226
kaw sa ilang kasingkasing ang pagtan-aw sa hilabihang kaanyag.
Sa mga butaka — diin ang mga babaye ingog nahadlok sa paglingkod kay wala man gayuy bisan usa kanila nga makita, — many naghari ang kagahob, ang mga katawa nga pinunggan, sa taliwala sa panganud sa mga aso sa tabako... Gilantugian nila ang kalaki sa mga magdudula, gihisgutan ang mga mahilas nga hitabo, ug naglalis kon tinuod ba nga ang Iyang Kamahalan nakig-away sa mga prayle, ug kon ang pagtambong sa Heneral sa dula mao bay usa ka paghagit kun mao ba lamay usa ka paglingawlingaw. Apan ang uban wala makahunahuna ning mga butanga, kon dili ang pagbihag sa mga mata sa mga babaye, pinaagi sa pagbalhinbalhin sa ilang barog ug pagpagilawgilaw sa mga brilyanti sa ilang mga singsing, labi na kon makaalinggat sila nga gipasilang sa mga largabista. Ang uban moyango nga matinahuron sa usa ka babaye nga minyo kun dalaga, ug unya moduko sa dakung kaugdang, samtang mohonghong sa iyang tupad:
— Tan-awa ra, pagkangil-ad, pagkalaw-ay nga babayhana...
Ang babaye usab motubag sa yukbo pinaagi sa paghatag usa ka maanindot nga pahiyum, samtang mohonghong sa iyang tupad, sa kinataliwad-an sa kusog nga pamaypay:
— Pagka-andakan gayud nga tawhana ... nabuang na kana sa gugma...
Ang mga taguktok nagmasubsub: bom, bom, bom...tok, tok, tok... Duha na lamang ka palko ang walay sulod, usa niini ang sa iyang Kamahalan nga may kortina nga tersiyopelong pula. Ang orkista mitogtog ug laing bals, ug ang mga tawo nanuyo. Maayo gani nga kay mitungha ang usa ka maloloy-ong bayani nga maoy usa ka tawo nga milingkod sa usa ka butaka ug midumili sa pagtindog aron paghatag sa iyang tag-iya, nga mao si Don Primitive, ang pilosopo. Sa pagtanaw niini nga ang iyang mga katarungan wala panumbalinga, midangop siya sa magpapahaluna. — Dili ako motindog, — mitubag ang bayani, samtang nagpahubot sa iyang sigarilyo. Ang magpapahaluna midangop sa direktor. Mao gihapoy tubag: Dili ako motindog, ug mipahaluna hinoon pag-ayo sa
