an oidhche a mb’ éigin dó an chathair a thréigeadh, agus thosuigh sé ag labhairt leis an sgin fhada, mar bhéadh sí beó, agus dubhairt: ‘Dubhras go raibh rian fola ort cheana,’ ar seisean; ‘beidh a chuid fola-san ort sul a dtí i bhfad.’ Mh’anam go ndubhairt sé é ar uair mhairbh na hoidhche, i lár an bhóthair uaignigh úd thíos i Sligeach. A dhuine! a dhuine! chuirfead sé uathbhás ort! Agus an sgian fhada fhaobhrach ag deallramh faoi lonnradh na gealaighe! Ochón! ochón! (Thosuigh sí ar a bosaibh a ghreadadh). Ba mhillteach an radharc é!⸺”
Tháinic an smigeadh gáire a bhíos ag iarraidh a chosg ó thosuigh sí ar eachtra an fhir bhuidhe a aithris ar mo bhéal gan buidheachas dom. Chonnaic sise an smigeadh sin.
“Dá bhfeicteá é,” ar sise, agus tháinic na deóir ’n‑a súilib, “ni gáiridhe a dhéanfá. Ní gáiridhe a dhéanfá, dá mbéadh a fhios agad an imnidhe a bhí orm ó sgaras leis, fhaitchíos go dtiocfadh sé treasna ort, agus go sáithfeadh sé tú.…Is minic a d’éirigheas as mo chodladh i lár na hoidhche agus an fuar-allus ag tuitim anuas díom, an áit a mbíodh droch-bhrionnglóid agam. Thainic brionnglóid chugam tá seachtmhain ó soin ann, agus bhí tusa agus Alf ann⸺”
“Ná tabhair Alf air feasda,” adeirm-se; “tabhair an Fear Beag Buidhe air.” Sin é an t-ainm is mó a thaithnigh liom.
“Bhí tusa agus A‑A‑l⸺agus an Fear Beag Buidhe ann. Ar dhearcadh dhom ort-sa an dara huair, bhí tú ar lár. Bhí seisean ós do chionn. An sgian fhada fhaobhrach úd ’n‑a ghlaic, agus í ag deallrad faoi lonnradh na gealaighe, mar bhí an oidhche úd ar bhóthar Shligigh. Leigeas sgread, agus dhúisigheas.…Bhí sibh ós comhair mo shúl agus mé ’mo dhúiseacht féin. Is beag nach ndeachas i laige.”
Bhí an-chion aici orm go dearbhtha. Bhíos ag iarraidh a