379
nahdlog kita sa kapangyarihan kan mga encomenderos na ini; alagad dai, minimidbid ko na sarong tunay na pagtubod asin sarong tinay na pagkamoot sa Kasang- tawohan an mga nagkanoré (88-a) sa mga énot na misionero na nagpakadatong sa satong mga baybayon; minimidbid ko an titang na boot sa mga mababansay na itong mga pus0; natatalastas ko na su Espafia kaito nagsasawaé nin mga bayani maging sa katinubdan, si- ring man sa politica, sa civil asin sa militar. Alagad nin huli ta mga banal su mga ginikanan, papabayaan ta an mga kapalabihan sa mga masumbikal na mga gikan sainda? Nin huli ta ginibohan kita nin sarong dakilang karahayan, kasiyahan, masasalé daw kita na sagpongon nyaté na gibohon kita nin maraot? An bansa dai naghahagad nin paghalé, daing ibang hina- hagad kundi mga kabaklean na kinakaipuhan nin mga bagong pangyayari asin mga bagong pangangaipo.”
“Minamahal ko an satong banwaan siring sa pag- mahal mo kaiyan, Elias; may kadikit akong pakasayod kan horot kaiyan, hinimaté kong marhay su saimong isinabi asin minsan siring, sakiyang katigay nin boot, naniniwala ako na mga mata nin hawa (89-a) an ihi- hiling nyaté nin kadikit; digdi kulang an nakikita kong Dangenenie nin mga kabaklean na siring kan sa ibang pook.
“Mangyayari daw, sefior?” an hapot ni Elias na ka- nayon hinénat su saiyang mga takyag na baga nawa- ran nin pagsarig; “dai mo nakikita an pangangaipo nin kabaklean, na ika na an mga sa angkos (90-a) na kapahamakan .. .” :
“Ah, linilingawan ko an sakong sadiri asin linili- ngawan ko an sakong sadiring mga kasakitan sa atu- pang kan aman (91-a) kan Filipinas, sa atibang kan mga kapakanan kan Espafia!” an bihay na bihay na saligbaton ni Ibarra. ‘“Tangdning maingatan an Fili- pinas na magpadagos siring sa dati an mga Fraile, asin sa pakasaré sa Espafia natutugsad an karahayan kan satong bansa.”
Nakatapus na nin pagtaram si Ibarra, asin si Elias naghihinyog pa; mamondé su saiyang panglawog, na- halean na nin saga su saiyang mga mata.
“Totoo ngani na an bansa napanggalahan (92-a) kan mga misionero,” an saiyang simbag, “Sa saimong
