Page:Progreso - 3a yaro.pdf/129

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.
99
LINGUALA QUESTIONI

Subs. rad. :

  • 1. dent-isto
  • 2. lan-ajo
  • 3. kaval-eyo
  • 4. sponj-atra
  • 5. hom-ala
  • 6. vir-ijar
  • 7. fianc-igar
  • 8. fripon-esar

Adj. rad. :

  • ideal-isto
  • nuv-ajo
  • verd-atra
  • blind-ala
  • pal-ijar
  • pur-igar
  • modest-esar

Verb. rad. :

  • kant-isto
  • kapt-ajo
  • dorm-eyo
  • milit-ala
  • vid-ijar
  • send-igar
  • instrukt-esar

Me nun questionas, kad la sama sufixo povas adjuntesar en Ido ad diversaspeca radiki.

F. Buckel.
Pri fiktiva radiki.

So Fichot rimarkas, ke ni havas semblanta derivaji, quale : egoismo, egoisto ; optimismo, optimisto, e c., sen havar la radiki kores­pon­danta, quin li semblas implikar. To esas vera : ni ne admisis oli, pro ke til nun ni ne bezonas li (ego me ; optim max bona). Sed se uldie on bezonos oli, on povos enduktar li en la linguo (forsan ego en la senco filozofiala : F. le moi ; e optimo en la senco teknikala : F. l’optimum, qua esas speco di maximum).

Bulo, globo, sfero, balono, kuglo.

Sfero esas la geometrial, abstraktita figuro. Bulo e Globo esas konkreta materyala sfero. La distributo di ca du vorti esas nefacila, quankam la du semblas utila. On uzas bulo precipue por la ludi (bulo di bilardo, di kegloludo), e globo precipue por la cienci (la tera globo, sive reala, sive riprezentata per kartona globo). Buleto esas F. bille, sive por l’infantala ludo, sive en tekniko (rulo sur buleti). Kuglo esas rezervata a la projektili di pafili (fusili, pistoli, e c.) qui en nia tempo neplus esas sfera o sferatra. Kuglego esas projektilo di kanono. Kugleto esus forsan la plombograni, quin on uzas en chasofusili. Balono esas globo o bulo kava, mola, plena de aero (kompresita) e konseque elastika, por ludar. Baloneto esas F. balle, anke por ludar. Balonego esas la vulgara nomo di la (sferatra) aerostati (plena de gaso). On povas nomar li simple baloni, kande nula ambigueso esas posibla.

Kubal metro o metral kubo ?

On rimarkigis da ni, ke l’expresuri : quadrata metro, kuba metro, por l’unaji di areo e di volumeno, esas nejusta e mem sensenca, quankam li esas kopiata de ula naturala lingui ; nam metro (longajo) ne povas esar quadrato o kubo. La dicita unaji