NANAYSAYON SI PADRE DÁMASO535
Tughapón na sang Paskwa, kag wala'y sapayán ang banwa masulub-on. Walâ sing bisán isá ka parol nga papel nga nabitay sa mga bintanà, walâ sing maskin anó nga ginahod sa kabalayán nga nagpakilala sang kinasadya katulad sang nagliligad nga tinuig.
Sa silong sang baláy ni Kapitán Basilio, naghambal sa luyó sang rehas iní siá kag si Don Filipo (ang malàot nga palad sang naulihé nakapahiabyan sa ila), samtang nga sa pihák naglantaw sa dalan si Sinang, ang iya prima nga si Victoria kag ang maanyag nga si Iday.
Ang latî nga bulan, bag-o pa lamang magsanag sa gindutan kag dinuagán niya sing bulawanon ang mga panganod, mga kahoy kag mga baláy, nga pumaontay sing malagbà kag daw bahoy nga mga landong.
―Indì diutay nga kapalaran ang sa imo, nga nakagwâ ka nga hilway sa siní nga mga panahón! ― Silíng ni Kapitán Basilio kay D. Filipo. ― Ginsunog nila Ginsunog nila ang imo mga libro, húo, apang ang ibán kapin sinâ ang ila kalaglagan.
―Isá ka babáe pumalipít sa rehas kag nagtulok sa sulód. Ang iya nga matá lunsay masili, ang iya nawóng naglupyak, ang iya buhók nagbunghay kag gumón: ang bulan nakahatag sa iya sing pasahî nga dagway.
―Sisa! ― Tamyaw sa iya ni D. Filipo nga nakibót, kag umatobang uli kay Kapitán Basilio samtang ang buang nagpalayô. -Walâ siá sa baláy sang isá ka manogbulong? ― Pamangkot niya. ― Nag-ayo na siá?
Si Kapitán Basilio nagyuhóm sing mapait.
―Ang manogbulong nahadlok nga isumbong nila siá nga abyan ni D. Crisóstomo kag pinahalín niya siá sa iya balay. Karón nagalagaw naman siá nga nadalman sa pagkabuang subong sangsa gihapon, nagaamba, walâ man pagpang-anó kag nagapuyo sa talunan...
―Anó pa ang ibán nga nagkahanabò sa banwa kutob sang mabayaan naton? ― Nahibal-an ko nga may bag-o kitá nga kura kag bag-o man ang alpéres...
―Makahaladlok nga mga panahón, ang katawohan nagaisol! ― Kibot ni Kapitán Basilio nga nanumdom sang kahapon. ― Nakita mo, nga sang masunod nga adlaw sang tapos na kamó makataliwan nakita nga patay na ang sakristán mayor, nga binitay sa kisamí sang iya baláy! ― Binatyag gid ni P. Salví ang iya
