Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2.djvu/493

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

wy, młyn wodny, obfite pokłady kamienia wapiennego i budowlanego; wś Gardzienice liczyła osad 73, grunta m. 977; wś Wola Gardzienicka osad 22, gruntu m. 427.

Gardzienicka Wola, wś. pow. krasnostawski, gm. Rybczewice, par. Piaski Luterskie. Por. Gardzienice.

Gardzin, ob. Gardzień.

Gardziołek, os., pow. kolski, gm. Krzykosy, par. Borysławice.

Gare, ob. Gari.

Gareckowszczyzna, folw. i zaśc. oraz wś włośc., nad potok., pow. oszmiański, 1 okr. adm., o 26 w. od Oszmiany, 12 domów, 151 mk., z tego 133 kat., 18 prawosł. (1866).

Garganowo, folw., pow. obornicki, 1 dm., 18 mk., ob. Przebendowo.

Gargasy, dwór, pow. rossieński, par. gawrańska, własność w r. 1862 Lewoniewskich.

Gargeln, dobra w Kurlandyi, pow. tukumski, par. Talsen.

Gari, u Smolera Gare, po niem. Gahry, wieś na dolnych Łużycach, w par. gorjonowskiej, na karcie Smolera mylnie zaznaczona jako niemiecka, bo dziś jeszcze w znacznej części jest serbską. A. J. P.

Garka, rzeczka, pow. chełmski, bierze początek pod Majdanem Krzywowolskim, pomiędzy Pawłowem i Chełmem, płynie w kierunku wschodnio-północnym przez Stołpie, Nowosiołki, Ochożę; od Stawu skręca ku wschodowi i za Horodyszczem wpada z lewego brzegu do Uherki. Długa 13 w. (Nazwę jej podaje Enc. większa Orgel. XXIV str. 188).

Garki, wieś, pow. odolanowski, śród błót nad Baryczą położonych, 90 dm., 772 mieszk., 174 ew., 583 kat., 15 żydów, 412 analf. Stac. poczt. w Odolanowie (Adelnau) o 7 kil., stac. kol. żel. w Ostrowie o 21 kil. Ewangelicy w Garkach są po większej części polakami, osiedlonymi tam w XVII wieku; szląski hrabia Dohna wypędził ich w tym czasie według podania ze Szląska. Pod wsią odsłonięto w bagnisku, staraniem dyrektora gimnazyum poznańskiego Schwartza, kilka szeregów pali wbitych głęboko w grunt pod bagnem się znajdujący, połączonych kilkakrotnie belkami, przypominających mieszkania nawodne. Ponieważ zaś nie znaleziono nasion służących do pożywienia ludzi, powstała wątpliwość czy pale były podstawą osad ludzkich czy też budowli innego rodzaju. Ponad jednym szeregiem pali natrafiono na korzenie dość wielkiego dębu. Dyr. Schwartz do rozprawy umieszczonej w programie swego gimn. (z r. 1880) dołączył rycinę przedstawiającą wiernie zachowane jeszcze rzędy pali i belek poprzecznych. Osada G. położona jest blisko drogi handlowej, ważnej w starożytności, prowadzącej z Odolanowa przez Swiecę, Granowiec do Międzyboru (Mittenwalde) na Szląsku. M. St.

Garkowo 1.) osada, pow. sierpecki, gm. i par. Gradzanowo, odl. o 24 w. od Sierpca, ma 1 dm., 5 mk., 20 mor. gruntu dobr., 176 nieużytków. 2.) G.-nowe, wś włośc., pow. mławski, gm. Mostowo, par. Szreńsk, odl. o 27 w. od Mławy, liczy 12 dm., 89 mk., 16 osad, 347 mor. rozl. 3.) G.-stare, fol. nad rzeczką Miłotką, powiat mławski, gmina Mostowo, parafia Szreńsk, o 28 wiorst od Mławy. W roku 1827 było tu 12 dm., 87 mk.; obecnie zaś jest 15 dm., 153 mk., gruntu 780 mor., w tem 321 ornego.

Garkusze, wś rządowa, pow. dzisieński, o 56 w. od Dzisny, 1 okr. adm., 3 dm., 23 mk. prawosł. (1866).

Garle, os., pow. warszawski, gm. i par. Nieporęt.

Garlica, rzeczka w pow. radomskim. Poczyna się pod Młodocinem na południe Wolanowa, płynie ku zachodowi przez Chronówek i pod Mniszkiem wpada z prawego brzegu do Korzeniówki. Długa 8 wiorst.

Garlica duchowna, pow. miechowski, gm. Michałowice, par. Korzkiew. Leży nad samą granicą austryacką, jako też na granicy powiatu olkuskiego, nad strumieniem Garliczka lub Gardliczka zwanym, o wiorst 9 od Michałowic. W r. 1827 było tu domów 9, ludności 87 głów; obecnie ma mieszkańców 94, domów drewnianych 12, osad włościańskich 9, z przestrzenią gruntów mor. 67 pr. 211; grunta dworskie zajmują mor. 103 pr. 173. Wieś ta zwana dawniej Gardlica, Gardlycza, w roku 1263 kupioną była przez kapitułę krakowską od klasztoru pp. norbertanek w Krakowie na Zwierzyńcu, i za pozwoleniem Prandoty, biskupa krakowskiego, za 33 grzywien srebra.; dochodu wtedy czyniła 4 grzywny. (Ob. Dr. Piekosiński, kodeks dypl. kat. krak. I, 88–90). W dokumencie tej sprzedaży dotyczącym wieś ta zowie się Gardlicia, Gardlicha i Gardlichia. W r. 1440 należała do parafii Zielonki; był tu folwark kapitulny mający dobre budynki i pola, 4 łany kmiece, z których płacili rocznie po 3 wiardunki, dawali jaj 30, kapłonów 2, i odrabiali jeden dzień w tygodniu własnym sprzężajem; z karczmy z polem czynsz wynosił pół grzywny, młyn na rzece Gardliczka czynił dochodu 2 grzywny. Niecała jednak ta wieś musiała być w tym czasie własnością kapituły, Długosz bowiem powiada, że w niej są dwaj dziedzice, Jan Zagórski, posiadający jeden łan kmiecy, karczmę i 3 zagrodników, i Jan Grzegorzowski, mający jeden łan, młyn i zagrodnika (Liber benefic. t. III, 71). Garlica do ostatnich czasów była w posiadaniu kapituły katedralnej krakowskiej, dopiero w r. 1874 przeszla na rzecz rządu a w 1877 r. została sprzedana przez publiczną licytacyą.