Page:Irisleabhar na Gaedhilge vol 1 no 1.djvu/34

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.
24
THE GAELIC JOURNAL.

Beaṫa Ṡeaġain Ṁic Héil, Áirdeaspoig Ṫuama,

An Ċeud Ċaibidil.


Brontar molaḋ do’n té d’ár cóir é.


’Nuair a fáġas aṫair bás i d-tiġ air biṫ, biḋeann brón mór air a ċuid clainne. Déanann siad caint eatarra féin air an meud a riġne se agus air na briaṫraiḃ a duḃairt se ’nuair a ḃí se beo agus in a measg. Is maiṫ leo breaṫnuġaḋ air an ċaoi do ċaiṫ se a ḃeaṫa, ag amarc air gaċ bliaḋain, gaċ mí agus gaċ lá. Tá a ioṁaiġ fós ós cóṁair a súl, giḋ naċ ḃ-fuil se beo, agus naċ ḃ-fuil se ag caint leo mar ḃí go minic ins an am a tá anois ṫart. Ní ḃ-fuil focal a duḃairt se, no beallaċ in a ṡiuḃail se naċ ḃ-fuil faoi ṁeas. Agus mar sin dé, cuireann siad i g-ceann a ċéile, na briaṫra, na beallaiġ, na beusa agus na gníoṁarṫa buḋ ġnáṫaċ leis, le cuiṁniuġaḋ ó am go n-am a ḋéanaḋ orra. Eisteann siad go fonnṁar le duine air biṫ a ḃeireas eolus dóiḃ air ḃliaḋantaiḃ a ḃeaṫa—ag tráċt air neiṫiḃ éagsaṁla: na neiṫe gnáṫaċa noċ do rinne se, agus na coṁairliḋ do ṫug se uaiḋ—leiġeann a ċáirde gaċ niḋ a tá sgríoḃṫa faoi. Is mar so tá se i measg daoineaḋ gaċ tíre, agus gaċ pobuil agus ciniḋ faoi an ngréin. Tá se in ár g-croiḋṫiḃ ó nádúir féin cuiṁniuġaḋ air, agus caint a ḋéanaḋ faoi ár n-aiṫriḃ agus luċt-gaoil measaṁail a ċuaiḋ roṁainn.

Is mar so tá se idir gaċ aṫair agus a ċuid clainne. Tá meas aca air a ainm agus air a ċuiṁne. Ma’s mar so é, i measg clainne an doṁain ṁóir, is mó ’ná sin an meas agus an gean a tá aig clainn Ċríostaṁail air a n-aṫair múirneaċ féin. Agus go deiṁin naċ fíor-aṫair a ḃí ins an Áirdeaspog a d’imṫiġ uainn?—naċ aṫair díleas a ḃí ann d’a ċléir agus d’a ṗobul? Ní h-iongnaḋ, mar sin, má tá meas mór agus gean aig a ċlainn Ċríostaṁail ṫríd an doṁan air sgeul a ḃeaṫa. Tá an meas so aig muintir na h-Éireann air, agus aig na h-Éireannaiġiḃ a tá ins an America, ins an Oileán úr, ins na h-Indiaċaiḃ ṡoir agus ṡiar, ins an Ástralia, agus gaċ céarda faoi an ngréin in a ḃ-fuil mac no inġean de ċlainn na Gaeḋeal. Ní féidir, mar sin dé, naċ m-beiḋeaḋ gáirdeaċas orra sgeul a ḃeaṫa a leiġeaḋ ins an teangain úd a ndúṫċais féin—teanga air a raiḃ gean agus gráḋ aig an té ud a tá anois euluiġṫe uainn go h-áras fíor clainne Dé. Cuirṫear ós ḃur g-cóṁair laeṫe a óige, laeṫe a ṁeáḋoin aoise, agus laeṫe a aoise foirfe, ’nuair a ḃí se ag treoruġaḋ agus ag stiúraḋ daoine na h-Éireann ċum saorsaċta a g-creidiṁ: se sin, saorsaċta, no cead, Dia an Uile ċúṁaċtaċ a áltuġaḋ agus a aḋraḋ mar rinneadar fíor-ċlann na h-Éireann roiṁe so.

San t-Sean-Reaċt buḋ ṁaiṫ leis na h-Íudaiġiḃ breaṫnuġaḋ in a n-inntinn air Ṁaois a ḃí ’na ṫreudaiḋ agus ’na ċeannart orra, agus mar ḟear a ḃí aca in áit Dé ag taḃairt dóiḃ cóṁairle air an m-beallaċ buḋ ċóir dóiḃ siuḃal ós cóṁair Dé, agus air an móḋ ḃí ceart a aiṫeanta agus a ḋliġe naoṁṫa a ċoimeád agus a ċóiṁlíonaḋ. Is mar so ḃí se air feaḋ bliaḋanta le pobul na h-Éireann. Ḃí a súile ag dearcaḋ air Ṡeáġan Mac Héil, Áirdeaspog Ṫuama, mar ṫreudaiḋ agus mar ċeannart ó Dia,—fear faire in gaċ gáḋ agus in gaċ cúis aċranaċ aiṁréiḋteaċ a ṫáinic. Is mar so ḃí se aig muintir óig na h-Éireann a d’éiriġ suas le fiċe bliaḋan, agus is mar so a tá se a láṫair i measg fiór-ċlainne na Gaeḋeal. Ḃeir Spiorad na Fírinne cóṁairle dúinn na fir measaṁla, treunṁara, glórṁara, agus ár n-aiṫre móra a ċuaiḋ roṁainn in a n-am féin a ṁolaḋ; fir a riġne neiṫe iongantaċa, agus aig a raiḃ cáil ṁór agus eagna ṁór ins a n-am ag sáḃalaḋ agus ag stiúraḋ ċum cuain na sioṫċána agus na maiṫeasa na muintire a ḃí faoi na sgáṫ agus faoi n-a d-treoir.