Page:Progreso - 1a yaro.pdf/189

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.
175
BIBLIOGRAFIO

esas en preparado, e donas pri ca laboro la sequanta interesanta indiki :

« Ni jam povas diri, ke ni uzas 4 specialajn afiksojn, ĉiujn vere internaciajn.

« Unu prefikson :

Anti, por montri la malajn opiniojn aŭ ideojn; ekz. : militarismo, antimilitaristo; patriotismo, antipatriotismo; klerikala, antiklerikala; k. t. p.

« Tri sufiksojn :

Aci, por montri la rezultaton abstraktan aŭ konkretan de la ago esprimata de l’ verbo : ekz. : abdiki, abdikacio; administri, administracio; manifesti, manifestacio; deklari, deklaracio; federi, federacio; k. t. p.

Ism, por montri aron da ideoj rilatantoj al la radiko; ekz. : parlamento, parlamentismo; respubliko, respublikismo; flava, flavismo; revolucio, revoluciismo; k. t. p.

Ist, por montri la socian aŭ politikan opinion; ekz. : reakcio, reakciisto; reformo, reformisto; ruĝa, ruĝisto; sociala, socialisto; sindikato, sindikatisto; k. t. p.

« En nia vortaro, ni uzas kelkajn novajn radikojn, el kiuj multaj jam aperis en Internacia Socia Revuo. Ili ĉiuj estas komunaj almenaŭ al tri aŭ kvar naciaj lingvoj. El tiuj ĉi ni vidas : agr, bojkot, akuz, ekskuz, hezit, libertari, sabot[1], k. t. p.

« Ni enmetis ankaŭ la radikojn de l’ pacifisma vortaro aperintajn en Espero Pacifista : amend, arsenal, blokus, invad, ofensiv, plebiscit, k. t. p. ».

Ni konstatas kun plezuro, ke nia vortaro kontenas ja preske omna ca nuva radiki, qui semblas necesa a nia kunfrato segun sa propra sperienco. Inter li, kelki esas nule teknikal ed apartenas a la komuna lingvo : agr, akuz, exkuz, hezit. Co semblas pruvar, ke nia kunfrato agnoskas la mallogikeso di la malnuva vorti, quin ici vicas. Tamen il adjuntas : « Oni ĉiam povos uzi la antikvajn formojn, kiuj cetere estos ankaŭ en la vortaro, kiel kulpigi anst. akuzi, ŝanceliĝi anst. heziti, armilejo anst. arsenalo, k. t. p.[2], sed nur la lastaj estos ja baldaŭ uzataj, ĉar la malnovaj vortoj ne havas la saman signifon ».

Ni ne komprenas ica lasta frazo; nam kontre, le lasta supresos le malnuva nur se li hayas la sama senco. Omnakaze, on vidas, ke ca fervoroza revolucionani, qui ne timus subversar la nuna socio por substitucar ad ol socio plu bona e yusta, hezitas ekpulsar kelka malbona vorti e substitucar ad li vorti plu klara e plu logikala. Li adjuntas quale justigo (od exkuzo) : « Tio estas la leĝo de la evolucio ». No! co esas simpla « oportunismo ». Sed esas pikanta vidar

  1. Probable ne la substantivo F. sabot, sed la verbo F. saboter. Sed kad fuŝi ne havas ja la sama senco?
  2. Rimarkez la abrejuro anst. qua montras, quante la longa e pezanta vorto anstataŭ esas malkomoda. Komparez ES. vice.