Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2.djvu/445

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

Galeszczyna w gub. połtawskiej, st. dr. żel. charkowsko-mikołajowskiej.

Galew, kol., pow. kolski, gm. i par. Brudzew.

Galewice A i B, wś, pow. wieluński, gm. Galewice, par. Cieszęcin; na gruntach tej wsi jest wielka papiernia Mirków. W 1827 r. było tu 49 dm., 431 mk. Gmina G. należy do sądu gm. okr. I w Węglewicach, st. poczt. w Wieruszowie, liczy 21,175 mr. obszaru i 4729 mk. W gminie znajdują się cztery szkoły początkowe, papiernia (Mirków), gorzelnia, browar, 3 cegielnie, 6 młynów wodnych. Dobra Galowice lit. A składają się z folw. Galewice, Stefanówek, attynencyi Kaski (dawniej posterunek straży granicznej) i wsi Galewice; od Wielunia w. 20, od Wieruszewa w. 8. Rozl. wynosi m. 662, a mianowicie: folw. Galewice lit. A, grunta orne i ogrody m. 266, łąk m. 33, pastwisk m. 21, lasu m. 167, nieużytki i place m. 24, razem m. 511, bud. mur. 8, drew. 13. Folw. Stefanówek grunta orne i ogrody m. 92, łak m. 34, past. m. 20, nieużytki i place m. 6, razem m. 151, bud. mur. 3; na obudwu folwarkach płodozmian zaprowadzony 12-polowy. Wieś Galewice lit. A osad 30, gruntu m. 273. Dobra Galewice lit. B z wsią Galewice i Niwiska, podług opisu z r. 1868 rozl. dworska wynosi m. 1760. Wś Galewice osad 30, gruntu m. 233; wś Niwiska osad 20, gruntu m. 209.

Galewicze, folw. szl., pow. oszmiański, 4 okr. adm., 102 w. od Oszmiany, 1 dom, 23 mieszk. katol. (1866).

Galewo, domin., pow. krotoszyński, mor. 1669, własność Jordana. F. S.

Galewska Huta, ob. Huta.

Galfalva (węg.), ob. Galowani, Gołowany, Gobołowica.

Galgieniszki, wś rząd., pow. maryampolski, gm. Gudele, par. Skrawdzie. W 1827 r. było tu 4 dm., 44 mk., obecnie liczy 6 dm., 66 mk.; odl. od Maryampola 23 w.

Galgockie góry (od miasta węg. Galgocz w hr. nitrańskiem), zwane też Nitrańskiemi, a po niem. Freistadtler-Gebirge (Galgocz = Freistadtl), ciągną się na zachód od Tatr między Wagiem, Orawą, Turoczem i Nitrą, na dłngość 19 mil, nigdzie nie szersze nad 1 milę. Ważniejsze szczyty: Innovecz (1051 m. wys.), Klak (1333 m.), Krywań-Fatra (1667 m.). Krajobrazy w tych górach są bardzo piękne, doliny Nitry, Wagu i Turoczy żyzne a na południowych stokach gór wyborna rośnie winorośl.

Galgócz (węg.), Galgowce, niem. Freistadtl, mko w hr. nitrańskiem na Węgrzech, nad Wagiem, 6346 mk., z wspaniałym zamkiem hrabiów Erdödych.

Galica, os. należąca do Świecina, pow. wejherowski, w okolicy lesistej i piaszczystej, nad jez. Dobrem, przy drodze z Żarnówca do Wejherowa, o 2 mile od Wejherowa. Par. Żarnowiec, szkoła Świecin, st. p. Kroków. Kś. F.

Galicya. I. Położenie, rozległość, granice. Galicya, od r. 1772, jako kraj koronny z monarchią austr.-węg., połączone a dawniej część rzeczypospolitej polskiej tworząca, leży między 36°36'50" a 44°6'40" wschodniej dłg. geogr. (podług południka Forro), i między 47°45'30" a 50°48'20" płn. szer. geogr. Kończyną najdalej na zachód wysunięty są źródliska górskiego potoku Czernej (ob.), u południowo-wschodnich stóp Solowego wierchu (848 m.), u zejścia się granic Galicyi, Szląska austryackiego i Węgier (hr. trenczyńskiego); na wschodzie zaś ujście Zbrucza do Dniestru pod Kozaczówką, przysiołkiem Okopów; najdalej na północ legły Popowice, przysiołek Chwałowic, na północ od ujścia Sanu do Wisły; południową wreszcie kończynę G. oznaczają źródłowiska Białego Czeremoszu (ob.). Długość kraju z zachodu na wschód pod 49° 40′ płn. szer. geogr. czyni 70 mil (531 kil); szerokość jego na zachodniej granicy ma 12 mil (91·03 kil.), na wschodniej około 20 mil (151.72 kil.), w środku kraju dochodzi do 30 mil (227.58 kil.). Największa szerokość przypada na południk 42°35' wsch. dł. geogr.; czyni bowiem 45 mil (341·37 kil.). Na zach. graniczy G. ze Szląskiem austryackim i pruskim; na półn. i północnym-wschodzie z Rossyą, a głównie z królestwem polskiem, Wołyniem i Podolem; na południowym-wschodzie z Bukowiną, na południu z Węgrami. Przyrodzoną jej granicę na zach. tworzy rzeka Biała (ob.) wzdłuż calego swego biegu na przestrzeni 4 mil (30·34 kil.), i Przemsza na przestrzeni przeszło 3 mil (23·25 kil.); od północnego-zachodu Wisła, nasamprzód od ujścia Białej po ujście Przemszy na przestrz. 6 mil (45·5 kil.); następnie od ujścia p. Kościelnickiego, 825 m. poniżej przewozu pod Niepołomicami aż do Popowic, poniżej ujścia Sanu na przestrzeni 24 mil (182 kil.); oprócz tego od północy na małych przestrzeniach Przemsza Biała (2 mile czyli 15·2 kil.), San (2 i pół mili czyli 19 kil.), i Bug (2 i pół mili czyli 19 kil.). Od wschodu odgranicza Galicyą Zbrucz wzdłuż swego biegu na przestrzeni 26 mil (197 kil.). Następnie Biały Czeremosz od źródeł aż do połączenia się z Czarnym Czeremoszem na przestrzeni przeszło 8 mil (61 kil.), połączony Czeremosz od Uścieryk po ujście do Prutu (38 i pół mil, 293 kil.); Prut na małej przestrzeni poniżej Śniatyna i Dniestr tworzą granicę od południowego wschodu. Wreszcie od południa dzielą G. od Węgier Karpaty (Tatry i Beskid). Najotwartszym jest ten kraj ku płn. od królestwa polskiego, gdyż w długości 70 mil (531 kil.) od ujścia Sanu aż do źródeł Zbrucza nie zasłania w tej stronie żadna rzeka, ani też żadna