Page:Progreso - 1a yaro.pdf/188

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.
174
PROGRESO

aceptar por ca ideo la barbara radiko mens, quan ne-eruditi audacas propozar! Nu, la konservemi admisas nula tala « permuto » di senco por la radiki; on povas enduktar nuva, sed la malnuva, bone o malbone selektita, devas restar « netuchebla », kande li apartenas a la santa libro. — Sed on bezonas li por plu justa od utila senco! — Co importas nule a la fanatiki : li esas tabu; on devas su privacar eterne de li, ed adoptar por la sama idei malbona radiki, proke le bona esas ja okupata. Con postulas la fideleso!

Kelk altra observi linguala. P. 11, ni rimarkas la vorto malakiri, certe legitima; sed kad perdi ne esus plu klara? On devas evitar tala trouzo di mal, qua produktas « esperantismi », c. e. enigmati por la malmulte iniciati. On uzas inda, indeco, malinda mem; kad digna, digneso, indigna, ne esus plu klara e komprenebla por omni? P. 15, malvirtetoj : ni dicus difekti, qua esas plu klara, aparte por Italiani (difetti). Samloke, So Giambene uzas rimedo en la senco, quan ni atribuas a remedyo, c. e. la senco di F. remède, I. rimedio. P. 27, ni rimarkas « kapharojn », expresuro stranja ye unesma vido, sed tre justa e mem necesa : nam en EP. haro signifikas samtempe haro e pilo (ES.), co esas F. cheveu et poil, I. capello e pelo, S. cabello e pelo. Ca utila distingo mankas en D. ed E., sed co ne esas suficanta motivo por ke ol mankez anke en LI. Nia kunfrato neplu bezonos dicar kaphari por signifikar precize la hari! Fine, Sro Giambene uzas granda domaĝo en la senco tute naturala ed etimologiala, quan ni atribuas a ca vorto, e ne en la senco tute stranja e idiotisma, quan Dro Zamenhof arbitrie asignis ul olu. Kad So Giambene esus (nekoncianta) reformisto?

Internacia Socia Revuo, 2a yaro, ni 1-4 (jan.-aprilo 1908). Kompreneble, ni ne recensos ca jurnalo ye politikal vidpunto, qua esas ta di la max multa artikli. Same quale en la cetera jurnali, ni mencionos nur la detali, qui havas ula lingual intereso. Nu, ni rimarkos kun plezuro ke nia kunfrato, qua esas revolucionema en politiko, esas adminime… progresema[1] en linguala temo. Exemple ol uzas Franclando, Hispanlando,…, Portugallando; vice la « fundamentala » nomi Francujo, Hispanujo… Portugalujo; quo pruvas, ke ci malplezas ad ol. Sed la unesmi ne esas plu logikal, ed esas ankore plu malbela. Kad ne suficas dicar Portugalo? On savas ya ke co esas « lando »! Kad on dicas Parizurbo, Europo-kontinento, o Madagaskar-insulo? Cetere, nia kunfrato ne aplikas omnube ea sistemo, e dicas exemple : Kanado, Ĉilio (tute quale ni!) Sed lor, pro quo dicar Brazillando, Japanlando? On devas tute renuncar a ca volapükismo, vestizar omna nomi di landi per uniforma sufixo. — Nia kunfrato uzas la vorto patrono ( salaryanto), tute necesa en sociala questioni, qua truvesas en nia vortaro.

En la no di aprilo, Fi-Blan-Go anuncas « nia Socia vortaro », qua

  1. On savas, ke « progresemi » esas la nomo di la max moderata republikana partio en Francio.