Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2.djvu/492

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

cholski, nad bezimienną strugą, która z pod Czerska płynie do rz. Brdy, w okolicy lesistej, około 1 milę od stacyi kolei żel. w Retlu; ma budynk. 6, dm. mieszk. 2, katol. 18. Parafia Czersk, szkoła Lutomski most, poczta Retel.

Gardlica, Gardliczka, ob. Garlica.

Gardlino, wieś dawniejsza w pobliżu Żarnówca, pow. wejherowski, często wspominana w przywilejach pomorskich książąt. R. 1276 Mestwin II potwierdza, że ją ojciec jego Świętopełk II darował pp. cysterskom w Żarnówcu zapewne w zamian za inną wieś Gowino. W XVI wieku nie istniała, tylko bywa wspominana w opisach granicznych, w których między innemi czytamy: „Ściana sobienczycka i jeldzińska aż do narożnika gdzie był kamień Sapała, gdzie się kończy ściana jeldzińska, a przy ścianie sobienczyckiej poczyna się żarnowiecka i starodawna gardlińska. Od Sapały-kamienia tymże trybem idąc do drogi gdańskiej z Żarnowca jest prętów 30. Tymże trybem prosto przez drogę gdańską i ścianę sobienczycką przez Gardline role do kamienia Ciętego, który jest narożnikiem sobienczyckim i narożnikiem kartoszyńskim przy drodze starodawnej z Kartoszyna do Jeldzina w żłobie między dwiema górami a ścianą zdawna gardlińską, prętów 173. Od Ciętego tymże żłobem prosto do jeziora Piaśnicy tąż drogą starą, którą z Kartoszyna do Jeldzina jeździli a teraz do Sobienczyc i ścianą kartoszyńską i gardlińską zdawna aż do Glinnej góry, która jest zdawna narożnikiem obudwu między Kartoszynem a Gardlinem prętów 333. Jak świadczy dokument Mestwina II z r. 1276 stykała się granica gardlińska także u morza z odargowską: „ubi termini Udargow et Gardlino conveniunt in littore maris.“ Jeżeli podług wymienionych granic domysły nie mylą, wieś dawniejsza Gardlino znajdowała się w tej okolicy, gdzie teraz leży król. leśnictwo przy drodze między Żarnowcem a Sobienczycami, na gruncie poklasztornym urządzone. Kś. F.

Gardlino-Dąb, wś i folw., pow. łomżyński, gm. i par. Zambrowo. W 1827 r. było tu 13 dm. i 161 mk. Folw. miał 188 m. w r. 1867. Wieś ma 3 osady, 1 m. gruntu. Br. Ch.

Gardłaki, ob. Górale.

Gardłów, niem. Gardel, folw. należący do m. pow. Gliwice.

Gardoty, wś szlach., pow. kolneński, gmina Kubra, par. Romany. W 1827 r. było tu 16 dm. i 86 mk.

Gardowa, Garda, ob. Garna.

Gardschau (niem.), ob. Godziszewo.

Gardwingen (niem.), wś, pow. fyszhuski, st. p. Pobethen.

Gardy, niem. Garden, ob. Gardzień.

Gardyny, niem. Gardienen, wś, pow. niborski, ponad jeziorem i lasem, u podnóża dosyć wysokiego wzgórza, przy granicy pow. ostrodzkiego, około 1 milę od m. Dąbrówna. Opodal wsi, także nad jeziorem, jest inna góra, zwana zamkową, Schlossberg (mapa wojskowa), dlatego niezawodnie, iż tu gród warowny kiedyś się znajdował. Oddawna istniał tu kościół katolicki. R. 1670 wizytator biskupa Olszowskiego donosi, źe wcześnie przeszedł w ręce luterskie; prawo patronatu miał dziedzic miejscowy. Od starych ludzi tyle tylko się jeszcze dowiedział, że za czasów katolickich należał jako filia do Turowa; był podówczas w dobrym stanie, murowany. Kś. F.

Gardyszówka al. Garniszówka, wś, pow. żytomierski, gm. Ozadówka, par. Berdyczów. Ma cerkiew drewnianą. Należała do Kamińskich, dziś Różniatowskich. X. M. O.

Gardzień al. Gardy, Gardzin, niem. Garden, Schoenberg, dobra rycer., pow. suski, ⅓ mili od traktu bitego iławsko-suskiego, nad małą strugą, która tu młyn pędzi, pół mili od miasta Iławy. Obszaru ziemi obejmuje mórg 6710, budynk. 24, dm. mieszk. 11, katol. 1, ewang. 213. Parafia Iława, szkoła w miejscu, poczta Ząbrowo.

Gardzienice 1.), wś i folw., nad rz. Iłżanką, pow. iłżecki, gm. i par. Ciepielów. W 1827 r, było tu 17 dm. i 112 mk., obecnie liczy 19 dm., 198 mk. Dobra G. według danych Tow. kred. ziem. składają się z folw. G., Gardziowa miedza i wsi G. i Kiłków; od Radomia w. 35, od Iłży w. 14, od Ciepielowa w. 1. Rozl. dwor. wynosi m. 1403, grunta orne i ogrody m. 377, lasu m. 774; płodozmian 10-polowy, bud. mur. 10, drew. 11, gorzelnia. Rzeka Chotecka przepływa przez terytoryum dóbr. Wieś G. os. 17, gruntu m. 320; wś Kiłków os. 27, gruntu m. 571. 2.) G., wś nad rz. Giełczew, pow. krasnostawski, gm. Rybczewice, par. Częstoborowice. Leży w pobliżu szosy z Lublina do Zamościa pod os. Piaski Luterskie. W 1827 r. liczono tu 100 dm. i 465 mk., obecnie istnieje tu 73 osad włośc., do których należy 3378 mr. ziemi. Do dworu należy 936 mr. Istnieje tu gorzelnia produkująca za 19,000 rs. rocznie i browar z produkcyą na 5000 rs. G. były własnością Stefana Czarnieckiego, woj. ruskiego, słynnego wojownika. Wystawił on tu zamek, który, zamieniony w końcu na śpichlerz, poszedł w ruinę. Opis i rysunek podał Tyg. Illustrow. z 1865 r. N. 308. Dobra G. składają się z folwarków: G., Żegatów, Podgranicznik, Borek; wsi: G. i Wola Gardzienicka. Nabyte w r. 1865 za rs. 97,500; rozl. dworska wtedy wynosiła m. 3474, a mianowicie: folw. Gardzienice m. 1689, bud. mur. 22, drewn. 14; folw. Żegatów m. 598, bud. mur. 2, drewn. 2; folw. Podgranicznik m. 785, bud. mur. 2, drew. 2; folw. Borek m. 401, bud. mur. 2, drewn. 2; płodozmian na wszystkich folwarkach 4-polo-