Jump to content

Page:Mga akdang pampanitikan sa tuluyan (JRNCC, 1961, pangmadlang palimbag).pdf/55

From Wikisource
This page has been proofread.

Sa pananalig ko, samakatuwid, na ang lahat ay kalooban ng
Diyos, lalo't lalo akong sumigla sa paniniwalang ang bagay na yao'y
tandang nagpapakilala na ang lahat ng aking ginagawa ay kalugod
lugod sa kanyang mga mata.

Sinamantala ko ang lahat ng pagkakataon upang makipagtalo
sa kanya, at dahil sa siya'y lubhang maalam ng mga Banal na Ka.
sulatan, ng mga Ebanghelyo at ng iba't ibang kinatha ng mga
"santos padres," ay kinailangan ko ring mag-aral ng mga batayang
ito ng ating Relihiyon upang huwag akong maiwan sa huli.

Hindi niya tinatanggap ang aral-kristiyano. Kinausap ko siya.
tungkol sa apat na impiyernong nasa gitna ng lupa sang-ayon kay
Pari Astete at ako'y nginitian niya bilang katugunan. Tungkol sa
mga ibang bagay, walang anuman siyang itinatanggi, datapuwa't
hindi naman niya sinasang-ayunan ang lahat ng sinasabi ko.

Isang araw ay tinanong ko siya kung tayo'y may kaluluwa at
kung ito'y kanyang pinaniniwalaan. Sinagot niya ako Iyan ba'y
pinaniniwalaan ninyo?

-Opo, ako'y naniniwalang may kaluluwa at kung paanong ito'y
nabubuhay at kung bakit nabubuhay.

-Napakabuti, kung gayon - anya, at ako'y kinausap hing-
gil sa mga ibang bagay.

Datapuwa't minsan ay sinabi niya sa silid aralan na palib-
hasa tayo'y walang tiyak na kaalaman kung anong talaga ang ba-
gay na nadarama (materia), hindi natin nasasaklawan ang mga
katangian nito, kaya hindi natin maaaring itanggi sa kanya ang
mga katangiang hindi natin nalalaman kung sa anong uri ng ņi-
likha lamang maiuukol.

Sa ibang pagkakataon ay sinabi niyang ang tao'y nakauunawa
ng mga kaisipan sa isang paraang nadarama at lagi nang sa ila-
lim ng isang kaanyuan, at ang tao'y walang tiyak na pagkaunawa
kung ano ang kawalang katapusan ni kung ano ang kawalang
hangga, at ang lahat nang kanyang nagugunita o nabubuo sa pang-
unawa ay may pagkakatulad sa mga bagay na nasa labas.

Minsan, dahilan sa isang dakilang pangyayari ay sinabi niya
sa gitna ng malaking kasiglahan na ang tao, upang mapanagot sa
kanyang mga gawa, upang maging karapat-dapat sa gantimpala
o sa parusa, ay nararapat gumawa, alinsunod lamang sa kanyang
budhi't pagkaunawa, nang hindi napatatangay sa kuru-kuro ng iba,

46