drodze wiodącej ze Stolina do Dawidgródka, w gm. stolińskiej, w 3-im stanie policyjnym (płotnickim), w 3-im okręgu sądowym. Dobra należą do Czarneckich i mają obszaru 2332 mórg. Al. Jel.
Bereżyńce, wś, pow. ostrogski, na południowym skraju tego pow., na pięknej równinie, o 60 w. od Ostroga. Należała kiedyś do ks. Ostrogskich, potem Jabłonowskich i Sapiehów, a w 1809 r. przeszła do rąk obywatela Łozińskiego i dotąd w ręku jego spadkobierców zostaje. Na polach Bereżyniec jest kilkanaście mogił, powstałych z czasów hajdamaczyzny, jak o tem świadczy doniesienie gubernatora klucza lachowieckiego do ks. Jabłonowskiego, znajdujące się w archiwum ks. Jabłonowskich. Ziemia wszędzie czarnoziem, lasu niema, grunt pszenny 2 klasy. Wieśniacy uprawiają rolę i trudnią się zimową porą furmankami; jest tu cerkiew parafialna i szkółka wiejska; graniczy z powiatem starokonstantynowskim. Z. Róź.
Bereźce, Bereśce, 1.) wś. w p. mozyrskim, nad Stwihą. 2.) B., okolica w pow. pińskim, śród błot prawego brz. Prypeci, u zbiegu Styru z Prypecią.
Bereźce, rzeczka, nad którą wś Berezówka, w pow. radomyskim, uchodzi do rz. Myki w tymże powiecie. E. R.
Bereźne, mko. pow. rówieński, nad rz. Słuczą, dawniej Jędrzejów, stacya handlowa na szlaku z Wołynia do Pińszczyzny, ma 2500 mk., 9 jarmarków rocznie, handel drzewem i smołą (Czyt. „Tyg. ill.“ z r. 1871, Nr. 169). Paraf. kościół katol. ś. Szczepana, z muru, wzniesiony przez obyw. Korzeniowskiego 1813. Par. katol. dek. rówieńskiego: dusz 1288. Kaplice: Mokwin, Druchowa, Chotyń, Kamienna i Sechy czyli Tomaszpol. W parafii B., w rzece Bóbr, dotąd trafiać się mają bobry.
Bereźnia, wś, gub. kijowska, u zbiegu rz. Bereżanki z Rosią.
Bereźnia, rz., dopływ Prypeci, pow. słucki. Porówn. Sawicze.
Bereźniaki, 1.) wś, pow. kaniowski, nad rz. Szondrą, wpadającą do Rosi, o 12 w. od Kaniowa. Mieszk. 761, wyznania prawosławnego. Cerkiew parafialna. Ziemi 1156 dzies., wyborny czarnoziem. Zarząd gminny we wsi Szondrze, policyjny w Kamionce. W r. 1789 było tu 380 mieszk.; wówczas należała do Poniatowskich, obecnie do Monastyrskiego. 2.) B., wś, pow. czerkaski, po obu stronach rz. Taśminy, o 9 w. od m. Smiły i w takiejże odległości od w. Kamionki, stacyi chwastowskiej dr. żel. Mieszk. 1779, wyznania prawosławnego, cerkiew paraf. i szkółka. Ziemi 5933 dzies., drugorzędnego czarnoziemu. Należy do wielu właścicieli. Zarząd gminny w tejże wsi, policyjny w Śmile. 3.) B. piaszczyste, wś, pow. czerkaski, nad niewielką rzeką wpadającą do Dniepru, o 6 w. od m. Moszen. Mieszk. 547, wyznania prawosławnego. Ziemi 2913 dzies., nadzwyczaj piaszczystej, prawie zupełnie pokrytej sosnowym pięknym lasem; ztąd mieszkancy trudnią się przeważnie leśnym przemysłem. Własność hr. Branickiego. Zarząd gminny we wsi Kumejkach, policyjny w Mosznach. Kl. Przed. 4.) B., wś, pow. wileński.
Bereźnica, 1.) B. wyższa, wś, pow. Lisko, o 7 kil. od Baligrodu, w parafii rz. kat. Wołkowyja, z parafią gr. kat. w miejscu (filia gr. kat. par. Bereska). Tu się urodził powieściopisarz Zygmunt Kaczkowski. 2.) B. niższa, wś, pow. Lisko, o 13 kil. od Liska, w parafii rz. kat. Uherce a gr. kat. Myszkowce.
Bereźnica, przysiołek wsi Wasylkowic.
Bereźnica, ob. Bereżnica.
Bereźnica, 1.) rzeka, wypływa na granicy gmin Cisowa i Taniawy w pow. dolińskim, w leśnych debrach i głębokich parowach, pomiędzy lesistemi wzgórzami Jawornikami (585 m.) a Borsukowem (542 m.) Następnie tworzy granicę między Wołoską wsią i Taniawią, mija Pöchersdorf, przysiołek Taniawy; znowu tworzy granicę gm. Lisowic i Nieniowa górnego; tu płynie wązką dolinką (357 m.) między wzgórzami Grabnikiem (365 m.) a Pańską górą (395 m.); pod Banią, przysiołkiem Lisowic, dolina jej znacznie się rozszerza; tutaj przerzyna kolej stryjską, a kierunek północno-wschodni zamienia na północny; płynie ustawicznie łąkami podleśnemi przez gminy Morszyn (już w pow. stryjskim) i Bereżnicę, odtąd znowa w kier. północno-wschodnim, przez Łotatniki, Jaroszyce, Oleksice, Daszawę, Juseptycze (w pow. żydaczowskim). Poniżej Juseptycz rozgałęzia się Bereźnica na rozliczne ramiona, które okrążają gm. Hanowce i w końcu zlewają się w dwa ramiona; jedno zdąża ku północy błoniami od Rudy przez Kochawinę i Hnizdyczów do prawego brzegu Stryja; drugie zaś ramię, właściwa Bereźnica, toczy swe wody do Rudy ku wschodowi przez Zabłotowce, Bereżnicę królewską i pod Młyniskami rozlawszy się na obszerne błotniska naddniestrzańskie, uchodzi z prawego brzegu do Dniestru. Długość biegu aż do tego ujścia czyni 6 i pół mil. Ważniejsze dopływy jej z praw. brzegu są: Droszowski potok, Wiedernica, Basiówka; z lewego zaś potoki Hyczy i Czereski. 2.) B., potok górski, wypływa. w obr. gm. Żabiego w pow. kossowskim, we wschodniej jej stronie, z kilku źródlisk znachodzących się na połoninach Bubok zwanych, na wschodnich stokach pasma górskiego, ciągnącego się tutaj w kierunku z północy na południe, a odznaczającego się szczytami Hegą gaboryońską (1442 m.), Bubokiem (1462 m.), Białą kobyłą (1473 m.). Płynie głęboką górską doliną przez połoniny „Pod Białą kobyłą“ na południe, następnie przez obr. gm. Krzyworówni;
