Baumgart, osada, pow., bydgoski, 1 dm., 5 mk., wszyscy ew.
Baumgart, Baumgarten, Baumgarth (niem.), kilka wsi w Prusach Wsch. i Zach., w pow. świętomiejskim, rastemborskim, tylżyckim, kościerskim, elbląskim, suskim, sztumskim. Por. Bągart i Namirowo.
Baumgarten, ob. Baruszowice, Dębowiec, Krukówek.
Baumgarth, ob. Bągard.
Baurcze, bulgarska kol., pow. benderski, o 82 w. na płd.-zach. od Bender, zalożona 1812 niedaleko zburzonego sioła tureckiego t. n.
Bauschendorf, ob. Buszowce.
Bausk, ob. Bowsk.
Bauthen, ob. Butowo.
Bautke, ob. Budków.
Bautzen, Budissin, Budzyn, Budyssyna, Budziszyn, ob. Budziszyn.
Baużkowce, mko, pow. lityński. Miało cukrownię, produkującą cukru wartości 50,000 rubli (Siemienow).
Bawkun, czyli Bowkun, rz., poczyna się w pow. taraszczańskim i wpada do rz. Rosi z prawej strony, przy wsi Bawkunce w tymże powiecie. E. R.
Bawół, niegdyś wieś pod Krakowem, po prawym brzegu Wisły położona, dziś na jej gruncie stoi Kazimierz, przedmieście Krakowa. W r. 1278 wspominany jako własność hrabi, comitis Laurentii, i nazwany Bamwol i Bamwoł („Kod. dyplom. kat. krak.“ 1874 I. 105). W r. 1314 już był własnością katedry krakowskiej (Tamże 152). Albertus dictus Nosdrach (Nozdracz), podstoli krakowski, rościł do niej prawo, jakoby należała stolnikom krakowskim. Przysądzona przez Adama, sędziego krakowskiego, kościołowi katedralnemu. Comes Laurentius sprzedał Bawół kapitule krakowskiej. Wnuki jego bracia Stanisław i Wawrzyniec posiadali 1322 Libertów pod Mogilanami (Tamże 161). Br. G.
Bawoł, rzeczka, powstaje ze źródeł i ścieków polnych we wsi Morawin, w pow. kaliskim, płynie na pół.-zach. przez wsie: Zborów, Jankowo, Żelazków, Goliszewo, Złotniki małe, Ostrówek, pod samym Stawiszynem; dalej w tymże kierunku zmierzając przez rozległe pastwiska Długiej wsi kaliskiej, Jarantowa i kolonii Piskory, holendry Borowiec, przyjmuje w siebie kilka strumieni bez nazwiska, a powiększona temi wodami, od wsi Królików przyjmuje nazwisko Czarna albo Biała Panieńska, przepływa już jednem korytem łąki wsi Biskupic, Trąbczyna, Kopojna i wpada z lewego brzegu do rzeki Warty. Na przestrzeni, w której ma nazwisko B., ma długości mil 3, przerzyna po największej części łąki i pastwiska, pokryte gdzieniegdzie zaroślami; brzegi jej są po obu stronach nizkie i równopochyłe. Podczas wiosny płynie jednem korytem i w czasie większego napływu wody zalewa przyległe niziny. Dno i brzegi iłowate. Średnia szerokość koryta od 8 do 14 stóp, bieg powolny, wynoszący około pół stopy na sekundę. Na gruntach osady Stawiszyna znajdują się dwa mosty: jeden długi 42, drugi 24 stopy. W dalszym biegu szerokość koryta rzeki niewiele się powiększa. Na karcie woj. topogr. bieg jej niedokładnie oznaczony.
Baworów, wieś, pow. tarnopolski, dawniej trębowelski, o 10 kil. od Mikuliniec, o milę od Tarnopola, nad rz. Gniezną. Obszar dworski posiada: roli ornej 563 m., łąk i ogrodów 140 m., pastwisk 34 m., lasu 182 m. Włościanie posiadają,: roli ornej 1243 m., łąk i ogrodów 69 m., pastwisk 61 m. Miejscowość ta leży w południowo-wschodniej okolicy od Tarnopola, bardzo urodzajnej, grunt pszenny, wynagradzający obficie trudy uprawy; ludność zajmuje się li tylko rolnictwem, chowem bydła i koni, o tyle o ile inwentarz koniecznym jest do uprawy roli. Miejscowość liczy ludn. rzym. kat. 378, gr. kat. 818, izrae1. 27: razem 1223. Należy do gr. kat. jak i rzym. kat. par. w miejscu. Rzymsko kat. parafia założona w 1522 roku, przez Wacława Bijaczewskiego, dziedzica na Baworowie; kościół nowo postawiony w 1747 roku, poświęcony w 1827 pod wezwaniem św. Wacława męczennika. Do tej rz. kat. parafii należy następujących 15 miejscowości: Berezowica wielka, Białoskórka, Grabowiec, Kipiaczko, Kozówka, Krasówka, Magdalówka, Ostrów, Proszowa, Skomorochy, Smolanka, Sorocko, Toustoług, Zaścianka, Zastawie, razem 2752 parafian. Izraelitów w całej tej parafii jest 181. W Ostrowie i Sorocku są publiczne kaplice, w których czasami odbywa się nabożeństwo. W całej tej parafii znajduje się 10 szkółek trywialnych. Do grecko kat. parafii należą wsie Grabowiec i Białoskórka, mające razem 644 par.; ogólna ilość gr. kat. w tej parafii wynosi 1462. W Baworowie jest szkoła 2-klasowa. Gmina ta posiada także kasę pożyczkową z kapitałem 700 złr. au. W 1589 roku tatarzy, oblegając znajdujący się tam wówczas obronny zamek, ponieśli pamiętną klęskę; teraz istnieje w tej włości piękny pałac, ruiny zamku. Opis w „Tyg. ill.“ 1877, Nr. 68. Właściciel Wacław hr. Baworowski. B. R.
Baworówka, przysiołek do Obertyna (ob.).
Baworowska ruska, potok, także Kaczawą zwany, wypływa na łąkach gminy Panasówki w Galicyi, a zabrawszy w tejże gminie potoczki Teklówkę i Karolówkę, przechodzi w obręb gm. Chodaczkowa (w pow. tarnopolskim), tutaj zabiera z lewego brzegu potok Magdalówkę, przepływa gm. Konstantynówkę, a zwróciwszy się na północ, dostaje się znowu w obręb gminy Chodaczkowa, gdzie poniżej
