dagiti tedteddek a kinayasan a kawayan a naputiputan iti lupot a
puraw a napilpillidis.
—¡Ikagumaanyo a nasayaat ti pannakaisurat dagiti let-letra! —kunkunana kadagiti agyug-ugis; umay ti Alkalde, ado a kukura ti tumabuno, ket nalabit pay a umay ti Kapitan Jeneral, iso nga adda ita ditoy probinsia tayo! No makitada a nalaingkay nga agyugis, nalabit a indakay idayaw.
¿Ket ikkandakam iti maysa a pisarra...?
—¡Ammo kadi! ngem ni apo Ibarra dimmawaten iti maysa sadi Manila. Inton bigat addadanto maisangpet a nadumaduma a banbanag a maiburayto kadakayo a kasyo gungguna.... Ngem, inkay yuper dagita sabsabóng iti danom, inton bigat ti intay panamaggu-urnos kadakuada; agyegkayto pay kadagiti sabsabong, ta masapol a makumutan ti lamisaan kadakuada; dagiti sabsabong paragsakenda dagiti matmata.
—Ni ama mangyegto no bigat kadagiti sabsabong ti sukaw ken sangalaga a sampaga.
—Ni ama nangyeg iti tallo karison a darat ket saanna a pinabayadan.
—¡Ni uliteg ko inkarina a bayadan ti maysa a mangisuro!— innayon ti maysa a kaanakan ni Kapitan Basilio.
Pudno, ti gakat riniingna ti gagar dagiti istay amin a tattao. Ti kura dinawatna nga iso ti mánganak ken mamendision iti pannakaikabil ti umuna a bato, rambak a maaramidto iti maudi nga aldaw ti piesta, ket iso ti maysa kadagiti kadaklan a rambak. Ti pay koadjutor si-aalikaka nga immasideg ken Ibarra a nañgigayat kadagiti amin a mismisa nga ited dagiti tattao kenkuana inggana ti di malpas ti pagadalan. Saan la a dayta, ni ermana Rufa, daydi nabaknang ken naimot a babai, kinunana a no agkurang ti pirak, iso inna sursuren dagiti sabsabali nga il-ili a mapan agdawat iti limos, nga awan sabali a dawatenna no di ti pannakabayad ti luganna, ti kanenna, kdmpy. Ni Ibarra nagyaman ket simmungbat:
—Awanto ti kasano a maalatayo, ta siak diak met baknang, ket ti intay patakderen, di met simbaán. Maysa pay, saanko nga inkari a patakderen a bayadan dagiti sabsabali a tattao.
Dagiti agtutubo, dagiti agad-adal nga aggapo sadi Manila a
napan nakipiesta, inda pagsidsiddaawan ni Ibarra ket inda tultuladen; ngem, kas nganngani kanayon a maaramid, no kayat a tuladen
