sia sa pagpadayon sang iya ginbukd. Wala man sing ano nga
ginhambal ang bana.
Sadto nga gab-i sang mga ikanapulb kag tunga ukon ikanapulb kag isa ang takna, sang namugtakpogtak na ang kabituonan sa langit nga ang bagyo pumaiway na, si Sisa pumungkb sa isa ka bangku nga kahoy, nga nagtulok sa pila ka sanga nga nagbaga sa tunga sang dapog, nga may nasig-ang nga buhi nga mga bato. Sa isa sini nga mga sig-ang, natungtong ang isa ka anglit nga iya gintig-angan sing kan-on, kag sa mga baga may nasugba nga tatlo ka bilog nga uga nga tabagak, nga ginbaligya sa tagduha ka sikapat ang tatlo.
Nagpanampuay, nga nagtulok sa madalag kag maluya nga kalayo gikan sa gatong nga kawayan, nga ang iya sini umalagi nga mga baga madali nga mahimb nga abu; masubb nga yuhom ang lumabay sa nawong ni Sisa. Nadumdoman niya ang makahalam-ot nga pagtakon sang kulon kag kalayo nga ginpapakot sa iya ni Crispin. Ang bata nagsiling:
Pumungko si Maitum, sinutsot ni Mapula Sang ulihe humarahara.
Pamatan-on pa sia sadto kag nasayran nga sadto nga mga adlaw sia maayuayo kag makaluloyag. Ang iya mga mata nga, katulad sang iya kalag, ginhatag niya sa iya mga anak, mga matahum, may malagba nga mga amimilok kag madalum sing panulok; ang iya ilong maligwis; ang iya maluspi nga mga bihig, nabanhay sing makailila. Sia ang gintawag sang mga tagalog nga kayumangging kaligatan, ukon mailum-ilom apang may duag nga matinlb kag mahinhin. Wala’y sapayan sang iya pagkalanubo, ang kasakitan, ukon ang gutom, nagsugod sa pagpaluspi sang iya mga pisngi: ang madabong nga buhok, nga sadto nangin-puni nga matahum sang iya lawas, kon nabanhay pa karon sing maayo indi tungod sa pagpailaila, kundi tungod sa kinabatasan; isa ka ahaw nga pungos nga wala matubloki sing mga sibit ukon mga inogpahanip.
Nag-unay sia sing pila ka adlaw nga wala makagwa sa balay, nga naghikot sang talahion nga ginpatapos sa iya sa labing’ madali. Sia, agud makatigayon sing kwarta, wala makasimba sadto nga aga, kay nag-usik sing indi magkubos sa duha ka takna sang balikbalik sa banwa: — ang kinawala nagpilit sa pagpakasala! — Sang matapos ang iya talahion, dinala niya sa tag-iya, apang ini nanug-an nga bayaran sia.
