nomine cadat15. Possumus autem et a maiore et frequen­tiore parte casuum17 qui sunt obliqui, hunc quoque accipere nominatum, quomodo et syllabas ex singulis uocalibus dicimus18. Ergo singu­laris quoque nuraerus bene dicitur, quod…omnes numeri ex ipso com­ponuntur et in ipsum de­soluuntur19.

P. 71b

…nihil ultra1 citraque2 intellegere liceat… Ergo dubitationem


4: ⁊ ní cétbaid dosom   5: .i. huandí as nomen as ochtmath rann ininsci6: uan­dligud­sa7: uand anmmaim chenelach as uerbum   8: amal rondgab amo as indí as uerbum ⁊ bene as indí as aduerbium ⁊ reliqua9: lase dotuit ind[2] ainmnid10: deithbir ciasberthar casus nominatiu(us)   11: sechi ed .i. amal rongabsat intúisil olchenæ hituiter   12: .i. amal rongab int­ainmnid asatuiter   13: .i. huare nád tuiter essib hituisliu aili14: artotuiter acenélchi hi sain gnúis in aptotís   15: uandhí as nomen as ochtmad rann in insci ut diximus   16: .i. idem hoc ⁊ quod praedixit .i. quomodo nominatiuus non est reliqua ⁊ issed són · as maith leosom17: .i. huare is lia aní dianeperr casus and18: arit lia sillaba illitrib quam ó oinlitrib19: .i. in oena focerddar ⁊ do­fuasailg­ther cach áram

P. 71b

1: altarach .i. frie anall2: centarach .i. frie deṡiu


4. and it is not an opinion of his.   5. i.e. from the noun which is one of the eight parts in speech[3].   6. by this law.   7. from the general noun that is uerbum.   8. as for instance amo from that which is uerbum, and bene from that which is aduerbium.   9. when the nomi­native falls.   10. it is reason­able that one should say nomina­tiuus casus.   11. whatever it may be, i.e. such as the other cases in which there is falling.   12. i.e. as such as the nomi­native from which there is falling.   13. i.e. since there is no falling from them into other cases.   14. for in aptota there is falling from general­ity into a special figure.   15. from nomen, which is one of the eight parts in speech, as we said.   16. and that is what they like.   17. i.e. since more numerous is that to which the name casus is given.   18. for syllables of many letters are more numerous than those of single letters.   19. i.e. every number is cast and resolved into units.

P. 71b

1. ultra i.e. on the far side of it.   2. citra i.e. on the near side of it.

  1. MS. quo
  2. leg. int
  3. for the meaning here and in 71a15 given to the ordinal, see Ir. Texte iv. preface xiv; Celt. Archiv i. 322; and Rev. Celt. xxii. 434. So in Irish (?) Latin: ostendit quod nomen octaua pars orationis est, Ars Anonyma Bernensis, Suppl. Gramm. Lat. p. 64