882
L AN KASAR-AN NI ELIAS :
“Tewa na nin may mga anom na pdlong tadn na nagontok sa Manila su sakong apong lalaki asin nag- lingkod bilang tenedor de libro sa harong nin sarong nagngangarakal na kastila. Aki pa kaitong marhay su saktiyang apé, may agom asin may sarong dking lalaki. Sarong banggi, dai naaraman kun napan-o, nag- laad su almacén, su s0l6 kominanap sa bilog na harong asin maghalé digdi sa dakul pang iba. Daing kabila- ngan su mga nagkasarayang. Hinanap an sarong cri- minal asin su sakong apé isinombong kan nagnganga- rakal. Sdyang su saiyang pakisthay, asin mantang saro siyang daing sikat asin daing ikinabayad sa mga bantog na parasdrog, sinilotan na hampakén sa hayag asin ilibot sa mga lansangan sa Manila. Dai pa nahahaloy pinaggagémit ining kasopogsdpog na padusa, na inaapod kan banwaan na kabayo asin vaca makasangribo karaot ki sa kagadanan mansana. Su sakiyang apd, na pinabayaan kan kagabsan, maliban lamang sa saiyang aki pang agom, iginapos sa sa- rong kabayo, pinagsonod nin sarong mabangis na ka- tawohan, pinaghampak sa lambang sukian, sa atibang nin mga tawo, na saiyang mga tigang, asin sa pagri- likos nin dakul na mga simbahan nin Dios nin katiwa- sayan. Kasu an daing palad na ito, na nasa kasop- ganan sagkod noarin pa man, makabayad na sa pang- himalos kan mga tawo huli kan saiyang dug6, kan mga pasakit saiya asin kan saiyang mga inagrangay, nagkapiriritan na hubadon sya sa kabayo, huli ngani ta sya nawaran nin pagkatawo, asin !marahay pa logod kun nagddan! Sa saré kan mga maktiring kabangisan na ito, binohian sya; sayang lamang su pakilimos kan ‘salyang agom, na nagdadara nin tawo kan panahon na ito, sa lambang tata sa paghagad nin trabajo o nin ikabubthay, tanganing mapagmatohén su agom na naghehélang asin su saiyang makautgay na aki; siisay an maniniwalé sa agom nin sarong parasolé asin ika- kasépog? Sa bagay na siring, napiritan su agom na babaye na mamuta!”
Bominuhat si Ibarra sa saiyang natutukawan.
“!Oho, hare karibaraw! an pamuta baké nang ma- kasos6pog asin dai na nakakahalé nin dangog sa agom
