Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/173

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

B., niem Weissflies lub Weissfluss, wieś i dobra, pow. wejherowski, par. Wejherowo. W tymże pow. inna os. t. n. należy do par. Luzyna, po niem. zowie się Louisenhof, leży blisko Redy. 4.) B., os., pow. człuchowski, niedaleko Kramarzyn i Borzyszków. 5.) B., niem. Bialla, wś, pow. tucholski, niedaleko st. p. Czersk, w par. Śliwice, nad jeziorem, o którem Długosz wspomina. 6.) B., niem. Bialla, mko w pow. jańsborskim, około 2000 mieszk., trudniących się rzemiosłami, uprawą roli i wyrabianiem płótna. Kościół ewang., st. p., 8 jarmarków na rok. 7.) B., niem Weissenfluss, wś w pow. leckim, niedaleko st. p. Zelki. Według Kętrzyskiego wś w pow. leckim B. zniemczono na Weissensee a Pańską Wolę na Weissenfluss. 8.) B., niem. Bialla, wś, dobra i młyn, pow. olecki, niedaleko st. p. Mieruniszki i Budek.

Biała, wś na Szląsku austr., w kat. par. Jabłonków. Tu urzędowała czas jakiś rada generalna konfederacyi barskiej.

Biała, 1.) niem. Bielau, wś, pow. raciborski, niedaleko Hulczyna, w par. katol. Busławice. 2.) B., przysiołek wsi Gorzów w pow. olesińskim. 3.) B. Tak według Słownika p. Knie nazywają Ślązacy miasto Zülz, ob. Biały. 4.) B., prawdopodobne pierwotne nazwisko wielu wsi na Śląsku pruskim, zwanych dziś Bielau a w dawnych aktach Bela, Beala, Bele, Bel i t. d. Najważniejsze w pow. nissańskim (wś, paraf. katolicka), świdnickim (par. Górka) i złotoryjsko-hajnowskim (par. Hajnów). Świdnickie Bielau nazywane bywa w dokumentach z XIV w. „Bela polonieale“.

Biała, węg. Uj-Bela, ob. Nowa-Biała.

Biała, rzeka, bierze początek pod Godziszowem, w pow. janowskim, płynie przez Ratajską Wolę, Rataje, Białę, okolo Janowa i wpada do Bukowny pod Bąkiem. Długa 17 w., szer. 6 st., głęboka do 4 st. Dno i brzegi iłowate. 2.) B., rz., wypływa z jeziora śród piasków w oklicy Białej Przemszy, w pow. olkuskim, na zachód od wsi Klucze i pod Nową Kużniczką wpada z lewego brzegu do Białej Przemszy. Długa 8 w. Według „Hydrografii m. Krakowa i jego okręgu“ przez Franc. Marczykiewicza (Kraków, 1847), B. wypływa z kopalni olkuskich, płynie pod Klucze, Hutki i pod Łazami wpada do Białej Przemszy. 3.) B. lub Biała panieńska, ob. Bawół. Br. Ch.

Biała, 1.) rz., lewy dopływ rz. Obszy, w gub. smoleńskiej, ma źródło niedaleko wsi Barbarówki, pow. bialskiego; płynie najpierw kręto, śród lasów, dalej po łąkach, na przestrzeni 21 w. Dopływy: Nowa, Kamionka, Wuża (Siemienow). 2.) B., rz., dopływ Orlanki, pow. bielskim, gub. grodz., długa 26 w.; pod Bielskiem Lubczę przyjmuje. 3.) B., rz., lewy dopływ Supraśli. 4.) B., rzeka, ob. Bołt-upie. 5.) B., o której Siemienow wspomina pod Alulą, że przyjmuje dopływ Alulę, nie jest nawet w jego Słowniku pomieszczoną.

Biała, 1.) Rzeka, ob. Biała rzeka. 2.) B., także Białą wodą i Bieleńską zwany potok; prawy dopływ Raty w obr. gm. Butyn w pow. żółkiewskim. Powstaje na łąkach gminy Trościańca, pod jego przysiołkiem Krużynami, u zachodniego stoku góry Harcy, na granicy trzech powiatów, jaworowskiego, rawskiego i żółkiewskiego. Płynie zrazu granicą pow. żółkiewskiego i rawskiego, poczem w powiecie rawskim przez gm. Białą i Magierów. Za Magierowem przepływa na przestrzeni półtorej mili wielkie błotniszcza i moczary magierowskie, poczem przechodzi w obr. pow. żółkiewskiego i w kierunku północno-wschodnim płynie przez Dobrosin, Biesiady i Lubellę, śród łąk i pastwisk Ługami zwanych. Przed ujściem (212 m.) rozgałęzia się na dwa ramiona. Długość biegu 5 mil. 3.) B., potok w obr. gm. Białej w pow. przemyślańskim. Powstaje z dwóch strug, z których północny, Brodek zwany, wypływa z pod Grzędowej góry (392 m.) w zachodniej stronie tej gminy; południowy zaś z pod Mohiłki (408 m.). Obie strugi łączą się we wsi Białej i tworzą potok B., który, płynąc na połud.-wschód wązką dolinką międzywzgórzystą, mija przysiołki dunajewskie Targówkę i Pisarówkę; uchodzi do Złotej Lipy z pr. brz. Długość biegu 5 ćwierci mili. 4.) B., także Młynówką zwany potok, powstaje na łąkach z kilku źródlisk w zachodniej stronie gm. Kosowa w pow. czortkowskim, na granicy tegoż powiatu z buczackim. Zrazu płynie na południe a koło folw. Sianożętami zwanego zwraca się ku południo-wschodowi; przepływa w Kosowie dwa stawki, w Chomiakówce jeden; następnie gminę Biały Potok, Siemiakowce a w Białej wpada z pr. brz. do Seretu po 26 kil. biegu. Przeważnie płynie wązką doliną, zwartą wzgórzami obustronnie; a od gminy Siemiakowiec płynie wądołem po pod lasem Mordową zwanym. Źródła leżą 351 m., ujście 220 m. n. p. m. 5.) B., potok górski, powstaje z kilku potoków górskich, spływających z połoniny Skupową zwanej (1583 m.) w obr. gm. Hryniawy w pow. kossowskim; płynie krętem korytem ku północy, już to wądołami i parowami leśnemi, już też śród łąk górskich; zrasza łąki gm. Krasnoilly i tutaj po 1 i pół milowym biegu uchodzi do Czarnej, dopływu Czarnego Czeremoszu. B. przyjmuje liczne dopływy górskie (bezimienne), a przedewszystkiem w obr. gm. Hołowego, spływające z wzgórz i lasów hołowskich. Koryto kamieniste; wody rwące. 6.) B., potok, wypływa na łąkach gm. Gwoźdźca starego w pow. kołomyjskim, płynąc na południe głębokiemi parowami tworzy granicę gm. Zahajpola i Kobylca; w obr. gm. Zahajpola uchodzi z lew. brz. do Turki,