Jump to content

Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/253

From Wikisource
This page has been proofread.

m., 109 pr., Świętosławia 26 m., 79 pr., Sosnówki 233 m., 164 pr. Do utrzymania kanału Błoto utworzyły stowarzyszenie przylegające do niego wsie, które w następującym stosunku koszta regulacyi ponoszą: Przydwórz 0,40, Nielub 0,09, Trzcianek 0,27, Sosnówka 0,24. Inne stowarzyszenie ponosi koszta utrzymania kanału Wieczno w następującym stosunku: Boczyn 0,6534, Przydwórz 0,0594, Świętosław 0,0297, Orłowo 0,594, Bartoszewice 0,0297, Ryńsk 0,1584, Grzegorz, Zajączkowo, Zelgno i Dźwierzno razem 0,0100. Cztery ostatnie wsie, jako też Ryńsk i Nielub leżą w powiecie toruńskim, wszystkie inne, jak i obadwa kanały w chełmińskim. Na kanał Błoto wydało stowarzyszenie od 1853–1864 r. 3470 tal., na kanał Wieczno w tym samym czasie 2611 tal. Dalszy ciąg kanału w powiecie toruńskim stanowi rzeczka Bacha, płynąca z bagna Wieczno, przepływająca ¾ m. poniżej przez jezioro Mlewiec i wstępująca przy Zajączkowie w powiat toruński, przez który płynie, często swój kierunek zmieniając, głównie z północy na południe, zasila fosy forteczne przy Toruniu, płynie przez Toruń w murowanem i zakrytem belkami korycie i wpada tu do Wisły. Ponieważ jej źródła i część płynąca w pow. chełmińskim jest w związku z opisanemi kanałami, starannie oczyszczonemi, zbiera się w jej niższym biegu w powiecie toruńskim wiele wody, robiącej szkodę na gruntach przyległych wsi (Zajączkowo, Węgorzyn, Mlewiec, Kiełbasin, Nowy dwór, Mirakowo, Morczyn, Folsong, Gostkowo, Lipniki, Papowo, Gremboczyn, Rubinkowo, Mlewo, Rogowo i Mokre). Ponieważ właściciele tych wsi i przylegających gruntów często zaniedbywali rzekę oczyszczać i odpływ wody ułatwiać, wydała regencya kwidzyńska 14 kwiet. 1855 r. rozporządzenie, obowiązujące właścicieli przyległych włości do oczyszczania rzeczki z zielska dwa razy na rok w jesieni i na wiosnę i utrzymywania jej w szerokości 8 stóp. Nad wykonaniem tego przepisu czuwa osobna komisya, która raz na rok w jesieni rzeczkę objeżdża i rewiduje. Oczyszczanie na wiosnę okazało się niepotrzebne. Każdy z członków tej komisyi, złożonej z właścicieli włości nad Bachą, czuwa zresztą nad utrzymaniem porządku pewnej części, którą mu pod dozór oddano. J. B.

Błoto, Bwoto, Boto, tak nazywają w narzeczu swojem Słowianie Niższej Luzacyi wielkie, siedm mil długie, półtorej szerokie, wielokrotnie ramionami rzeki Szprowy przecięte bagno w powiecie kotbuskim i kalawskim, po niemiecku zwane Spreewald. Bagno to dzieli się na wyzsze i niższe; znajduje się na niem siedm wsi i kilka osad; część przerznięta jest kanałami i zmieniona na pola i łąki; większa część lasem zarosła, latem tylko na czółnach, zimą na lodzie dostępna. Cała osada ma. postać wiejskiej Wenecyi, kanały służą za drogi, domy na palach stawiane, groble, mosty ułatwiają bliższą w pojedyńczych osadach komunikacyą. Mieszkańcy słowianie trudnią się chowem bydła, rybołówstwem, uprawą wszelkich jarzyn, mianowicie kapusty, ogórków, chrzanu, cebuli i t. d., które wywożą do Drezna i Berlina. Jak język tak i obyczaje słowiańskie dotychczas zachowują. Niemcy zowią ich Wendami. sami nazywają się w okręgu swym Błotnicy, wymawiając Bwotnicy. Pochodzenia są łużyckiego, mową zbliżeni najwięcej do Wielkopolan. (Według Enc. org.).

Błozew, Błożew górna, wieś, pow. samborski, o 3 mile na północny zachód od tego miasta położona. Przestrzeni posiadłość większa zajmuje roli ornej 402, łąk i ogrodów 104, past. 48, lasu 466; posiadłość mniej. roli orn. 753. łąk i ogrod. 111, past. 47 morg. Ludność rzym. kat. 294, gr. kat. 476, izrael. 21: razem 791. Par. rzym. kat. ma w miejscu, rok założenia takowej nie jest wiadomym, pierwsze wspomnienie o niej znajduje się w aktach synodu dyecezyalnego z 1525 roku. Kościół murowany, w 1840 postawiony a w 1858 poświęcony. W całej parafii jest katolików 365, izraelitów 50. Wieś ta należy do gr. kat. parafii w Wołczy. Właściciel większej posiadłości Antoni Bal.

Błozew, Błożew dolna, wieś powiatu Rudki. Przestrzeni obszar dworski posiada roli ornej 570, łąk i ogrod. 126, pastw. 38, lasu 773; mniejsza posiadłość roli ornej 1044; łąk i ogr. 206, past. 54 m. Ludność gr. kat. 285, izrael. 7, razem 292. Należy do rzym. kat. parafii w Rudkach, gr. kat. par. w Kupnowicach. Właściciel większej posiadłości Szaja Rohrer.

Błożewka, znaczna struga podgórska, wypływa z pod wodnego działu w obr. gm. Wołczy dolnej (w pow. Turka), po wschodniej stronie góry Radycza (524 m.); zrazu płynie z południa na północ przez wieś Błożew górną, gdzie skręca się ku wschodowi przez Bylice, Brześciany, Sadkowice, Więckowice, Kornice, Kowenice, Burczyce Stare, Błożew dolną, Ostrów, gdzie wpada do Strwiąża, dopływu Dniestru (według Winc. Pola mylnie B. wpadać ma do Dniestru). Łęg, którym Błożewka płynie, jest piękny, szeroko rozwarty, połogiemi działami opodal zamknięty, miejscami znacznie podmokły. Dolna część doliny Błożewki zlewa się bezpośrednio z dolinami Strwiąża i Dniestru w okolicach Koniuszek sieniawskich. W Błożwi dolnej przepływa Błożewka wielki staw. Długość biegu 36 kil. Br. G.

Błudniki, wieś, pow. stanisławowski, nad rz. Łomnicą, w ślicznej okolicy, o 9 kil. na zachód od Halicza, a o 3 mile na północ od Stanisławowa. Przestrzeni posiadłość większa zajmuje