Page:Progreso - 3a yaro.pdf/128

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.
98
PROGRESO

Nia nuna linguo ne esas ankore : la max facila por la max multa homi ; sed : la max facila por kelka linguisti. Felice ni esas sur la bona voyo per nia Akademio.

Teo Martineau
à Tonnay-Charente (C-I).

Rimarko. — Por la senco generala di F. labourer (laborar la tero per irga instrumento) on propozis labrar (No 25, p. 9) qua sat similesas F. labourer, I. lavorare. Lor plugar esus labrar per plugilo. E forsan esus plu simpla supresar la verbo plugar ed uzar plugo por l’instrumento : D. Pflug, E. plough, F. charrue.

Viraleso.

La adjektivo di viro esas virala ; do vireso devas vicigesar per viraleso.

F. Buckel.

Respondo. — No, ne necese : vireso qualeso di viro. Margarita esas virgino, sa chambro esas virginala. On povas do parolar pri la virg(in)eso di M. e pri la virginaleso di sa chambro.

Klasizo di nia afixi.

On povas klasizar la afixi di Ido segun la gramatikal speco di la radiki, a qui li povas aplikesar, e segun la speco di la vorti, quin li formacas. Ni havas tale la sequanta skemo :

  • I. Afixi ad la substantival radiki :
  • 1. Afixi formacanta altra substantivi : ge‑, ex‑, bo‑ ; ‑in, ‑id, ‑yun, ‑ist, ‑er, ‑aj, ‑ar, ‑ey, ‑uy, ‑ul ;
  • 2. Afixi formacanta adjektivi (adverbi) : ‑al, ‑oz, ‑an, ‑atr ;
  • 3. Afixi formacanta verbi : ‑iz, ‑if, ‑ig, ‑ij, ‑es.
  • II. Afixi ad la adjektival (o adverbal) radiki :
  • 1. Afixi formacanta altra adjektivi (adverbi) : ‑al, ‑atr, ‑esm, ‑opl, ‑on, ‑op ;
  • 2. Afixi formacanta substantivi : ‑aj, ‑ism, ‑ist, ‑es ;
  • 3. Afixi formacanta verbi : ‑ig, ‑ij, ‑es.
  • III. Afixi ad la verbal radiki :
  • 1. Afixi formacanta altra verbi : dis‑, mis‑, re‑, retro‑ ; ‑esk, ‑ad, ‑ig, ‑ij, ‑es ;
  • 2. Afixi formacanta adjektivi (adverbi) : ‑ant, ‑ebl, ‑em, ‑iv, ‑end, ‑ind ;
  • 3. Afixi formacanta substantivi : ‑aj, ‑ur, ‑ist, ‑ey.

Ad omnaspeca radiki povas adjuntesar la sequanta afixi, qui formacas samspeca vorti : pre‑, mi‑, mal‑ ; ‑eg, ‑et, ‑ach, ‑um.

Nun ni aranjez sinoptike la sufixi, qui trovesas en la tabelo plu kam unfoye, kun exempli :