Jump to content

Page:Noli-Me-tangere-Hiligaynon-IV-Ni-Jose-Rizal-1963.pdf/94

From Wikisource
This page has been validated.


78
NOLI ME TÁNGERE


suba nagtipon sa tunga sang duha ka mataas nga pangpang di in nagkulupo ang naglulobid nga mga kahoy nga naggwa ang ila mga gamot; diri nabanhay ang mga bulobungyod kag ang suba nagsangkad kag nagdulog. Didto, sa unhan pa gid, may isa ka diutay nga balay nga pinatindog sa bigki nga nagpakigsumpong sa kataas, sa mga hangin kag sa kantil, kag tungod sang iya magagmay nga mga haligi sarang masiling nga isa ka daku nga pispis ang nagbantay sang man-og nga iya madakop. Ang mga puno sang lubi ukon mga kahoy nga may mga panit pa, nga naghulagholag kag nag-uyog-uyog, nag-angot sang pihak kag pihak nga pangpang, kag kon malain ang mga taytay. sa baylo maayo nga mga latayan nga halanasan sa pagpanimbang, nga indi mahikayan; ang kabataan nagkinasadya, kutob sa suba diin sila nagpalaligo, sa mga pagpangalisod sang babae nga naglatay nga may alat sa iya ulo, ukon sa tigulang nga lalaki nga nagkimpangkimpang kag pinabay-an niya nga nahulog ang iya sungkod sa tubig.

Apang ang makaagda sa gihapon sang igtalupangod, amo ang isa nga matawag naton nga siwil sang talunan sa amo nga lawod sang kadutaan nga natalauma. Didto may gulang nga mga kahoy, nga kalong ang kalawasan nga mapatay lamang kon hapiton sang linti ang mataas nga utbong kag masunog: ginasiling nila nga ang kalayo malibot kag mapatay sa amo man nga duog; didto may dalagko nga mga bato nga ginpabayuan sang panahon kag kinaugali sang sulosuklaon nga lumot. Ang bagunbon naginanib-anib sa iya mga buhobuho, pinatig-a sang ulan kag ang mga pispis sumabog dira sang mga binhi. Ang tropikanhon nga mga tanum nagtulubo sing hilway: mga gamhon, mga kahuykahoy, mga kumbong sang mga balagon nga nagsinambudsambod naglatunlaton halin sa isa ka kahoy pakadto sa isa, nagkalabit gikan sa mga sanga, nagkalapyot sa mga gamot, nagdahog sa duta. kag bilang nga si Flora wala pa maayawi, may tanum sa ibabaw sang mga tanum; mga lumot kag mga agup-op nagpalamuhi sa biak nga mga panit, kag binitay nga mga tanum, maalikaya nga mga dumalayon, naghalakos sa mga dahon sang mga kahoy nga maabiabihon.

Yadto nga talunan gintahod: nahanungod sina may makatilingala nga sinugidsogid, apang ang labi nga mapatihan kag subong man nga diutay lamang ang nagpati kag nakahibalo ayhan amo ang masunod: