skiej, gdzie majętność Hańsk (dziś w gub. siedleckiej) była ich gniazdem rodowem. Brzostowscy fundowali w B. kościół drewniany i przy nim klasztor oo. franciszkanów. Franciszkanie jednak nie korzystali z nadania i fundusz odstąpili. Następnie Zacharyasz Hański, dziedzic B., w 1785 r. zapisał na tenże kościół 15000 złp. i w 1786 r. w niedzielę oktawy Bożego Ciała tenże kościół przez ks. Michała Pałuckiego, oficyała kijowskiego, był benedykowany pod tytułem Niepokalanego Poczęcia N. Panny Maryi (księga dek. kijow.) Oprócz kościoła istniała tu cerkiew Światouspeńska, zbudowana w 1736 r. na miejscu dawnej spalonej cerkwi. B. stała się pamiętną w dziejach kozackich, z powodu odbytej tu w 1708 r. d. 15 lipca kaźni Koczubeja, sędziego generalnego kozackiego, tudzież Iskry i ich wspólników. Egzekucya ta odbyła się na polu za B. Na wysokim kurhanie, dla dalekiego widoku, pokazało się śmiertelne rusztowanie, spowiednik i kat. Padła naprzód krwawa głowa Koczubeja, potem Iskry, Kowenka i Iwana Świstajły. Na miejscu gdzie dla spełnienia wyroku stał kosz kozacki, później, jak chce tradycya, miało się wznieść kilka chatek, z których następnie, gdy się wieś utworzyła, dla pamiątki została nazwaną Koszowem. Mogiła ta, na której odbyła się egzekucya, nazywa się Koczubejową; leży ona na prawym brzegu Rosi, o dwie wiorsty od Koszowa, 80 sążni od Rosi, naprzeciw miejsca, gdzie wchodząc do niej rz. Horochowatka w skwirskim pow. oddziela B. od przedmieścia Zarzecza. Mogiła ta ma wysokości pionowej 2 i pół arszyna, a obwodn 3 sążnie. Jednakże zwłoki Koczubeja i Iskry zostały w późniejszym czasie wydobyte z tej mogiły i przewiezione do Kijowa, gdzie w ławrze Pieczarskiej zostały pogrzebane. W r. 1768 r., gdy się zaczęla tak zwana koliszczyzna, B. padła ofiarą i tego krwawego ruchu. Zacharyasz Hański, dziedzic miejsca, unikając prześladowania, z przyczyny zabranych jego ludzi nadwornych przez konfederacyą barską i „nie przewidując żadnego nawet podobieństwa do zamieszania w kraju i buntów chłopskich,“ wyjechał wraz z żoną na Wołoszczyznę; tylko matka jego, Stefanowa Czacka, łowczyni wołyńska (powtórnym ślubem), nie chciała opuścić dóbr i „nieustraszenie“ w nich przemieszkiwała. Tymczasem Dziaczenko i Ptaśnik, poddany dóbr B., wpada z kupą koliów do tego miasteczka i rozpoczyna mord. Wtedy i łowczyni Czacka padła pod ich spisami, we własnym domu we wsi Kapustyńcach. Tradycya pokazuje dotąd miejsca w lesie Włodymir, gdzie ci hajdamacy obozem stali. Zacharyasz Hański, po uspokojeniu się okolicy, wróciwszy nareszcie do dóbr, odtąd też otaczał się ostrożnościami wojennemi, i w tym celu podźwignął do upadku chylący się zamek. Umarł on w 1812 r., pochowany w sklepie familijnym pod kościołem w B. Po jego śmierci został dziedzicem B. syn jego Franciszek Hański, prezes sądu głów. kijow. Ten zaś gdy umarł bezpotomnie, klucz B. drogą spadku przeszedł na synowicę jego a córkę stryjecznego jego brata Wacława, Annę hr. Mniszchową. Według dyspartymentu pogłownego zwyczajnego na sejmie w 1717 r. względem sumy 110000 złp. na wojsko polskie zaciągu uchwalonej, w 1763 i 4 r. żydzi w B. do kahału ostrogskiego płacili 250 zlp. Obecnie B. ma 935 mk. prawosł., 125 katol. i 1628 izr.; ziemi 4070 dzies. Zarząd gminny i policyjny, st. p. Paraf. kościół katol. św. Józefa, drewniany, 1786 poświęcony, 1856 odnowiony. Parafia katol. dek. skwirskiego: dusz 1407. Filia w Nowochwastowie; kaplice w Bystrzyku i Dowhalijówce. Edw. Rul.
Borszczahówka, wsie, ob. Petropawłowska B. i Bracka B.
Borszcze, duża wś, pow. bałcki, dusz męz. 400. Ziemi włośc. 1620 dz. St. kol. odesko-kijowskiej, między Krutem a Birzułą, o 423 w. od Wołoczysk; poczta, telegraf, fabryka cukru na akcyach. Ziemi dwor. 3218 dz.; należała do Leduchowskich, dziś do Zofii Czackiej.
Borszczewo, wś, pow. białostocki, parafia Choroszcza, niegdyś własność klasztoru dominikanów w Choroszczy.
Borszczów, wioska w pow. radomyskim, nad rz. Koroboczką, wpadającą do Teterowa, o 8 w. od m. pow. Radomyśla. Mieszk. 754, wyznania prawosławnego. Cerkiew paraf. zbudowana w r. 1761. B. należy do wielu właścicieli. Ziemi 2879 dzies., drugorzędnego czarnoziemu. Zarząd gminny i policyjny w Radomyślu. Kl. Przed.
Borszczów, wieś, pow. śniatyński, leży nad rzeką Prut, o 3 mile na zachód od Śniatyna a 4 kilom. od Zabłotowa, w nadzwyczajnie żyznej okolicy; brzegi Prutu obfitują w malownicze krajobrazy. Przestrzeń posiadlości większej roli ornej 684, łąk i ogr. 41, past. 5, lasu 17 morg.; posiadł. mniej. roli orn. 1187, łąk i ogr. 10, past. 308, lasu 3 morg. Ludność rzym. kat. 72, gr. kat. 903, izrael. 180, razem 1155. Należy do rzym. kat. par. w Chlebiczynie polnym. Wieś ta posiada szkołę etatową.
Borszczów, główne miasteczko powiatu tegoż nazwiska w Galicyi, leży o 2 mile od granicy Podola rossyjskiego, 6½ mili na południowy wschód od miasteczka Czortkowa, 4 mile na północny wschód od miasteczka Zaleszczyk, 4½ mili na południowy zachód od Husiatyna. Przez to mko przechodzi gościniec kraj. z Zaleszczyk do Skały; od najbliższej stacyi kolei żelaznej lwowsko-czerniowieckiej
