mawilihon nga tumalan-aw sang mga drama; nagapamati sila sing
mahipos sa mga ambahanon, nagadayaw sang saot kag sang mga
hulag, wala pagpanihol kag wala man pagpamalakpak. Indi niya
maluyagan anggwa? Hand usang-usangon niya ang iya buyo ukon
mahalin nga wala niya ginatublaga ang iban nga ayhan may luyag
ila sa pagtan-aw. Kon kis-a masinggit lamangang mga tumalan-aw
kon ang mga gumulowang’ lalaki maghalok ukon maghakos
sa mga babacng’ gumulowa, apang indi na magligad diri. Sa iban
nga panahon drama lamang ang ila ginpagwa; ang mamalaybay
sang banwa nagtukod sing isa ka palagwaon diin kinahanglan nga
may inaway sa tagsa ka duha ka minuto, isa ka makahalam-ot kag
pagliwat nga makakulogmat. Apang kutob nga ang mga gumulowa sang Tondo nagbutang sing inaway sa tagsa ka napulo kag lima ka segundo, may duha ka tarso kag naghatag pa sing mga
gwa nga indi pa gid mapatihan, nga pinatay nila ang ila mga kaupod nga taga-puod. Ang gobernadorsilyo maluyagon sina kag nagpili sia suno sa luyag sang kura sang komedya nga “si Prinsipe
Villardo ukon ang mga “Napangdakpan nga Linuwas Gikan sa
Pinakamalaot nga Gikab,” isa ka palagwaon nga may salamangka
kag mga hampang sa kalayo.
Masunson nga nagbagting sing masadya ang mga lingganay, ang amo man nga mga lingganay nga sadto’ng napulo ka adlaw nga nagligad nagbagting sing masulub-on. Mga aiding sa kalayo kag mga morterete naglinupok sa taliwala; ang pilipinhon nga taghimo sang mga palalukpon, nga nag-alam sang iya hilikuton nga wala sing nakilala nga manunudlo, magapakita sang iya mga kinaadman, naghimo sang mga torotoro, mga kulokastilyo nga kalayo nga may mga siga nga bengala, mga globo nga papel nga pinahabok sa hangin nga mainit, mga aliling nga masilaw, mga bomba, mga kohete kag iban pa.
Nagtunog ang malayo nga mga lanton? Nian nagdinalagan ang kabataan pakadto sa gwa sang poblasyon sa pag-alaw-alaw sang mga banda sa musika. Lima ang ginhinakayan, Iwas sang tatlo pa ka orkesta. Ang banda sang Pagsangjan, nga iya sang eskribano indi dapat maulihe, bisan ang iya sang banwa sang San Pedro de Tunasan, bantog sadto kay ang nagdumala sini si maestro Austria, ang lihuliho nga si kabo Mariano nga nagdala, suno sa sugid, sang kabantugan kag sang lanton sa utbong sang iya batuta. Ang mga rnusiko nagdayaw sang iya martsa sa lubong nga “El Sauce,” kag ginkasub-an nga wala sia makatuon sang musika kay sa iya
