Page:El Filibusterismo (Sinugbuanon) ni Jose Rizal, 1963.pdf/232

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been validated.


216

EL FILIBUSTERISMO


hiabut sa mga magdudula, wala nay laing gisultihan kon dili ang unang punsiyon. Sukad ipamilit ang mga kartil nga pula nga nagpahibalo sa pagpagula sa Les Cloches de Corneville, ang mga dumadapig sa dula nag-andam sa pagsaulog sa ilang pagdaug. Sa pipila ka mga buhatan, ang mga kawani inay magpahimulos sa ilang panahon sa pagbasa sa mga mantalaan ug sa pagsultisulti, mao lamay gikalingawan ang pagbasa sa kaagi sa dula, ingon man sa mga sugilanong pinaranses, ug daghan ang mangadto sa hugasanan ug magpasangil nga gisakitan sila sa tiyan, aron pagtago sa magtan-aw sa diksiyonaryo nga gagmay. Ang mga ekspediyenti dili mangahuman ug ang tanan gisugo sa pagpabalik sa sunod nga adlaw, apan walay nakapanuyo, kay nakita sa tanan nga ang mga kawani maayog gawi ug nagdawat sa tanan sa dakung pag-abi-abi, dungan ang pagyukbo nga pinaranses; ug unya pa gayud, ang mga kawani nagsanasana sa paglitok sa paglugos sa oui monesiour, si’l bous plait, ug pardon, ug sila maanindot kaayong tanawon ug pamation. Apan diin ang kadasig ug ang pagkapuliki hilabihan mao sa mga buhatan sa mga pamantalaan. Si Ben Zayb, nga maoy magsasaway ug maghuhubad sa kaagi sa dula, nagpangurog sama sa usa ka tigulang nga gisumbong sa pagka ongo. Mao rag nakita na niya ang iyang mga kaaway nga nakasakop sa iyang mga sayop ug nagnawong kaniya nga siya walay hibangkaagan sa pranses. Sa paghianhi bitaw sa Operang Italianhon, diriyut man siya makakitag buno, tungod kay wala niya mahubad pag-ayo ang ngalan sa tenor, ug unya, usa ka masinahon nagsulat dayon sa pamantalaan nga nagngalan kaniyag buringog. kaniya nga mao ang labing utokan sa Pilipinas ... Hilabihang kahago niya sa pagpanalipod sa iyang kaugalingon; napilit siya sa pagsulat ug napulog pito ka sinulat ug sa paghiling sa napulog lima ka diksiyonaryo. Ug tungod ning mapuslanong handumanan, si Ben Zayb nagbantay na pag-ayo ug nagalakaw nga daw binitayag tingga ang mga kamut, dili nato ingnon nga tiil, aron dili kita makasunod kang Pari Camorra, nga sayonan lamang pagnawong kaniya nga gigamit niya ang tiil kon mosulat na.

— Tan-awa, Kiko, miingon si Pansat nga Luto, ang katunga nianang mga tawhana mianhi tungod kay giingon sila sa mga prayle nga dili paanhi-on; ug laing tunga, kay nakahunahuna sila niini: tungod kay gidili sa mga prayle, tingali, ma-