380
akala maiingatan daw an Filipinas huli sa mga fraile?”
“Oho, huli sana sa sainda, iyo ini an paniwala kan gabés na mga nagsururat dapit sa Filipinas.”
“!Oh!” an hagayhay ni Elias na kanayon ibinulagsak su sagwan sa laog kan sakayan na baga nawaran nin pagsarig; “dai ako naghohona na magkaigwa ka nin hémak na pakas4bot dapit sa Pamahalaan asin sa ban- sa. Ano ta dai mo isinisikwal an duwang ini? Anong masasabi mo dapit sa sarong angkos na nabubthay lamang na matiwasay huli sa tabang nin iba? Sarong bansé na nagkuktyog huli ta ginayuma, sarong pama- halaan na nagboboot huli ta minagamit nin gayuma, sarong pamahalaan na dai tataong magpalakaw na sya
mahalon asin igalang! Ipagpatawad mo po, alagad naniniwala ako na an saimong Pamahalaan mangmang asin minaéhugot kun naggagayagaya na siring sya! Pinasasalamatan ko ika huli kan saimong mabansay na boot; saen muya mong ihapit ko ika ngunyan?”
“Dai, an simbag ni Ibarra; “magdiskutiran kita, ki- nakaipuhan na maaraman kun siisay an tama sa. sa- rong napakahalagang bagay.”
“Ipagpatawad mo po,” an simbag ni Elias na nag- kikirikiri; “baké akong pasikat (93-a) na gayo na ma- kadara saimo; minsan ngani may kadikit akong ina- dalan, saré akong indio, an sakong ada sa saimo ma- papagborongborongan, asin sa saimo sa giraéray mapa- pagtogodtogoran an sakong mga tataramon. Mga kas- tila su mga nagpahdyag nin sarongat na ganan, asin huli ta mga siring, minsan mangagsabi an mga iydn nin mga horon na mga daing kanongdanan o mga ka- mangmangan, pinaghahalagahan an mga iydn kan da- ging, kan mga titulo asin kan ginikanan, tinataohan nin siring na kapangyarihan na sagkod pa man dai nagpupumirit na labanan an mga iyan. Saro pa, kun nakikita ko na minamahal mo an saimong bansa, na an saimong ama nagpapahingaélo sa irarom kan mga matiwasay na ining alon, ika na pinagdinggit, pinag- langhadan asin pinagosig, naingatan mo an siring na mga ganan minsan sarongat sa kagabsan asin laban sa saimong pakanood, nagpopoén akong magborongborong dapit sa sakong mga pagtitiwala asin inaaké na mang- yayaring magkamalé an banwaan. Sasabihon ko sa mga daing palad na iyan na minaburugtak kan sain- dang pagtiwala sa mga tawo, na ibugtak ninda
