7806 morg rozl., w tem 3798 m. lasu., 450 dm., 2471 mieszk. Probostwo w Mrowli, szkoła ludowa jednoklasowa, kasa pożyczkowa gminna, tartak parowy, położenie równe, w glebie żytniej. 2.) B., wieś, pow. gródecki, przy gościńcu rządowym lwowsko-przemyskim i przy kolei żelaznej Karola Ludwika, o 5 kil. na zachód od Gródka. Przestrzeń posiadł. więk. roli orn. 575, łąk i ogrod. 118, past. 18, lasu 53; posiadł. mniej. roli orn. 575, łąk i ogr. 191, past. 32. Ludność: gr. kat. 425, rz. kat. 148, izr. 43: razem 616. Należy do rzym. kat par. w Radatyczach, gr. kat. paraf. w Haliczanowie.
Bratkowiec, potok górski, ma żródła w Beskidzie lesistym, na stoku góry Bratkowskiej (1792 m.), wznoszącej się po nad Czarną Połoniną; płynie jarami leśnemi ku północy, krętem łożyskiem przez las Byczkę i wpada z lewego brzegu do Bystrzycy Czarnej. Długość biegu 7 kil. Br. G.
Bratkówka, wieś, powiat krośnieński, o 10 kilometrów od Krosna, w parafii rzym. katol. Odrzykoń.
Bratkowszczyzna, przysiołek Turki.
Bratnice, niem. Bransdorf, wś na Szląsku austr., przystanek dr. żel. centr. morawsko-szląskiej, ma parafią katolicką, szkołę ludową i st. poczt.
Bratnik, folw., pow. lubartowski, gmina Niemcy, par. Dyss.
Bratnów, dwór pryw., pow. wiłkomierski, par. nidocka, o 28 w. od Wiłkomierza, własność Tacyta Pomarnackiego.
Bratomierz, okrąg wiejski w gm. Ejszyszkach, pow. lidzki, liczy w swym obrębie miasto Ejszyszki, wsie; Dowgierdziszki, Wilkańce, Wieroki, Podzitwa, Tawsiuny, Juryzdyka; zaśc.: Janiszki, Hrynkiszki, Gajdzie.
Bratoszew, wś, pow. gostyński, gm. Skrzany, par. Trębki.
Bratoszewice, wś i folw., pow. brzeziński, par. i gm. Bratoszewice, przy drodze bitej łódzko-łowickiej; odl. od Brzezin mil 2 i pół, od Łowicza mil 3, od Łodzi 4 mile, od Strykowa pół mili. Dobra te (własność Lemańskich) składają się z folwarków: Bratoszewice, Woliska, Orzełki oraz Wola Błędowa i Wyskoki z wsiami tejże nazwy. Rozległość ogólna m. 4597, w tem lasu m. 2437 (w r. 1871), ziemi ornej m. 1679, łąk m. 263, w stawach m. 28, w nieużytkach, drogach i t. d. m. 190. Położone śród lasów trzy duże stawy wprawiają w ruch tartak, dwa młyny zwane Stara Piła i Bykowiec. Na folwarku 4 niewielkie zarybione stawy. Dymów folwarcznych 27, wiejskich 35, mk. 470, ziemi włośc. 748 m. Gorzelnia (rok 1871) przerabia 6000 korcy ziemniaków. Kościół i par. niewiadomej erekcyi, z wizyty Łaskiego 1521 widać, że po aryanach odzyskane. Kościół murowany. Par. B. dek. brzezińskiego, dawniej strykowskiego, 1500 wiernych liczy. Gm. B. należy do s. gm. okr. I w. Strykowie, st. poczt. w Głównie. A. T.
Bratucha, ob. Berezyna.
Bratuczyce, przysiołek Okulic.
Bratuszewo, wś włośc., pow. lubawski, gm. Brzozie Niemieckie, st. p. Kurzętnik, par. Nowemiasto, ma 6757 m. rozl., 92 dm., 637 mk., 634 kat.
Bratuszyn, wś, pow. kolski, gm. Brudzew, par. Brudzew. W 1827 r. było tu 13 dm., 126 mk.
Bratwin, wś włośc., pow. świecki, gmina Stwolno Niemieckie, par. Świecie, st. p. Gruppe; ma 3126 m. rozl., 45 dm., 316 mieszk., 14 katol.
Bratyan, niem. Brattian, dawniej Bretzen, Bretchen, w pow. lubawskim, obecnie folwark i osada; leży nad Drwęcą, niedaleko Nowegomiasta, naprzeciwko sławnych Łąk N. M. Panny; razem ze wsią obejmuje 3740 m. roli; ludności ma 730, z których katolików 561, prot. 169. Dawniej istniał tu zamek obronny krzyżacki. Nazwę swoją ma ten zamek od jakiegoś rycerza Jana z Sandomierza, który potem wstąpił do krzyżaków i nazywany był powszechnie u polskiego ludu Brat Jan. Tę samą nazwę przeniósł lud także i na ów zamek, który Jan swoim kosztem w drugiej połowie XIII w. wybudował. U ludu jest brat Jan dziś jeszcze dla tego bardzo popularny, że, jak niesie podanie, Matka Najśw. mu się objawiła, a on także i kościół pierwszy w Łąkach pobudował. Póżniej około roku 1340 krzyżacy zamek bratyański nowo i mocniej odbudowali i osadzili na nim swoich wójtów (Vogt), wraz z małym konwentem braci rycerzy. Musiał mieć zresztą dosyć pociągającego powabu ten zamek, kiedy nawet sam mistrz wielki krzyżacki Henryk Dusmer obrał go sobie na mieszkanie pod koniec życia i tamże umarł. Po pobiciu krzyżaków pod Grunwaldem, Bratyan Polacy odebrali i trzymali aż do r. 1456, kiedy przez przekupstwo, gdy dowódca zamku nie był przytomny, dostał się w ręce nieprzyjaciół. Polacy odzyskali go napowrót dopiero po toruńskim pokoju w r. 1466. Za polskich czasów mieszkali w B. starostowie bratyańscy. Zamek był wtedy utrzymywany w jak najlepszym stanie; nawet stara kaplica krzyżacka zachowała się, w której zwykle codzień jeden z oo. reformatów łąkowskich przychodził odprawiać Mszę św. Po rozbiorze Polski stał zamek bratyański pusto i niebawem zupełnie podupadł. Podobno cegły i innego materyału użyli reformaci, kiedy w Łąkach budowali sobie nowy kościół r. 1785. Dzisiejszy właściciel B. Floryan Rożycki kupił folw. (1935 m.
