Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/31

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

दर्यांतली पिकावळः १८,३००० टन (१९८४).

दक्षिण यॅमॅन-वीज उत्पादन - ५५६ दशलक्ष किलोवॉट. १९८५ वर्साच्या आंकडयाप्रमाण शेतकी पिकावळीचें उत्पादन (१००० टनांत), बाजरी-८० टन, गंव-१५ टन, कापूस-५ टन, कापूस बियां-१० टन, सातू-२ टन.

मोनजातः गोरवां- ९६,०००, मेंढरां- ९,३०,०००, बोकडय- १.३८ दशलक्ष, कुकडां-२ दशलक्ष (१९८६). नुस्त्यांची पिकावळ हो हांगाचो मुखेल वेवसाय. ताची विदेशांत निर्यात जाता. (उत्पादन- ८०,००० टन १९८६).

उददेगधंदेः उत्तर यॅमॅनांत उददेग व्हड प्रमाणांत नात. सगळ्यांत व्हड लुगटां उद्देगाचो कारखानो सानाक आसा. १९८२ त शिमिटाचें उत्पादन ८५००० टन आसलें. देशांत खाणा जिनस आनी जनावरां व्हड प्रमाणांत आयात जातात. १९८५ त ग्रेट ब्रिटनांत जाल्ले आयात-निर्यातीचें प्रमाण (१००० पाउंड स्टर्लिंगांत) ५५,३३४ आनी २३०६ इतलें आसलें. उत्तर यॅमॅनांत १९८६ वर्सा ४४,००० पर्यटक आयले.

दक्षिण यॅमॅनांत रंग, लुगटां, व्हडीं वा बोटींतल्यान म्हालाची येरादारी हे वेवसाय मुखेलपणान चलतात. १९८५ वर्साची वट्ट आयात २४१ दशलक्ष दिनार जाल्यार निर्यात १० दशलक्ष दिनार आसली. ग्रेट ब्रिटनाकडली आयात आनी निर्यात (१००० स्टर्लिगांत) २८,२७१ आनी निर्यात १०५६ इतली आसली.

लोक आनी समाजजीणः राजधानीः साना, उददेगीक राजधानीः एडन. उत्तर यॅमॅनाचो मुखेल धर्म मुसलमान. हातुंतले ३९% सुन्नी आनी ५९% शिया पंथीय आसात. दक्षिण यॅमॅनांतूय चडांतचड नागरीक मुसलमान धर्म मानतात. हांगा थोडयाभोव प्रमाणांत हिंदू आनी किरिस्तांव नागरिकांची वसती आसा.

शिक्षणः एकवटीत यॅमॅनांत साक्षरतायेचें प्रमाण ३८% आसा (१९९६).

भाशा साहित्यः उत्तर यॅमॅनांत सानाचे मशिदींत व्हड ग्रंथालय आसा. तातूंत १०,००० ग्रंथ, पुर्विल्लीं हातबरपां आनी धर्मीक ग्रंथ आसात. हांगासल्ली मुखेल भास अरबी आसून तिका यॅमॅनी मातयेचो अरबी ढंग आसा.

म्हत्वाचीं थळां: सानाक चामडें, भांगर-शिंगर आनी आयदनां हांचो वेव्हार चलता. हें एक इतिहासीक शार आसून हांगा खूब मशिदी आसात. शारा भोंवतणी खूब पोरनी वणत आसा.

एल होदेदः म्हत्वाचो धको. हांगासावन काफी, चामडें, खाजूर हांची विदेशांत निर्यात जाता. मोचा हें शार काफयेचे निर्यातीक लागून नांवारूपाक आयलां. इबः हें शार बऱ्या जातींच्या घोडयांक लागून नांवारूपाक आयलां. एडनः यॅमॅनांतलोच न्हय जाल्यार अरबी संवसारांतलो एक म्हत्वाचो दर्यांतलो धको. हांगा टॅंकरांवरवीं चड प्रमाणांत तेलाची हाड-व्हर चलता. येरोमः हें शार शेतकी आनी जनावरांच्या वेव्हाराक लागून नांवारुपाक आयलां. लोहयाः हांगा खाणींतलें मीठ व्हड प्रमाणांत मेळटा.

