Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/216

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

Bielsken, ob. Bilskie.

Bielski..., ob. Bielsk, Bielsko (Niekiedy i od Białej tworzą przymiotnik: „bielski,—a,—e.“)

Bielski (dekanat), ob. Homelski dekanat i Bielsk.

Bielskie Budy, niem. Bielsker Buden, ob. Bielsk.

Bielskie Tatry, ob. Tatry

Bielsko, 1.) wieś i domin., pow. międzychodzki, 716 morg. rozl.; 33 dm.; 322 mk.; 286 ew., 36 kat.; 63 analf. 2.) B., niem. Annaberg, kolonia, pow. inowrocławski; 21 dm.; 201 mk.; 161 ew., 40 kat.; 45 anal.; st. poczt. Wójcin o 11 kil.; stac. kol. żel. Mogilno o 13 kilom. M. St.

Bielsko, Bielsk, Bilsko, niem., Bielitz, Bilitz, m. pow. Szląska austr., w księstwie cieszyńskiem, u podnóża Beskidu szląskiego, na lewym brzegu rz. Białej, wprost handlowego i przemysłowego miasta galicyjskiego Białej, połączone koleją żelazną z Żywcem (20 kilometr.) i z Dziedzicami (skąd się rozchodzą drogi do Krakowa, Wiednia, Wrocławia), a traktem pocztowym z Cieszynem (32 kil.) i Skoczowem (19 kil.). Miasto obszerne i dobrze zabudowane, liczy 10721 mk. Według innych żródeł 14666, w tej liczbie 10240 ew., 3606 kat., 820 izr. Do największych gmachów należy tu zamek ordynacyi bielskiej, książąt Sułkowskich, w samym środku miasta położony; przytykają doń rozległe ogrody, ciągnące się wzdłuż rz. Białej. Miasto oświetlone gazem. Ważny punkt pod względem przemysłu wełnianego, głównie sukiennego, i handlu wełną; ma fabryki maszyn, skład soli galicyjskiej. Dolna część miasta 960 st. n. p. m. wzniesiona. B. mieści w swoich murach następujące instytucye: rada szkolna okręgowa, c. k. gimn., c. k. wyszsza szkoła realna; semin. naucz. ewan; szkoły: rzemiosł, tkactwa, miejska ewan., dla chłopców o 8 klasach, dziewcz. o 7 klasach, dziewcząt katolicka, izraelska 5-klasowa; dekanat katolicki, ewang. superintendura na Morawy i Szląsk; sąd okręgowy, kassa oszczędności, bank handl. i przemysłowy, filia austr. banku narod.; stowarzyszeń różnych trzynaście. Parafia katolicka B. dekanatu bielskiego liczy kat. 8800, ewang. 10060, izr. 1100. Prócz kościoła parafialnego ma także B. drugi mały kośc. św. Trójcy. Dek. katol. B. dyec. wrocławskiej ma 5 parafij i 4 filie a językiem kościelnym urzędowym jest w nim język polski, podobnie jak częściowo i w parafii ewangelickiej B. Powiat bielski ma 3,7 mil kw rozl. (51% roli uprawnej, 13% łąk i pastwisk, 28% lasu). Grunt na pn. falisty, na pd. górzysty (700 do 3500 st. n. p. m.). Mieszkańców 33,000, po części niemców (mniej więcej w połowie katolików i ewangelików, 600 żydów). Msto 1; wsi 27, dymów 3264. Tak zwane starostwo bielskie na Szląsku austr. obejmuje powiaty bielski, skoczowski i strumieński. F. S.

Bielsko, niem. Beelitz, m. w okr. podstąpińskim (Potsdam) w Prusiech, tkactwo bardzo rozwinięte.

Bielsko stare, niem. Alt-Bielitz, wś i gmina pow. bielski, na Szląsku austr., wraz z Aleksandrowicami rozległości morg. 3103, ludn. 3927. Samo B. Stare, wś, ma 2427 mk., leży tuż pod m. pow. Bielsko, ma parafią ewang. i filią parafii katol. Bielsko. Ludność przeważnie niemiecka.

Bielszczyzna, folw., pow. lubelski, gm. Konopnica, par. Kalinowszczyzna.

Bielszczyzna, zaścianek, pow. trocki.

Bielszowice, niem. Bielschowitz, wś, pow. bytomski, niedaleko Gliwic, ma par. katol. dek. bytomskiego. Są tu kopalnie węgla kamiennego i huta cynkowa.

Bieluny, zaścianek, pow. trocki.

Bielus, ob. Meża.

Bieła, ob. Biała.

Biełaja, Biała wś, pow. ługski, gub. petersburska, st. p. i st. dr. żel. warsz.-petersb., o 192 w. od Petersburga.

Biełaja Cerkow, ob. Białacerkiew.

Biełaszka, ob. Tykicz Górny.

Biełaszki, 1.) wś, pow. berdyczowski, nad rz. Kotlarką, wpadającą do Rosi, o 6 w. od Pohrebyszcz, a o 29 od Holendrów, stac. kijowsko-odeskiej dr. żel. Mieszk. 1148, wyznania prawosławnego. Cerkiew parafialna i szkółka. Ziemi 2632 dzies., wyborny czarnoziem. Należy do ks. Wittgensteina. Zarząd gminny w Pohrebyszczach, policyjny w Samhorodku. 2.) B., wś, pow. humański, nad rz. Biełaszką, wpadającą do Tykiczu. Mieszk. 1358, wyznania prawosław. Cerkiew parafialna i szkółka. Ziemi 2350 dzies., czarnoziemu z glinką, a miejscami i samej gliny. Należy do talnieńskiego majątku hr. Szuwałowa. Zarząd policyjny w Talnem, o 6 wiorst odległem, gminny we wsi Muszurowie. Kl. Przed.

Bieławin lub Biełowin, wś, pow. chełmski, gm. Krzywiczki, par. Chełm, o 2 w. od Chełma, śród mokradli położona. Stoi tu baszta zwana przez lud „stołpem“ (słup) na usypanym wzgórku śród błot. Baszta ta dziś w ruinie, zbudowana jest z kamienia polnego na zaprawie wapiennej. Kiedy i w jakim celu została wzniesiona niewiadomo. Przypuszczenia archeologów nie są zgodne.

Biełczaki, ob. Bielczaki.

Biełgoraj, ob. Biłgoraj.

Biełgorod, m. pow. gub. kurskiej, st. dr. żel. kursko-charkowsko-azowskiej, o 133 w. od Kurska, ma bank, st. poczt. i 15453 mk.

Biełhorodka, ob. Białogródka.

Biełka, 1.) mała osada szlachecka, pow. radomyski, nad rzeczką t. n., wpadającą do Te-