Page:An-El-Filibusterismo-ni-Jose-Rizal-1961.pdf/78

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.


68

Ngan han pagkita nga napupuno hin luha an mga maM han tigurang, itinukdo an takba ngan lumusad liin dalidali ha hagdan. An iya sinilas nasinagitsit hin malipayon dida han mga balitang nga kahoy.

Kundi han iya paglingi basi sumiplat hin makausa pa han iya balay diin nagin-aso an iya urhi nga mga inop ha pagkabata ngan hinmugsuan han iya siyahan nga mga paghingyap ha pagkadaraga; han pakasiplat han masamdong, nag-uusaan ngan bayabaya nga payag, an mga tangbuan an tuman nga binuksan, luhab ngan masirdm daw mga mata hin minatay; han pakabati han mahinay nga agutiot han kakawayanan ngan iya hinkit’an an pamaglubaylubay dara han mahalayahay nga harupoy ha aga, daw nasiring ha iya “adyos!”, dida hini an iya laksi nawara, hinmunong hiya, nanuro an iya mga luha, ngan pumakalingkod dida hin usa nga batang ha ligid han dalan, nagtangis hin waray kaluoy.

May pipira na kauras nga nahalalakat hi Juli ngan hataas na kaupay an adlaw. Hi Tandang Selo tikang didto ha tangbuan nagkikinita han mga tawo nga magupay an kaliwan, nanunugbong paningba han misa mayor. Haros ngatanan may tinugwayan o kinugos nga bata, lalaki o babayi, nga mga liniwanan tungod han mahal nga adlaw.

An kaadlawan han Pasko ha Pilipinas, sugad han siring han katigurangan, amo an pyesta han kabataan; tingali an kabataan diri uyon hini, ngan katahapan nga ira kinahahadlukan tikang ha katawo. Kay diri harumamay: pinananangpit sayo pa, ginkakarigusan, ginsusul-utan ngan ginbabaduan hin mga bag-o, mga mahal ngan mga maghusay nga hinipos, andam ha ira, mga sapin nga sida, haglapad nga kalo, panapton nga dilana, sida, kun diri man tersyopelo, labot hin upat o lima nga gudtiay nga eskapularyo nga may ebanghelyo ni San Juan, ngan sugad na hini nga pagbug-ati, gindadara ngadto ha misa mayor nga naiiha, haros usa kauras, ginpipirit nga mag-antos han kapaso ngan han baho han damo nga tawo nga naghuhuot, pinamamagbalhas, ngan kun diri, pinapapangadi han rosaryo, kinahanglan manhadong, o magkauuyam, kun diri lugaring manhingaturog. Ha ikinapagkiwa o paglinurong nga buhat nga makakahugaw han panapton, kukulitugon, bubusaan; salit diri nanhihikatawa, diri maglipayon ngan nababasa ha ira maglidong nga mga mata an kahidlaw han ka-