मिथुनः भारतीय राशिचक्रांतली तिसरी रास. मृगाचे निमाणे दोन चरण, आर्द्रा आनी पुनर्वसूचे पयले तीन चरण मेळून मिथुन रास तयार
जाता. बुध हो हे राशीचे स्वानी आसा. ही रास द्दिस्वभाव , वायुतत्त्वाची अल्पप्रसव आनी शुद्रवर्णी मानतात. सायन मिथुन राशींत सूर्य २१ मे ते २२ जून मेरेन आसात. फेब्रुवारी म्हयन्याच्या सुमाराक ही रास मध्यमंडलाचेर येता. हे राशीच्या क्षेत्रांत दोळ्यांक दिसपी अशे १२१ तारे आसात. हे राशीन भुगोलाचें ७१३.८ अंग क्षेत्र आडायलां.
बायर हाणें हे राशींतल्या ताऱ्याक तांच्या दृश्य तेजस्वितेप्रमाण आल्फा, बीटा, गॅमा अशीं नांवा दिल्यांत (१६०३).
हे राशीचो शेक हात, खांदे, फुप्फुस आनी श्र्वासनलिका हांचेर चलता. हे राशींत बुध, रवी, चंद्र, शनी, शुक्र, गुरू हे अधिकाधीक शक्तीवान आसात. शास्त्रीय विशयांची जिज्ञासा, वाचनाची आवड , बुध्दिमत्ता हे राशीचे गुणधर्म आसात.
-कों.वि.सं.मं.
मिथेनः वायरूप कार्बनी संयुग. पॅरफीन हायड्रोकार्बन श्रेणींतलें पयलें आनी सादें संयुग. रेणवीय सूत्र CH4 रचणुकेचें सूत्र.
मार्श वायू, फायरडॅम्प, मिथिल हायड्राइड ह्या नांवांनीय मिथेन वळखतात. गुरू, शनी, प्रजापती आनी वरूण ह्या गिऱ्यांचेर मिथेन व्हडा प्रमाणांत आसा. सैमीक वायूचो हो मुखेल घटक आसून तातूंत हाचें वजनी प्रमाण सुमार ७५% इतलें आसता. कोळशा खणींत हो वायू कोळशांत दाबासकयल कोंडिल्लो आसता आनी खणकाम करतना तो वेगळो जाता.
१८५६त मिथेन वायू प्येअर बर्थेलॉट हाणें कार्बन बायसल्फायड आनी हायड्रोजन सल्फायड हांचें मिश्रण तापिल्ल्या तांब्यावयल्यान व्हरून पयलीं तयार केलो. कार्बन आनी हायड्रोजन हांचो १,२००° से. तापमानाक संयोग जावन मिथेन वायू तयार जाता. प्रयोगशाळेंत निर्जल सोडियम अँसिटेट आनी सोडा लाईम हांचें मिश्रण तापोवन अँल्युमिनियम कार्बायडाचेर उदकाची विक्रिया करून मिथिल मॅग्नेशियम आयोडायडाचें उदकांत अपघटन करून मिथिल आयोडायडाचें क्षपण करून आदी विक्रियांनी मिथेन वायू तयार करतात.
शुध्द मिथेन वायू रंगविरयत , रूचविरयत आनी वासविरयत आसता. रेणुभार १६.०४,१०० वातावरणीय दाबासकयल ०° से. तापमानाक ताचें द्रवीकरण जाता. वितळबिंदू-१८२°.६से. ,उकळबिंदू-१६१°.४से. हवेपरस ल्हव , वितळ गुरूत्व (१६४° से.क) ०.४१५ उदकांत विरगळना. आल्कोहॉल वा ईथरांत सादारण प्रमाणांत विरगळटा. जळणाक मदत करीना. पूण हो हवेंत जळटा. आनी हाची वात मंद, उणी दीप्तीमान आनी तापिल्ली आसता. शुध्द वायू जळटना फिकट निळसर आनी अदीप्त वात मेळटा आनी कार्बन डायऑक्सायड आनी उदक, तयार जाता. हवा आनी मिथेन वा हवा आनी ऑक्सिजन हांची भरसण स्फोटक आसता.
रसायनीक नदरेन मिथेन थीर आसून ताचेर पॉटॅशियम परमँगनेट , पोटॅशियम डायक्रोमेट , सल्फ्यूरिक अम्ल , आदी विक्रियाकारकांचो कसलोच परिणाम जायनी. चड प्रमाणांत क्लोरीन आनी मिथेन हांची भरसण सुर्या उजवाडांत दवरल्यार ताचो स्फोट जाता.
मिथेन हो एक म्हत्वाचो इंधन वायू आसा. मिथेन चड आशिल्लो सैमीक हेर पदार्थ तयार करपाखातीर सरळ वापरतात. अशा सैमीक वायींतल्यान मिथेन वेगळो करून वापरीनात. ह्या वायुची उदकावांगडा विक्रिया करून संश्लेशित वायू पयलीं मेळयतात आनी फुडें ताचेपसून अमोनिया , मिथिल आल्कोहॉल , अँसिटिलीन, कार्बन मोनॉक्सायड आनी हेर रसायनां मेळयतात.
फातरा कोळसा खणांत कामगारांक स्फोटावरवीं इजा जावची न्हय म्हूण थंयचो मिथेन वायू भायर काडटात. मिथेन वायू जर नळांवरवी घरगुती वापरा खातीर दिलो, तर इंधनाची बरीच बचत जांव येता. ते नदरेन प्रयोग चालू आसात. शेणाचों आनी हळशिकेचे हवेखेरीज किण्वन करून मेळिल्ल्या वायूंत ६०% मिथेन आनी ४०% कार्बन डाय-ऑक्सायड हे वायू आसात. कॉर्नेल विधापिठांतलो टी. गोल्ड हाणें भूंयकांप जाता आसतना केल्ल्या संशोधनाच्या आदारान धर्तरेच्या पोटांत मिथेन व्हडा प्रमाणांत आसा अशे सांगिल्लें आसून ताचेर फुडलें संशोधन चालू आसा.
-कों.वि.सं.मं.
मिनाक्षीः (पळेयात मदुराई).
मिनेझीस, व्हीनसेंटः (जल्मः सांगोल्डा, मरणः १८९४, गोंय).
मलाकाचो गोंयकार धर्मप्रचार. मलाका हांगा ताणें ४४ वर्सां व्हिकार जनरल म्हूण वावर केलो. तेन्नाच थंय पाट्राडे पोपोगेण्डा वाद चलतालो. अशा वेळार ताणें थंयचो डायोसिसचो कारभार पळोवन थंयचे इगर्जेक सांबाळून घेतली. फुडें १८३८त ताणें ह्या वादाचेर आळो घालून १८८८ मेरेन बिशप नासतना थंयचे डायोसिसची देखरेख केली.
-कों.वि.सं.मं.
