17
— Apan, balik-balikan ta na man kanang “Academia de Castellano” — mipadayon si Kapitan Basilio; — paniguroon ko nga kana dih gayud ninyo mahimo ...
— Oo, ginoo, mahimo gayud; gipaabut namo nga ning pila ka adlaw tugotan kami — mitubag si Isagani; — si P. Irene, nga dagway imong nakita didto sa itaas ug nga among gigasahan ug duroha ka buok nga kabayong mapula ug balhibo, misaad kanamo nga katugotan gayud kami. Makigkita karon siya sa Heneral.
— Bisan pa, kay si P. Sibyla mosupak man!
— Walay sapayan: Tungod bitaw niana mianhi siya aron . . . didto sa Los Banos, makigkita sa Heneral.
Ug gisabong ni Basilio ang iyang duroha ka kinumo.
— Oo, nakasabut na ako! — matud pa ni Kapitan Basilio nga
nahikatawa. Apan bisan pa tugotan kamo, asa man kamo mokuha ug salapi nga ...
— Aduna na kami niana, ginoo; tagsa-tagsa ka tinon-an moamut ug sikapat.
— Nan, ang mga magtotudlo?
— Aduna, na; ang katunga mga Pilipinhon ug ang katunga mga Kastila.
— Ug ang balay?
— Si Makaraig, ang sapian nga Makaraig, mohatag ug usa sa iyang daghang mga balay.
Si Kapitan Basilio napilit gayud paghilom; ang tanan gihikay na diayng daan niadtong mga batan-ona.
— Kon hunahunaon usab pag-ayo — matud pa niya pinalihok ang iyang mga abaga — dih kaayo dautan, dih dautan ang inyong gihunahuna, ug sanght dih man gayud mahimo pagpakakat-on sa linatin, nga hikat-onan na lamang unta ang kinatsila. Anaa, sangay, makita mo diha ang usa ka kamatuoran nga kita nagasibog. Sa among panahon kami nagatuon ug linatin kay hnatin man usab ang among mga basahon; karon motuon kamog diyutay nianang pinulongana, apan wala kamoy mga basahon nga linatin; hinonoa ang inyong mga basahon pulos kinatsila ug wala itudlo kining pinulongana: aetas parentum pejor avis tulit nos nequioresl, matud pa ni Horacio.
Ug sa pagkahuman niyag sulti niiini, milakaw nga mapahitason uyamut sama sa usa ka emperador nga romanhon. Ang duroha ka batan-on mipahiyum.
