D. sąsiadują pola słynnych Pilawiec (ob.). R. 1867 D. miały 91 dm. M. D.
Derkinty, wś, pow. rossieński, par. Szyłele.
Derkowszczyzna, ob. Dzierkowszczyzna.
Derlatka, wś, pow. garwoliński, gm. Kłoczew, par. Żelechów. Liczy 13 dm., 18 mk. i 190 morg. obszaru.
Derła, rz., lewy dopływ Dniestru, zaczyna się w pow. mohylowskim poniżej wsi Konatkowice, przyjmuje z prawej strony Tropowę, pod wsią Tropową. Dr. M.
Derłacz, os., pow. warszawski, gm. Góra, par. Babice.
Derło, wieś i folw., pow. konstantynowski, gm. Bohukały, par. Pratulin, st. pocz. Janów, okr. sąd. Janów, gruntów włośc. mor. 358, dm. 37, lud. 299; gruntów folwarcznych mr. 400, własność rządowa. Dobra D. składały się z folwarków D., Kajetanka, Rokitno i lasu, tudzież wsi D., Kajetanka, Rokitno, Lipnica, Michałki i Szurowice, a na zasadzie opisu z r. 1855 miały powierzchni folwarcznej i włościańskiej mr. 10828, w tem lasu mr. 2557. Dziś rozległość folwarczna i lasu uległa zupełnej zmianie. A. Pal. i Rz.
Dermań, wś., pow. dubieński, między Dubnem a Ostrogiem, na płd.-wschód od Mizocza. Jest tu monastyr, dziś prawosławny I klasy, zwany „ostrogsko-troickim,“ a założony niegdyś przez książąt Ostrogskich, którzy tu mieli zamek warowny. Przy monastyrze była drukarnia ruska w XVII w. i opactwo unickie bazylianów. Do klasztoru tego należała wieś Białaszów, zapisana przez Siemiena Olizara. Od r. 1795 monastyr zamieniony na prawosławny, a od r. 1833 istnieją przy nim szkoły duchowne: powiatowa i parafialna. Jest też w D. kaplica katolicka parafii Dubno. Przy monastyrze piękna biblioteka, w której sporo dawnych rękopisów i ksiąg rzadkich. W okolicach Dubna wznoszą się t. zw. góry dermańskie, w których prof. Zienowicz znalazł ślady nafty. F. S.
Dermanka, wieś, pow. nowgradwołyński, gm. chulska, włośc. dusz 47, ziemi włośc. 121 dzies.; należy do dóbr chulskich, własn. Tyszkiewiczów. L. R.
Derniaki, przysiołek Siedlisk.
Derniówka, karczma przy trakcie pocztowym z Latyczowa do Susłowiec, pow. latyczowski, gm. Susłowce, par. Latyczów.
Dereniówka, al. Drenówka, przysiołek Nahorzec Wielkich.
Dernów albo Derniów, z Sapieżanką i Majdanem, wś, pow. Kamionka strumiłowa, nad potokiem Sosnowiec, dopływem pobliskiego Bugu, o 3,5 kil. na południe od Kamionki strumiłowej, w leśnej, piaszczystej i moczarowej okolicy. Przestrzeń: posiadł. więk. roli orn. 346, łąk i ogrodów 161, pastwisk 24, lasu 501; posiadł. mn. roli orn, 1434, łąk i ogrod. 541, past. 129 morg. austr. Ludność: rzym. kat. 86, gr. kat. 625, izrael. 12, razem 723. Należy do rzym. kat. parafii w Kamionce strumiłowej; gr. kat. parafią ma w miejscu, należącą do dekanatu buskiego; do tej parafii zaliczoną jest cerkiew filialna w Tadaniu z 467 gr. kat. duszami. W tej wsi jest szkoła etatowa 1-klasowa i kasa pożyczkowa z funduszem zakładowym 1159 złr. Właściciel większej posiadłości: Karol hr. Mier. B. R.
Dernowicze, 1.) wś z zarządem gminnym i dobra w połud. stronie pow. rzeczyckiego, z prawej strony rz. Prypeci, w kierunku drogi wiodącej z Narowli do Szepielicz, w 3 okr. sądowym narowlańskim, w 2 stanie policyj. jurewickim. Gmina składa się z 37 wsi i liczy 2184 dusz męz. Jest w D. cerkiew parafialna i szkółka gm. Dobra D. są dziedzictwem Reuttów, mają obszaru przeszło 5500 mor. Miejscowość głucha-poleska, zapadła, lecz obfitująca we wszystkie dary natury, szczególniej w lasy i łąki. 2) D., mko nad Dryssą, pow. dryssieński, z zarz. gm. t. n.
Dernowo, wś, pow. wiaziemski gub. smol., przy trakcie z Wiaźmy do Iwaszkowa, o 40 w. od Wiażmy.
Derpt, ob. Dorpat.
Derschau (niem.), ob. Suchy bór.
Derszów, ob. Derżów.
Derszyn, ob. Dereszyn.
Derti, wś niewielka w pow. rzeczyckim, przy drodze z Ozarycz do Sawicz, w gm. ozaryckiej. Al. Jel.
Dertka, 1.) wieś nad rz. Krzykuchą, pow. nowogradwołyński, gm. nowosielicka, par. miropolska, dusz 172, ziemi włoś. 290 dzies., własność Domaradzkich. R. 1867 miała 23 dom. 2.) D., wś, pow. ostrogski, na południe od m. pow. Ostroga oddalona o 12 w., ma obszerny staw, młyn i tartak, od którego i nazwisko przyjęla. Okolona lasami, ma kilkanaście chat włościańskich. Należy do dóbr Płużno. Włościanie pól nie mają lecz tylko przy domach obszerne ogrody. Trudnią się wypalaniem smoły i piłowaniem drzewa. Na stawie wysepka z mogiłą. D. wraz z wioską Siewierz ma 273 mk., ziemi 67 dzies. Por. Tyranówka.
Derwaniszki, zaśc. pryw., pow. wileński, 3 okr. adm., mk. 19, dm. 1 (1866).
Derweliszki, wś, pow. szyłokarczemski, st. p. Kallningken.
Derwianka, ob. Łochozwa.
Derwińce, ob. Derewińce.
Derylaki, wś ordyn., pow. biłgorajski, gm. i par. Huta Krzeszowska.
Derz (niem.), ob. Derc.
Derża, Dierża, rz., lewy dopływ rz. Koczni w gub. smoleńskiej.
Derżanówka, mała wś, pow. berdyczowski,