Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/260

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

ny powiatów: Kałusz, Wojniłów w Kałuszu; Dolina Bolechów, Roźniatów w Dolinie; Bóbrka, Chodorów w Bóbrce; ten kto otrzyma bezwzględną większość głosów we wszystkich powiatach, zostaje deputowanym do rady państwa. Do sejmu krajowego wybierają obszary dworskie całego dawnego obwodu brzeżańskiego to jest powiaty polityczne: Brzeżany, Bóbrka, Podhajce, Przemyślany i Rohatyn wspólnie w Brzeżanach 3 posłów. Gminy należące do powiatów sądowych: Bóbrka, Chodorów, a więc wszystkie gminy powiatu bobreckiego wybierają wspólnie w Bóbrce jednego posła do sejmu krajowego. Pod względem kościelnym dzieli się ten powiat na 9 parafij rz. kat., należących do 3 dekanatów, mianowicie: w Świrzu, Glinianach i Dolinie, i na 45 parafij gr. kat., należących do 3 dek. mianowicie: w Bobrce, Chodorowie i Żurawnie. Szkół w tym powiecie jest 47; mianowicie: jedna szkoła 4-klasowa męska w Bóbrce; 23 szkół jednoklasowych etatowych i 23 szkół jednoklasowych filialnych. Wszystkie te szkoły należą do rady szkolnej okręgowej we Lwowie. Grunta w północnej stronie bardzo górzyste; im bardziej ku południowi tem bardziej wilgotne, wymagają bardzo starannej uprawy; klimat w północnej części ostry, w południowej zasłoniętej górami od północy łagodny; rolnictwo między włościanami z wyjątkiem kolonistów niemieckich stoi na niskiej stopie, obszary dworskie szczególniej niektóre prowadzą poprawne gospodaratwa; z tych szczególniej właściciele samej Bóbrki pp. Czajkowscy odznaczają się racyonalnem i postępowem prowadzeniem gospodarstwa. Z przestrzeni 15.7549 mil kw. austr., którą ten powiat zajmuje, wypada na mniejsze posiadłości 8.0580 mil. austr. czyli 51.2 procent, na obszary dwor. 7.6969 m. a. czyli 48.8 procent. Miasto w tym powiecie jest jedno: Bóbrka; miasteczek 3, mianowicie: Brzozdowce, Chodorów i Strzeliska nowe; gmin wiejskich jest 87, ogólna iłość gmin 91; obszarów dworskich 89, przełożeństw obszarowych 34, ogółem jednostek administracyjnych 125. Z całego obszaru pow. zajmują gminy administracyjne 8.0580 czyli 51.2 procent, obszary dwor. 7.6969 czyli 48.8 procent. Na jednę milę kwadratową przypada gmin administr. 5.7. Gmin mających domów do 25 jest 4, od 26–50 jest 16, od 51–100 jest 45, od 101 do 200 jest 20, od 201 do 300 jest 5, wyżej 500 jest 1. Obszarów dwor. mających do 10 domów jest 69, od 11 do 20 jest 6, wyżej 20 jest 1. Gmin mających do 100 ludności jest 1, wyżej 100 do 200 ludn. 3, wyżej 200 do 300 luności 11, wyżej 300 do 400 ludności 19, wyżej 400 do 500 ludności 16, wyżej 500 do 1000 ludności 35, wyżej 1000 do 2000 ludności 4, wyżej 2000 do 3000 ludności 1, wyżej 3000 do 4000 ludności 1. Na 1 obszar dworski wypada ludności 50. Gminy nad 1000 do 5000 ludności mają razem 12.361 czyli 22 procent ludności całego powiatu, gminy nad 500 do 1000 mają razem 24.039 czyli 42 procent ludności całego powiatu, gminy od 500 niżej 17434 czyli 31 procent, razem 53834 czyli 95 procent ludności całego powiatu; ludność na obszarach dworskich wynosi 2727 czyli 5 procent; razem 56,561 ludności. Ludność miast w tym powiecie wynosi 3580 czyli 6 procent ludności całego powiatu, ludność miasteczek 5.779 czyli 10 procent ludności całego powiatu, ludność wiejska 44,475 czyli 79 procent całego powiatu. W r. 1878 wydziałowi krajowemu we Lwowie 87 gmin przedłożyło wykazy płac, z których się okazuje, że w 1878 roku wynosiły w tych 87 gminach płace wójtow 1896 złr., przysiężnych 625 złr., pisarzy gminnych 2572 złr., policyi i innych sług gminnych 1501 złr.: razem 6594 złr.; przeto na 1 gminę wypada rocznych wydatków na płace 76 złr. W tych 87 gminach wszyscy wójtowie w liczbie 87 i przysiężni w liczbie 175 byli rolnikami, pisarze gminni wedle zajęcia dzielili się na 16 rolników, 1 właściciel większej posiadłości, 24 dziaków, nauczycieli i oficyalistów prywatnych, 7 którzy mieli inne zajęcia. Z tych 87 wójtów umiało czytać i pisać 2, słabo czytających było 18, razem 20; nieumiejących ani czytać ani pisać 67, a zatem ta ostatnia kategorya stanowiła 77.01 procent ogółu wójtów. Ze 175 przysiężnych nie było ani jednego, którenby umiał dobrze czytać i dobrze pisać, słabo czytających było 10; nie umiało zatem ani czytać ani pisać 165 czyli 94.28 procent ogółu przysiężnych. W ogóle zatem członków zwierzchności gminnych w tych 87 gminach było 262; z tych nieumiejących ani czytać ani pisać 232 czyli 88.55 procent ogółu członków zwierzchności gminnych. Zbiory wynosiły jak następuje: W r. 1871 pszenicy 68980 mec, żyta 116300 mec, jęczmienia 12,600 mec, owsa 178,900 mec. W 1875 r. pszenicy 45680 mec, żyta 70,500 mec, jęczmienia 94750, owsa 150,300 mec. Przestrzeń tego powiatu obliczona na morgi austryackie wynosi: roli ornej 75,376, łąk i ogrodów 20,615, pastwisk 12,964, lasów 42,904: razem 151,859 m. austr. Produkcya na tej przetstrzeni wynosiła w roku 1874 4,257,992 złr. Browarów jest w tym powiece 4, mianowie w Ernsdorfie, Ostrowie, Staremsiole, Strzeliskach. Gorzelni w tym powiecie jest 13 mianowicie: Bakowce, Borusów, Borynicze, Bryńce, Brzozdowce, Ernsdorf, Hlibowiec, Łanki małe, Łany, Laszki górne, Łany, Ostrów, Romanów. Młynów wodnych jest w tym powiecie 32, mianowicie: w Bóbrce, Bortnikach, Borusowie, Boryniczach,