Jump to content

Page:Noli-Me-tangere-Hiligaynon-IV-Ni-Jose-Rizal-1963.pdf/405

From Wikisource
This page has been proofread.


389
ANG MGA GINHINGABOT


niya ako, kag ako nga nahadlok kag naanad sa hidait, wala ako sing kaisog sa pagpatay bisan sa pagpanginmatay! Nasayran mo nga ang pagpangawat wala mapamatud-i, nga nasapwan ang butangbotang kag bilang silot, ang kura ginsaylo sa iban nga banwa, kag ang akon anak napatay tungod sa mga kasakitan nga iya nabaton? Ang isa, nga nabilin sa akon, indi matalaw katulad sang iya amay, kag ginakahadlukan sang berdugo nga basi magtimalos sa iya tungod sa pagpatay sang iya utod, sa balibad nga wala sia sing sedula sa pagkapumoluyo nga sang amo nga ti6n nalimtan niya, binilanggo sia sang gwardya sibil, ginsakit, ginpaugtas kag ginpasud-o paagi sa mga kasakitan tubtob nga napilitan sa paghikog! Kag ako, nabilin ako nga nabuhi tapos makaligad ang madamo nga mga pagpakahuya apang kon wala ako sing kaisog nga amaynon sa pag-apin sa akon mga anak, may nabilin sa akon nga isa ka tagipusuon sa isa ka pagtimalos kag ako magatimalos! Ang tanan nga may kaaligutgot nagatilipon sa idalum sang akon pagpangulo, ang akon mga kaaway nagapadugang sang akon guban, kag sa adlaw nga ginabilang ko nga ako may kabakod na, manaog ako sa patag kag tapuson ko sa kalayo ang akon pagtimalos kag ang akon kaugalingon nga kabuhi! Kag ina nga ad­ law magaabot ukon wala na bala sing Diwa!

Kag ang tigulang tumindog nga indi mahamtang kag, sa panulok nga nagsili kag sa tingog nga nagdaghob, sinugponan niya nga hinapay ang iya malaba nga buhok:

—Pakalauton, pakalauton ako nga pinunggan ko ang manogtimalos nga mga kamot sang akon mga anak; kinuhaan ko sila sing kabuhi. Kuntani pinabay-an ko nga mapatay ang may sala, nagdiutay ang akon pagtuo sa kinamatarong sang Diwa kag sang mga tawo, kardn kuntani yari sa luyo ko ang akon mga anak, mga dalakpon apang yari sila sa akon luyo kag wala mapatay sa kasakitan! Wala ako matawo nga mangin-amay, gani nga wala sila sa akon! Pakalauton ako nga wala ko pagtun-i sa akon mga tinuig ang katawohan nga sa tunga nila nangabuhi ako! Apang sa kalayo kag sa dugo, kag sa akon kaugalingon nga kamatayon makahibalo ako magtimalos sa ila!

Ang malaot. sing palad nga amay, sa iya tuman nga pagpangalisod, nabuklas niya ang wagkos sa iya ulo, kag nabuksan ang pilas nga yara sa iya agtang, gikan dira umilig ang madamb nga dugo.

—Ginakilala ko ang imo kalisod, — hambal ni Elias, — kag nahangpan ko ang imo pagtimalos; ako man katulad sa imo kag