Bar, wś, pow. grodecki, o milę od Sądowej Wiszni, o 2 mile na zachód od Gródka położona, liczy 446 mieszkańców, z tych 60 rzym. kat., 371 gr. kat., 15 izraelitów; rzym. kat. parafią ma w oddalonych o pół mili Rodatyczach, gr. kat. w Dołhomościskach.
Bar, inaczej Zbiór, potok powstający z połączenia potoków Hrysznego, Radyczowa i Szumówki w obrębie gm. Uniatycz, w pow. drohobyckim. Płynie on łąkami podmokłemi, ciągnącemi się w kierunku północno-wschodnim aż do Wacowic, między dwoma pasmami wzgórz; mija gminę Lisznią, poza którą z prawego brzegu przyjmuje potok Terptów a z lewego potoki Dubieński i Śniatynkę; tworzy granice między gminą Śniatynką a Starą wsią; przepływa tę gminę i przechodzi w obręb gminy Wacowic, gdzie, opłynąwszy północne stoki wzgórza Kogucika, zwraca się łagodnie na wschodnio-południowy wschód, dostaje się w obręb gminy Rychcic, a wreszcie, płynąc na wschód, ustawicznie podmokłemi łąkami, uchodzi w obrębie gm. Michałowic do Tyśmienicy dopływu Dniestru. Ujście leży 275 m. npm. Długość biegu od połączenia się trzech potoków w Uniatyczach czyni przeszło dwie mile, a spad 25 metrów. Br. G.
Barabaszka, rz., nastaje w pow. zwinogrodzkim, wpada do rz. Makszy-bołota, dopływu Gniłego Tykicza. Por. Malinówka.
Barabaszówka, przysiołek do Kopeczyniec (ob.)
Barach, Barrach, ob. Bargłówka.
Barachcianka, ob. Mytnica.
Barachelen, dwie wsie w Prusach wschodnich, w powiecie ragneckim i w powiecie żuławskim.
Barachty, wś, pow. wasylkowski, nad rz. Barachcianką, wpadającą do Stuhny, o 5 w. od Wasylkowa a o 4 w. od dawnej drogi pocztowej do Białej Cerkwi, mieszk. 2105 wyznania prawosł., cerkiew parafialna po-unicka i szkółka. B. nazywały się dawniej Piotroczyn i pierwszą wzmiankę o nim znajdujemy w nadaniu W. K. Kijowskiego Andrzeja, syna Jerzego z r. 1159 kijowskiej Ławrze Pieczerskiej. W r. 1580 Piotroczyn stanowi już prywatną własność, jak się pokazuje z magistrackich aktów kijowskich, i należy do rodu Daszkowskich, od których około r. 1600 kupuje go Hudym za 100 kóp groszy litewskich; później należy do starostwa białocerkiewskiego; w końcu darowany został wraz z całem starostwem W. K. H. Branickiemu a w r. 1850 łącznie z całą schedą Ksawerego Branickiego został skonfiskowany na rzecz skarbu. Sama wioska, położona w głębokich jarach, przecięta wałem na 7 sążni wysokim ciągnącym się od wsi Mytnicy. Według miejscowej legendy wał ten miał usypać car czy kniaż Wasyl dla obrony od nieprzyjaciół. Ziemi 3640 dzies. Czarnoziem pomięszany z glinką i piaskiem, jednak ziemia dosyć urodzajna. Arenda młynów i karczmy wynosi rocznie 5000 rs. Zarząd gminny w tejże wsi, policyjny w Wasylkowie.
Baragin, niem. Barragin lub Friedrischsdorf, wś, pow. gierdawski, stacya pocztowa Klein Gnie.
Barak, nazwa wielu osad powstałych po wyciętych lasach lub śród lasów w późniejszych już czasach. Dawniejsze noszą miano Bud, Majdanów. Nazwę B. spotykamy głównie w obrębie Mazowsza, w Lipnowskiem odpowiada jej Rumunek.
Barak, osada wiejska, pow. konecki, gmina i par. Szydłowiec, 3 domy, 24 mieszk.; smolarnia skarbowa. Gruntu 93 morgi. K. S. W.
Baraki, wś, pow. kozienicki, gm. Suskowola, par. Sucha. Szkoła wiejska.
Baraki, przysiołek do Dąbrowy Narodowej (ob.)
Baran, 1). przykomórek celny, na granicy Galicyi, pow. miechowski, gm. i par. Luborzyca, na trakcie z Proszowic do Krakowa. 2). B., wś rządowa, pow. konecki, gm. i par. Miedzierza; młyn wodny.
Baran, pustkowie, pow. krotoszyński, ob. Dzierżanów.
Baran, rz., prawy dopływ Bohu, zaczyna się pod m. Zmierzynką w pow. winnickim, wpada do Bohu pod m. Woroszyłówką. Do niego wpada z lewej strony Kudaszówka. Długa, według W. Pola, mil dwie.
Barani, potok, wypływa w Beskidzie lesistym, na północnym stoku głównego grzbietu w lesie, na samej granicy Galicyi z Węgrami, w Baraniem, przysiołku gm. Olchowca, w pow. krośnieńskim; płynie w kierunku północno-zachodnim przez przysiołek i polanę Baranie, wąską górską doliną, zwartą dwoma lesistemi pasmami górskiemi, odrywającemi się od głównego grzbietu ku północy. Po wschodniej stronie potoku wznosi się Jaworzyszka, takze Olchowczyk, a po zachodniej Wielka Góra. Poczem przechodzi w obręb gminy Ciechania, zdążając przez nieco szerszą dolinkę do prawego brzegu potoku Wilsznej, dopływu Wisłoki. Bieg wynosi trzy ćwierci mili; prąd wody szybki i rwiący. Źródła leżą na 610 m. npm., ujście na 405 m. Br. G.
Barania góra, w południowo-wschodnim zakącie Karpat szląskich, 4175 stóp wysoka. Prawie tuż pod szczytem, na wysokości 3500 do 3600 st. wied., rozległe błoto, z którego wypływa Czarna Wisełka. Por. Wisła. Czyt. Winc. Pola: „Rzut oka na północne stoki Karpat.“
Baranica, wś i folw., pow. krasnostawski, gm. i par. Gorzków. Leży w okolicy wzgórzystej, poprzerzynanej licznemi wąwozami, o 5 w. na zachód od Gorzkowa. W 1827 r. było tu 25 dm., 130 mieszk.
