Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/275

pozostały. .Jedna z nich w bliskości zamku od Panny Maryi z Kielc tu przeniesiony. Ołtarz strony południowo-zachodniej, w dolnej części ten złocony z drzewa, w stylu Odrodzenia, mie- czworograniasta, w górnej okrągła, obiedwie ści pomiQd7-Y o7-dobami orły Zygmuntowsl,ie, zbudowane z bialego kwarcowego kamienia. z głoską S na piersiach, tudLiez herby Nałęc7- Brama opatowska, która od strony wschodu pod infułą biskupią, Hwiadczące, iż był spra- miasto zamykała, rozebraną została w 1836 r.; wiony przez Piotra Gembickiego. W ołtarzu od strony północnej znaczna część muru miej- umieszczony obraz Pana Jezusa na krzyżu, skiego je5zcze stoi, ale tcn jest gładki bez za- jest bardzo pięknym zabytkiem niemieckiej dnych baszt i wyskoków. Są tu także dwa szkoły malarstwa, z koilCa XV lub początku rynki, a na jednym wznosi się na kamiennym XVI wieku. Po prawej stronie ołtarza wzno- obelisku figura ś. Floryana z ciosu, wcale nie- si się nagrobek z czerwonego marmuru, wy- złej roboty. Z pomiędzy innych świeckich bornego dłuta, wyobrażający w całej figurze budowli, ruiny zamku biskupów na wzgórzu w uroczystym stroju, w postawie lezącej, bi- nad rzeką Psarką" jeszcze w obszernych i rozle- skup a Franciszka Krasińskiego, zmarłego w r. głych murach, stojące prawie z całkowitemi 15'77. Atoli najważniejszym pod względem ścianami, piękny i malowniczy sprawiają wi- sztuki zabytkiem w tej świątyni, jest ołtarz dok. Był to gmach ogromny, na trzy piętra, składany, pochodzący z ołtarza Oczyszczenia wystawił go biskup :Floryan Iokrski w koilCu Panny faryi, w r. 1515 przez biskupa Jana XIV wieku; przerabiany nastQpnie, powię- Konarskiego fundowanego. .Jest to prześliczne kszany i przyozdabiany przez późniejszych bi- dzieło malarskie, jakiegoś wielkiego artysty skupów krakowskich. Zbudowany w pod- z koilCa XV wieku. 'Wyobraża na tle zło co- kowę, aż do końca zeszłego wieku w mieszkal- nem w rózne desenie, w głównej części, histo- nym był stanie; część jego frontowa i boczne ryą zycia Najświetszej Panny, nad nią klęczy skrzydła, w stylu nowym wystawione, przy- Ś. Jan Kanty patron fundatora, a u dołu wtem pominają smak XVI w., są dziełem biskupa samem połoźeniu biskup Konarski Na dwóch Ja.na Konarskiego; arkadowanie od tej strony skrzydłach tego ołtarza mieszczą się dzieje przypomina wielce budowę królewskiego zam- żywota ś. Stanisława biskupa, wskrzeszenie ku w Krakowie, część zaś tylna od ogrodu Piotrowina, mę9zeństwo i pogrzeb, u dołu zaś znacznie jest dawniejszą; od tej strony zasłu- przcdstawiona Swięta Rodzina. Gały kościół guje na uwagę baszta w stylu gotyckim. Za- otoc7-ony jest murem kamiennym, a w jednym mek ten wystawionym był z miejscowego rogu tego obmurowania stoi dzwonnica z cegły. kwarcowego kamienia, na wapno, w niektó- Jest jeszcze w Bodzentynie drugi kościołek, rych zaś częściach z ciOOlU. Dach na nim na pod wczwaniem ś. Ducha, bardzo starozytny, bocznych tylko skrzydłach pozostał, a główna i dotąd w dobrym stanie utrzymany. W B. część ?;amku już dawno bez niego stoi. Tuż urodził się znany malarz .Józef Szermentowski. przy zamku wznosi się piękna i obszerna ko- Por. Fr. ]i!. Sobieszczański ,,'Wyeieczka legiata, na miejscu spalonego kościoła Ś. Krzy- archeologiczna w gub. radomską". Bibl. vVar- ża, załozona w r. 1440 a ukollCzona w r. 1452 szawska, 1852 1'. (I 452) i L. Zejszner "Opis prze7- kardynała Zbigniewa Oleśnickiego, któ- geologiczny iłowych, łupków i brunatp.o-sza- ry ją wybudował i poświęcił pod wezwaniem rych wapieni, rozwiniętych pomiędzy Swięto- 'Vniebowzięcia N. Panny. 1'0 zamienieniu na lVIarzem a Rzepninem pod R" (Kraków, 1868). kościół parafialny, uległa ona z czasem znisz- Par. B. dek. op at owski ego ma 4289 dusz. czeniu. W 1853 r. kosztem rządu odnowiona Gmina B. ma 8000 mk. vVedług "Etatu dóbr i do dawnej świetności wrócona, należy do B. będących własnością skarbu publicznego znamienitszych kościołów kraju naszego. Król. Pols.", sporządzonego narok ekonomiczny Gmach obszerny a wyniosły, zbudowany w for- 1832/33, dobra te składały się z 5 folwarków mie krzyża, z cegły, w stylu gotyckim, zawie- i 10 wsi zarobnych, przestrzeni ogólnej w zie- ra koślJiół średni z pobocznemi kaplicami, ma mi ornej i ogrodach m. wie,d. 908, a nalezące okna wązkie j skarpy przy ścianach; dach na do t.ychZe dóbr wójtostwa: Swieślina, Sierado- nim w późniejszych czasach ,miżony, cynkiem wice i Brankowice miary magd. morgów 459. jest pokryty. Nad drzwiami głównemi umie- Gospodarzy (osady) 534, austeryj i karczem 4, 8zczona kamienna tablica erekcyjna, przedsta- gorzelnia, młynów 3, garbarnia. L:tsy stano- wia w płaskorzeźbie siedzącą !fatkę Boską wiły leśnictwo bodzentyńskie (ze strażami: 1; Dzieciątkiem JeLIt;;, przed nią klęczy w kar- Lubianka, M:ajków, lVIichniew, Klonów i św. dynalskim ubiorze Zbigniew Oleśnicki, trzy- Katarzyna). Dni pańszczyznianychsprzężaj- mający w ręku kościół bodzentyński, u dołu nych odrabiano 27527, taldchże dni pieszych tarcza z herbem Dębno. 'Vewnątrz kościół ten 11821; nadto gotowizną płacili włościanie złp. ma dziewięć ołtarzy ozdobnego kształtu, do- 449 i gr. 3, oraz składali osepy: owsa korcy brze rzeźbione z drzewa stalle kapłańskie 495, daniny w gęsiach, kurach i jajac.h. Z dzie- iszczególnię piękny ołtarz wielki, z kolegiaty sięciny rocznie wpływało złp. 1 058. Wedle