Page:Deoraidheacht (1920).pdf/108

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been validated.
108
Deoraidheacht

thais­beántas breágh a bhí ós cionn dhá fhichid bliadhain ar an mbóthar. Ní rabhas féin ann, nuair a tháinic an chreach mhór—dhá mbéadh, ní fhágfadh sé croidhe ar bith ionnam a leithéid de thais­beántas breágh fheiceál dhá sgaip­eadh—acht ní raibh aon bhaile mór dá dtéigh­eadh sé ann, nach mbíodh litreacha ’sna paipéir roimh ré ag fógradh do’n tsaoghal láimhe cé na hion­gantais bhréag­acha a bhí aige. Mo chreach agus mo chrádh! Rinne na litreacha bréagacha úd an tubaisde orainn—”

“Acht cé bhíodh ag sgríobh­adh na litreacha?”

“Cheap seisean i gcomh­nuidhe gur tusa sgríobh iad. Sin é chuir olc air.”

“Mise?”

“Is minic adubhairt sé nach raibh éinne eile ann le n‑a sgríobh­adh acht tú. ‘An sramachán leath-chosach’—sin é an t‑ainm a thugadh sé ort—‘sin é tá ’ghá sgríobh­adh’ deireadh sé. Acht bhí aimhreas orm féin. Níor cheapas go sílfeá an tais­beántas a chreach­adh agus mise ann​…​acht ní chreid­feadh seisean ó’n tsaoghal nach tú a bhí ag déanamh an mhilleáin—ní chreid­feadh—agus, a chara mo chroidhe, chuaidh sé ar a dhá ghlúin thíos i Sligeach agus thug sé mionn go mbéadh do chuid fola aige.…​Óra! a stóir mo chroidhe thú—fainic thú féin air—tá an sgian fhada aige fós agus faobhar uirri⸺”

“⸺sgian a bhfuil lorg na fola uirri fós féin! dhá phighin! Dhá phighin an duine!” arsa mise ag déanamh aithris ar an bhFear Buidhe.

“Ní adhbhar magaidh chor ar bith é,” ar sise, agus briseadh ar an ngol uirri, “acht bhítheá ag magadh fúm-sa i gcomh­nuidhe—sin nós a bhí agad.…​Acht céard a dhéanfá dá marbh­uigheadh sé thú?​…​Óra, a dhuine! Dá bhfeic­theá é! (A dhá láimh i n‑áirde aici agus na súile tugtha ar an spéir aici). Dhá bhfeic­theá thíos i Sligeach é agus é le cuthach! Chuaidh sé ar a dhá ghlúin i lár an bhóthair