Jump to content

Page:Noli-Me-tangere-Hiligaynon-IV-Ni-Jose-Rizal-1963.pdf/159

From Wikisource
This page has been validated.


143
MGA GIN-AGIHAN SANG ISÂ KA MANUNUDLÓ SA BULUTHÓAN


kiban niya ang makatilingala nga mga tinago; ang buluthoan, indi duog sang mga kasakitan, kundi isa ka palanglingawlingawan sang panumdoman. Gani, nga inuntatan ko sing amat-amat ang pagpanghanot, dinala ko sa balay ang mga pagpamadlong kag binayluhan ko sing pagdayaw kag pagpakamahal sang mga kaugalingon. Kon indi mahibal-an ang isa ka leksyon, ina ginabilang nakon sa kakulang sing kabubut-on, indi sa kakulang sang ikasarang; ginpapati ko sila nga may maayo sila nga mga ikasangkol sangsa ginapakita nila, kag ini nga pagpati nga gintinguhaan nila sa pagpamatuod, nagpilit sa ila sa pagtuon, kaangay sang pagsalig nga nagatulod sa tawo sa pagpanginmatay sa banwa. Sang pagsugod nagpakita nga ang pagpanibag-o sang paagi daw indi mahimo: madamo ang nag-untat sa pagtuon, apang pinadayon ko kag napanilagan ko nga sa amat-amat nag-uswag ang ila panumdoman, nagdamo ang kabataan, nga nagsululod sa klase kag wala'y untat; kag yadto'ng sa makaisa gindayaw sa atubangan sang tanan, sang madason nga adlaw nagpilo ang iya nahibal-an. Sa gilayon nabalahuba sa banwa nga wala ako pagpanakit; pinatawag ako sang kura, kag nahadlok ako nga mahanabo liwat ang nahanabo na, hinatagan ko sia sang katahuran nga mabugnaw sa tinagalog. Sini nga tion nagligdong sia kaayo sa akon. Nagsiling sia sa akon nga ginpalain ko ang kabataan, nga gin-usikan ko ang panahon, nga wala ako pagtuman sang akon katungdanan, nga ang amay nga nagpaumod sa paghanot wala pagpalangga sa iya anak, suno sa Espiritu Santo, nga ang tigbato nga may dugo nagasulod, kbp.6 ginhinambitan niya ang pila ka hurubaton sadto'ng mga panahon sang mga mapintas, nga daw tuman na nga ang isá ka butáng nga ginhambal sang mga tawo sang una indì malalis. Sunô siní, dapat naton patihon nga sa pagkamatuod nagkabuhi sadto ang mga dalagkò nga sapat, nga gintuga sadto nga mga panuigón kag gingutib nila sa ila mga palasyo kag mga katedral. Sa katapusan ginpanugyan niya nga magmasinulundon akó kag balikon ko ang una nga paagi,

__________________

(6) Ang tigbató nga may dugo nagasulód - Ang buót singganon, nga ang tawo nga maluyag mag-uswag sa maskin anó nga butang, dapat mag-agi sa mga pagpangabudlay kag sa mga kalapya. Ginatawag nga disiplina ang pagpanghanat kag sa pagpatuón ginahanot ang bata; apang dapat nga indi pagpatam-an nga suno sa sinadto nga kinabatasan, ang kabataan agud mag-alam sa ila pagtuon ginhanot nga subong sang mga sapat, diri sini nagikan ang sayóp nga kahulogán sang hurubaton nga: ANG TIGEATO NGA MAY DUGO NAGASULOD; diin nga sa dugo dapat kitá magtuón, indi sa pagsakit, kundi sa paghandum, paghigugma kag sa pagpaninguha, nga sa masunson ginatawag naton nga DINUNGGANON, nga ini labi nga nagapahulag sangsa pagsakit.