येमेनाची भारतांतली कचेरीः बी-७०, ग्रेटर कैलाश-१, नवी दिल्ली ११००४८ आनी उपकचेरीः १०२, मेकर टावर एक. १०वो माळो कफ परेड मुंबय.

यॅलो,रोझॅलीन सुसमानः (जल्मः १९ जुलय १९२१,न्यूयॉर्क).

अमेरिकन वैजकी भौतिकीविश आनी ताचे जीववैजकी संशोधिका. प्रारण-प्रतिरक्षा-आमापान तंत्राचो विकास आनी ताचे जीववैजकीय संशोधनांतलो उपेग हे विशीं केल्ल्या कार्याविशीं १९७७ वर्साचो वैजकी वा शरीरक्रियाविज्ञानाचो नोबॅल पुरस्कार यॅलो हिका रॉझे गेयमॅं आनी अँडऱ्यू व्ही शॅली हांचेवांगडा वांटून मेळ्ळो.

तिणें हंटर म्हाविद्यालयांतल्यान ए.बी.(१९४१)आनी एम्.एस्.(१९४२)ह्यो पदव्यो घेतल्यो. १९४५ वर्सा तिणें अणुकेंद्रीय भौतकी हो विशय घेवन इलिनॉय विद्यापीठाची पीएच्.डी.पदवी घेतली. थोडो तेंप तिणें हंटर म्हाविद्यालयाच्या भौतकी विद्यालयांत काम केलें आनी उपरांत ती १९४७ वर्सासावन ब्रॉक्स वॅटॅरन्स अॅडमिनिस्ट्रेशन हॉस्पिटलांत संशोधन शाळेची संचालिका आनी अणुकेंद्रीय वैजकी विभागाची मुखेल म्हणून काम करूंक लागली. १९५० वर्सा तिका ह्याच हॉस्पिटलांतल्यान पास जाल्लो सॉलोमन ए.बर्सन हो सांगाती मेळ्ळो. १९७२ वर्सा बर्सनाक अचकीत मरण आयलें. ते मेरेन तीं दोगांय एकठांय संशोधन करतालीं.

संशोधन तांचो पयलो विशय अवटू ग्रंथीचे विकृतीचें निदान करपाखातीर वापरतात त्या आयोडीन(१३१) ह्या किरणोत्सर्गी समस्थानिकाविशीं (एकूच अणुक्रमांक आशिल्ल्या पूण विंगड विंगड अणुभार आशिल्ल्या त्याच मूलद्रव्याच्या प्रकाराविशीं) आशिल्लो. १९५५ वर्साच्या अदमासाक मुद्रायुक्त इन्सुलिनाच्या वितरणाविशीं संशोधन करतना तांकां इन्सुलीन उपचार घेवपी पिडेस्तांच्या रगतांत इन्सुलीन बध्द करपी प्रतिपिंडां म्हळ्यार भायलो पदार्थ शरिरांत येतकच तांचो विलो लावपाखातीर रगतद्रवांत निर्माण जावपी खाशेलीं प्रथिनां मेळ्ळीं.ह्या प्रतिपिंडांचे रगतांतले सांद्रतेचो सोद घेवपाखातीर यॅलो आनी बर्सन हांणी जें निरीक्षण केलें, तातूंत 'प्रारण-प्रतिरक्षा-आमापन' (radio-immunoassay)ह्या सामक्या संवेदनशील खाशेल्या तंत्राचो सोद लागलो. ह्या तंत्राचें खाशेलपण म्हळ्यार शरिरांत आसपी हजारांनी क्रियाशील जैव पदार्थांचें, ते सामके सूक्ष्म प्रमाणांत आसुनूय आमापान करप शक्य जालें. ह्या सोदापयलीं अशें आमापान शक्य नाशिल्लें. इन्सुलीन प्रतिरोधी पिडेस्तां भितर, तांची प्रतिरक्षा यंत्रणा,